Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

Terugkeer naar de zon

| Frank Antonie van Alphen

Je zou denken dat de naam “Noviomagus” van Romeinse oorsprong is. Maar daar heb je het mis. De naam is verlatijnst Keltisch en betekent “Nieuwemarkt”. De Kelten, “het volk dat uit het duister kwam”. Zo werden ze genoemd. Ze aanbaden de natuur, waren heldhaftige krijgers en bezetten ooit grote delen van Europa toen Rome nog een onbeduidende, kleine republiek was. Als er al geen Kelten in Nijmegen zelf hebben gewoond, waren ze in ieder geval dicht in de buurt. Een enkele van hun munten werd in onze stad gevonden, wat verhalen doen nog de ronde, maar dat is het dan ook wel.

Het is niet zozeer een volk dat uit het duister kwam, maar vooral een volk dat nog steeds in schaduwen is gehuld. Weinig van hun nalatenschap is in Nijmeegse bodem teruggevonden. Maar, loop toch maar even mee de stad in. We zullen kijken of we nog sporen van dit dappere volk kunnen vinden. De Romeinen, ja, daarvan is nog genoeg zichtbaars aanwezig. Van de Gebroeders van Lymborch ook. Die hebben ter nagedachtenis aan hun fraaie schilderwerk zelfs een eigen tempel gekregen. Maar Kelten .... ?

Het Labyrinth en het water

Laten we richting water lopen. De Kelten hebben altijd iets met water gehad en er mystieke krachten aan toegekend. Kijk! Wat is dat daar?! Die grote spiraal. Het is een modern kunstwerk, zegt u?! En het heet “Labyrinth”? Interessant. De roterende vorm ervan beeldt de baan van de zon uit, zoals de Keltische Swastika dat deed, een zonnewiel. Maar de maker van dit werk was geen Kelt, maar een Germaan, Klaus van de Logt geheten. Dat is niet erg. Want toen de Romeinen Europa bezetten, haalden ze de Germanen en Kelten toch altijd door elkaar. Net zo lang totdat ze elkaars taal gingen spreken.

Maar dit object is van Germaanse oorsprong. Zeker weten. De kunstenaar herhaalde de zonnebaan met spiraalvormen in zijn kunstwerk, zoals de Keltische kunstenaars uit de zogenaamde La Tène-periode dat deden. Geheel in de geest van de krachtige verbeelding die voortkwam uit trance, dromen en hun geloof in de natuur. De Kelten geloofden ook in de magische krachten van het water. En ik schipperskind kan het weten hoe water krachtig tot de verbeelding kan spreken. Merkwaardig genoeg ligt het Labyrinth op een gedempte haven. Of Klaus dat geweten heeft?!

De bron als einddoel

Die oude haven was onder meer een schuilplaats voor de bekende Gierpont, wanneer het ijs te hard kruide en dreigde de rompen van schepen in elkaar te drukken. Of op z’n minst zwaar te beschadigen. Water is een krachtig element. Dus ijs is dat zeker. Vraag dat maar aan de Scandinaviërs. Maar daar hebben we het een volgende keer wel over, toen Noormannen langs een nederzetting kwamen varen die nu Nijmegen heet. Of is dat een fabeltje? Het labyrint was een belangrijk symbool voor de Kelten. Het vertegenwoordigt het levenspad. Met moeite weet je maar je weg door een labyrint te vinden, maar als dat eenmaal lukt, blijk je bij het einddoel weer bij de bron te zijn gekomen. Zoiets moet ook kunstenaar Klaus van de Logt hebben gedacht bij het aanleggen van zijn Labyrinth (De omgeving ervan werd overigens vormgegeven door Jaap van Hunen).

Eigenlijk is zijn Labyrinth geen echt labyrint. Want het is makkelijk te doorlopen om bij het midden, om bij die bron, te komen. Maar hij was dan ook een Germaan. Dus maakt u weer eens een zomerse wandeling, of bezoekt u als toerist onze Waalstad, ga dan ook naar dit Labyrinth. Het liefst bij volle maan, zoals een Germaan of Kelt dat zou hebben gedaan. En voel dan de kracht van een kunstenaar die goed wist wat het verleden betekent voor ons mensen die in het huidige leven. Want daar waar je vandaan komt, daar keer je ook weer naar terug.

 

Bijschrift headerfoto: Het “Labyrinth” van Klaus van de Logt met een omgevingsontwerp van Jaap van Hunen (foto: Rijkswaterstaat).

 

Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.  

Dit vind je misschien ook leuk

Geschreven door: Frank Antonie van Alphen
Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen