ACN'S stadswandeling Waalsprong: met architect op pad in wijk Plant je Vlag
Nijmegen is rijk aan bijzondere architectuur: van middeleeuwse panden, kerken en kloosters uit het Rijke Roomsche Leven, tot wederopbouwarchitectuur, industrieel erfgoed en moderne architectuur. Al 25 jaar zet Architectuurcentrum Nijmegen (ACN) zich in voor deze prachtige architectuur, onder meer door het organiseren van stadswandelingen. Elke laatste zondag van de maand wordt er een rondleiding door de stad georganiseerd, geleid door lokale architecten en stedenbouwkundigen. Onze redacteuren wandelden mee tijdens een van deze wandelingen over moderne architectuur in de Nijmeegse wijk Plant je Vlag.
Eind vorige eeuw is een begin gemaakt met de Waalsprong, de Nijmeegse stadsuitbreiding aan de overkant van de Waal. Inmiddels is het een volwaardig stadsdeel met sterk variërende wijken en interessante architectuur. Frank Willems, architect en coördinator stadswandelingen en excursies van het centrum, leidde IntoNijmegen tijdens een stadswandeling van ACN door een wijk met een bijzondere historie: Plant je Vlag.
Toen Nijmegen aan het eind van de vorige eeuw uit zijn jasje begon te groeien, werd met begerige ogen gekeken naar de andere kant van de Waal. Nijmegen breidde uit naar de overkant, Lent en Oosterhout, een echt tuindersgebied. Veel ruimte dus, met een groot aantal mogelijkheden voor stadsuitbreiding en bovendien lekker dicht bij de oude binnenstad.
De wijk Plant je Vlag heeft een bijzondere voorgeschiedenis. Frank Willems, onze gids, vertelt: “Door de financiële crisis van 2008 stapten alle projectontwikkelaars eruit en heeft de hele nieuwbouw vijf jaar stilgelegen. Uiteindelijk heeft de gemeente de regie over de ontwikkelplannen overgenomen. Gelukkig maar want daardoor is het een heel diverse wijk geworden met buurtjes die echt een eigen karakter hebben.”
Zelf je droomhuis realiseren
Dat ging als volgt. Er werd een prijsvraag uitgeschreven voor een stedenbouwkundig plan, waarbij het bureau We Love The City als winnaar uit de bus kwam. Het bureau stelde voor om toekomstige bewoners de vrijheid te geven om zelf hun droomhuis te realiseren. De voorwaarde was wel dat de ontwerpen eigentijds waren. "Geen notariswoningen dus,' vertelt Frank, 'en geen schreeuwende kleuren." De gemeente bepaalde dat er ook woningen voor starters moesten worden gerealiseerd, die inclusief grond maximaal 183.000 euro mochten kosten. Probeer dat nu nog maar eens!
Vlaggetje planten
Wie belangstelling had voor een kavel kon zijn favoriete locatie aangeven door een vlaggetje te planten op een virtuele kaart. De belangstelling was groot. Er zijn meer dan honderd vlaggetjes geplant en uiteindelijk zo’n 300 woningen gerealiseerd. Het moet een vrolijk gezicht zijn geweest, al die verwachtingsvolle planters met hun vlaggetjes. Op basis van de geplante vlaggetjes heeft bureau We love the city een stratenplan geconstrueerd, waarna de gelukkigen hun kavel konden kopen, om vervolgens een architect en aannemer in de arm te nemen of zelf aan de slag te gaan. Voor het ontwerpen van starterswoningen konden architecten zich inschrijven. Hun ontwerpen werden opgenomen in een catalogus, waaruit toekomstige eigenaren een keuze konden maken.
Geen huis hetzelfde
Het resultaat van deze ongebruikelijke aanpak is een wijk met een verrassend afwisselende aanblik. Lopend door de wijk wijst Frank ons op de grote variëteit aan woningen. De meeste zijn vrijstaand, variërend in grootte, ontwerp en materiaalkeuze. Een huis in de vorm van een houten toren, rechtlijnige ontwerpen in steen, staal en glas, een blokhutachtig huis, een trendy woonhuis naast een knus huisje. De starterswoningen in blokjes van ten hoogste vijf huizen, en die vijf zijn ook weer allemaal anders. Een gevolg van de keuze uit de catalogus, legt Frank uit. Geen huis is hetzelfde in de wijk. Als je erdoor loopt kom je ogen tekort.
Een lusthof
Plant je Vlag is gebouwd als heel duurzame wijk. De huizen zijn aangesloten op stadsverwarming, er zijn veel groene daken en wadi’s fungeren als buffer voor een teveel aan regenwater. De bomen en struiken zijn inmiddels flink omhoog geschoten. In de bermen mag de natuur zijn gang gaan. Insecten, vlinders en andere nuttige beestjes zullen er blij mee zijn. Nu de wijk er een aantal jaar staat, valt op hoe groen het er is. Je waant je in een lusthof, tussen alles wat er groeit en bloeit. Maar je kunt je voorstellen dat sommige mensen het wel een beetje rommelig zullen vinden.
Collectieve woonvoorzieningen
Plant je Vlag was bedoeld voor eengezinswoningen en niet voor appartementen. Dankzij maatwerk kent de wijk wel enkele collectieve woonvoorzieningen. Zo heeft Frank, gepensioneerd architect, indertijd voor een groep een huis ontworpen. Ze wilden een gezamenlijk huis, met ieder zijn eigen woonruimte. Wat nu? Appartementen, dat was immers niet de bedoeling. Daarop bedacht Frank: als ik nu eens een grote villa ontwerp, met één ingang, en daarbinnen meerdere woonruimtes creëer? En jawel, dat bleek in het wijkplan te passen. Het ontwerp werd uitgevoerd en het huis kreeg de naam Villa Sterappel.
Aan de rand van de wijk bevindt zich Iewan, een ecologische woongemeenschap van zo’n vijftig personen. Beide collectieve woonvoorzieningen, Villa Sterappel en Iewan, worden beheerd door woningcorporatie Talis.
Architectuurcentrum Nijmegen (ACN) organiseert regelmatig stadswandelingen in Nijmegen. Onder deskundige leiding ervaar je de architectonische bijzonderheden van de stad. Wil je wel eens mee met een stadswandeling; kijk voor het programma op de website van ACN.
Fotografie: Edwin Smits
Dit vind je misschien ook leuk...
-
12x street art in Nijmegen
12x street art in Nijmegen
Weer veel aan het wandelen? De kans is groot dat het je dan is opgevallen dat Nijmegen een rijke verzameling heeft aan street art. We hebben een aantal kunstwerken op een rijtje gezet om jouw ‘blokje om’ nét iets kleurrijker te maken.
-
Architectuurcentrum Nijmegen: waar ideeën en ontwikkelingen samenkomen
Architectuurcentrum Nijmegen: waar ideeën en ontwikkelingen samenkomen
Architectuurcentrum Nijmegen (ACN) is dé plek in Nijmegen waar iedereen die zich betrokken voelt bij de ruimtelijke ontwikkeling van Nijmegen kan meepraten en -denken over de toekomst van de stad.
-
Ontdek nieuwe Nijmeegse architectuur per fiets tijdens Dag van de Architectuur op 15 juni
Ontdek nieuwe Nijmeegse architectuur per fiets tijdens Dag van de Architectuur op 15 juni
Op de Dag van de Architectuur worden de prijswinnaars en genomineerden van de Nijmeegse Architectuurprijs in de schijnwerpers gezet. Maak kennis met de verhalen achter de stenen tijdens een fietstocht van ACN op 15 juni.
-
Ontdek de architectonische parels van villawijk Kwakkenberg
Ontdek de architectonische parels van villawijk Kwakkenberg
De villawijk Kwakkenberg ligt in een bijzonder deel van Nijmegen, in het meest bosrijke deel van de stad. Tijdens een rondleiding neemt stedenbouwkundige Kees Teeken je mee langs de architectonische parels.
-
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
De drie Gelderse regionale bureaus voor toerisme hebben de campagne ‘Hier beginnen je mooiste verhalen’ gestart, waarin inwoners van de Gelderse streken actief worden betrokken bij het delen van hun mooiste en meest inspirerende plekjes en verhalen.
-
Fotowandeling Ornamenten belicht: ga mee op gevelsafari
Fotowandeling Ornamenten belicht: ga mee op gevelsafari
Ga mee op gevelsafari met architectuurfotograaf Marco de Groot en architectuurhistoricus Michiel Kruidenier en leer meer over de essentie van het ornament.
-
Bouw Het nieuwe Metterswane van start
Bouw Het nieuwe Metterswane van start
Op woensdagochtend 20 december was er een officieel moment voor de viering van de start bouw van Het nieuwe Metterswane. Nu de omgevingsvergunning onherroepelijk is, kan de bouw van het iconische gebouw in het stationsgebied van Nijmegen starten.
-
Kijk omhoog! Stadswandeling langs de wederopbouw van Nijmegen
Kijk omhoog! Stadswandeling langs de wederopbouw van Nijmegen
Stichting Nijmegen Wederopbouwstad ijvert voor het behoud van het stedenbouwkundige en architectonische erfgoed. IntoNijmegen liep mee met historicus Piet Hieltjes, een van de initiatiefnemers van de stichting en van de samenstellers van de wandeling.
-
De transformatie van Valkhof Museum
De transformatie van Valkhof Museum
Het valkhof Museum is de komende twee en een half jaar dicht. Maar het zal het wachten waard zijn. Het museum, inclusief museumplein, worden volledig herschapen. We spraken directeur Hedwig Saam over de transformatie van het iconische, Nijmeegse gebouw.
-
Honig en Nyma: Nijmeegs industrieel erfgoed blijft behouden
Honig en Nyma: Nijmeegs industrieel erfgoed blijft behouden
Het Waalfront aan de westkant van Nijmegen ondergaat een metamorfose. De monumentale gebouwen van de Nyma en de Honig gaan ingrijpend op de schop en maken plaats voor culturele hotspots, horeca en meer. Wat zijn de plannen?
-
Nimma Talks ontvangt de eerste sleutel van de Stevenskerk
Nimma Talks ontvangt de eerste sleutel van de Stevenskerk
De Stevenskerk bestaat 750 jaar en dat wordt gevierd door symbolische sleutels uit te rijken aan nieuwe concepten die passen bij de Stevenskerk. De eerste werd door wethouder John Brom uitgereikt aan Esmee Mooren van ‘Ieder Talent Telt.
-
ACN Verkent: De straat als vijandig huis
ACN Verkent: De straat als vijandig huis
Ook in Nijmegen zijn veel voorbeelden te vinden van vijandige architectuur. Wat als de straat je huis is, maar je er niet welkom bent? Ga mee op verkenning met een ex-dakloze en ‘public space detective’ Floor van Ditzhuyzen.
-
Marloes schreef een boek over de Geest van het Besiendershuis
Marloes schreef een boek over de Geest van het Besiendershuis
Je hebt het bijzondere, historische Besiendershuis vast wel eens gespot aan de Waalkade. In een van de oudste panden in Nijmegen zouden er al eeuwen geesten rondspoken. Marloes Morshuis schreef een verhalenserie over de Geest van het Besiendershuis.
-
5x ontdekken tijdens Open Monumentendag Nijmegen
5x ontdekken tijdens Open Monumentendag Nijmegen
Dit jaar staat de Open Monumentendag Nijmegen in het teken van duurzaamheid, want geen gebouw is zo duurzaam als een monument! Ga op 10 en 11 september mee op ontdekkingstocht langs de mooiste Nijmeegse monumenten. Wij geven je alvast 5 tips.
-
Een kijkje in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis met gloednieuwe directeur Robin Hoeks
Een kijkje in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis met gloednieuwe directeur Robin Hoeks
Nijmegen is de oudste stad van Nederland. Deze bijzondere historie gaat zelfs terug naar de tijd van de Romeinen, aan het begin van onze jaartelling. Het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis geeft deze kleurrijke verhalen een plekje.
-
Stadsgesprek over de toekomst van het Stadseiland
Stadsgesprek over de toekomst van het Stadseiland
Op dinsdagavond 15 februari organiseert het Architectuurcentrum Nijmegen (ACN) een presentatie en gespreksavond over de toekomst van Stadseiland. Stedenbouwkundige Jeroen Ruitenbeek presenteert vier denkrichtingen voor het eiland.
-
Bijzondere architectuurreisgids met de favoriete gebouwen van Nijmegenaren
Bijzondere architectuurreisgids met de favoriete gebouwen van Nijmegenaren
‘Wat is jouw favoriete gebouw in Nijmegen’? Dat is de vraag die we hebben voorgelegd aan ‘mensen die iets met Nijmegen hebben’. Zo’n 145 bekende en minder bekende Nijmegenaren hebben op deze vraag antwoord gegeven en het resultaat mag er zijn!
-
Aangepast programma voor Open Monumentendag Nijmegen 2020
Aangepast programma voor Open Monumentendag Nijmegen 2020
Open Monumentendag Nijmegen zal dit jaar anders dan anders zijn. Er zullen geen panden fysiek worden opengesteld, maar er is een mooi aangepast programma. Zo zijn er speciale wandelroutes en fietsroutes langs bijzondere gebouwen.
-
Bezoek het Landhoofd bij de spoorbrug
Bezoek het Landhoofd bij de spoorbrug
Wil je meer leren over Nijmeegse gebouwen en hun geschiedenis? In het Landhoofd, het bastion bij de Nijmeegse spoorbrug, worden regelmatig rondleidingen georganiseerd! In juli kun je elke zondag reserveren, in augustus alleen op de oneven zondagen.
-
Nijmegen in 2030: Prijswinnende Architectuur en het Klimaatvraagstuk
Nijmegen in 2030: Prijswinnende Architectuur en het Klimaatvraagstuk
In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen organiseerden LUX en Architectuurcentrum Nijmegen op 29 januari een avond over de inrichting van onze stad in 2030. Het klimaatvraagstuk stond centraal, daarnaast werd de Architectuurprijs Nijmegen uitgereikt.