Marloes schreef een boek over de Geest van het Besiendershuis

| Lunya van Wunnik

Je hebt het bijzondere, historische Besiendershuis vast wel eens gespot aan de Waalkade. Het is een van de oudste panden van Nijmegen en is gebouwd in 1525 en heeft inmiddels al heel wat tijden, gebeurtenissen en inwoners overleefd. Het is dan ook niet zomaar een gebouw want er zouden al eeuwenlang geesten rondspoken. Schrijfster Marloes Morshuis ervaart de ongrijpbare aanwezigheid van de geschiedenis en schrijft al deze verhalen op in haar verhalenserie ‘De Geest van het Besiendershuis’.

Met zijn donkerbruine, houten luiken en schitterende ramen is het Besiendershuis absoluut niet te missen aan de Waalkade. Tussen alle nieuwbouwwoningen op de Steenstraat eist dit pand duidelijk zijn eigen plek op. Het huis dat in 1525 gebouwd is als patriciërshuis, werd toendertijd bewoond door de befaamde ‘besiender’. Deze besiender vorderde tolgelden voor passerende schepen op de rivier. Het pand heeft dan ook een heel mooi uitzicht over de rivier. In de vijf eeuwen daarna werd het gebouw bewoond door uiteenlopende bewoners met ieder een eigen verhaal.

Al eeuwen gaat er het gerucht dat het spookt in het Besiendershuis. Tijdens een bezoekje aan het huis ben je dus nooit alleen. Het oude huis heeft namelijk een jonge geest. Zo zouden er mensen in verdwenen zijn en als je ’s avonds over de Waalkade loopt, zie je misschien wel drie witte vrouwen achter het raam van de bovenste verdieping. Veel Nijmeegse inwoners durfden het pand dan ook niet te betreden. Ouders waarschuwde hun kinderen om er uit de buurt te blijven. 

Het Besiendershuis (Fotograaf: Loes Krijnen)

 

Schrijfster Marloes Morshuis (52) durft het wel aan en bezoekt drie jaar geleden voor het eerst het huis. Al meteen is zij gefascineerd door de historie, uitstraling en oude bewonersverhalen. Ze raakt in gesprek met werknemers Jade Kerste en Jan-Wieger - die zich bekommeren om het Besiendershuis. Samen komen ze tot de conclusie dat het belangrijk is om meer kinderen te betrekken bij deze bijzondere plek. “Er zijn helaas maar weinig kinderen die van het bestaan van het Besiendershuis afweten. Dat is jammer omdat het toegang geeft tot bijna alles wat er in de Nijmeegse geschiedenis gebeurd is”, vertelt Marloes. Al snel komen ze op het idee om de schrijfkunsten van Marloes in te zetten en een spannende verhalenserie te schrijven over de Geest van het Besiendershuis.

Na veel gesprekken, samenwerken met anderen en het zoeken naar financiële samenwerkingspartners kregen ze vorig jaar eindelijk groen licht. Het hele project heeft bij elkaar meer dan twee jaar geduurd maar nu is het eindelijk zover: Op zaterdagavond 15 oktober wordt het verhaal van De Geest van het Besiendershuis gepresenteerd. 

 

 

De Geest van het Besiendershuis

De Geest van het Besiendershuis vertelt het verhaal van zes Nijmeegse jongeren die graag samen op de Waalkade hangen. Om te bewijzen dat al die spookverhalen over het huis niet waar zijn, dringen ze op een avond het huis binnen. De Geest van het Besiendershuis is het hier echter niet mee eens en om de kinderen een les te leren, worden zij allemaal teruggestuurd naar een andere historische tijd in de geschiedenis van de stad. De Bataafse opstand, Mariken van Nieumeghen, de Pest-epidemie, het einde van de 19e eeuw, de Tweede Wereldoorlog en de Pierson-acties in 1981… Het verhaal neemt ons mee naar belangrijke punten in onze eigen Nijmeegse geschiedenis met in het middelpunt uiteraard het Besiendershuis. 

Maar wat is nou precies de Geest van het Besiendershuis? Dit is niet een geest zoals je hem zou voorstellen, verklaart Marloes. “Je kan de geest op verschillende manieren opvatten. De geest staat eigenlijk voor de optelsom van alle levens en gestorven mensen die in de afgelopen vijf eeuwen in het huis zijn verbleven.” En die historie is zeker te voelen in het gebouw. “Er is veel gebeurd op deze plek waardoor er een bepaalde lading hangt. Ik ervaar een soort ongrijpbare sfeer.”

Het Besiendershuis heeft dan ook een merkwaardige constructie die bijdraagt aan de bijzondere sfeer die er hangt. De beneden- en bovenverdieping zijn van elkaar gescheiden met een opmerkelijke, houten ‘hangkamer’. Dit is een soort vertrek dat aan het plafond hangt van de onderste ruimte. Via de wenteltrap loop je het donkere vertrek in. “Deze kamer zit als het ware in tussen jou en de buitenwereld”, vertelt Marloes. 

Een nachtje slapen in het Besiendershuis?

Om het boek te kunnen schrijven, heeft Marloes zich voor langere tijd verdiept in het huis en de verhalen daaromheen. Zo bezoekt ze meerdere keren het archief waar ze hulp krijgt van de publieksarchivaris. “Ik ben in de historische verhalen gekropen totdat ze echt tot leven kwamen”, vertelt Marloes. Zo schreef ze details op en verdiepte ze zich in persoonlijke verhalen van mensen uit die tijd. 

Een van deze bijzondere verhalen is het verhaal van Pitt van Kronenburg, burgerslachtoffer tijdens de Tweede Wereldoorlog. In deze tijd woonde hij samen met zijn vrouw in het Besiendershuis. Vlak na de bevrijding van Nijmegen wordt hij op 24-jarige leeftijd gedood door een granaatscherf en een schot in zijn borst. Tijdens haar onderzoek in het archief vond Marloes zijn overlijdensverklaring en dit heeft haar erg geraakt. Ze heeft daarna zelfs zijn graf bezocht. “Dat was zo verdrietig om te zien. Ik wilde zijn verhaal genoeg recht doen in mijn boek.” Doordat Marloes zijn verhaal vertelde, kwam hij weer tot leven. 

“Het enthousiasme voor dit project was er al vanaf het begin”, vertelt Marloes. Om de sfeer van het huis goed te kunnen ervaren, mocht Marloes ook een nachtje slapen in het Besiendershuis. Deze uitnodiging greep ze niet meteen met twee handen aan. Ik heb verhalen gehoord van deuren die dichtslaan en andere gekke dingen die mensen daar hebben meegemaakt in de nacht.”

“Ik vind het heerlijk om tijdens mijn schrijfproces ergens helemaal in de duiken.” Het Besiendershuis is hier dan ook perfect voor weggelegd. “Ik zit helemaal in het verhaal.” Marloes vond het erg bijzonder om te schrijven over Nijmeegse geschiedenis verhalen die ook echt gebeurd zijn. Ze hoopt dan ook dat de Nijmeegse kinderen meer leren over deze bijzondere en belangrijke historie van de oudste stad van Nederland en dat de geschiedenis op deze manier weer tot leven komt. 

 

 

 

Ben jij ook benieuwd naar de Geest van het Besiendershuis? Kom dan op zaterdagavond 15 oktober om 20.00 uur naar het pleintje voor het Besiendershuis voor de spannende aftrap van De Geest, en neem je ouders, zussen, broers en vrienden mee! 

Vanaf 15 oktober gaat de website www.degeestvanhetbesiendershuis.nl online. Op deze site is het verhaal van Marloes op een interactieve manier te lezen en te beleven. Vanaf dan is ook het boek De Geest van het Besiendershuis beschikbaar.  

De website is een bijzondere interactieve beleving met puzzels en stadsraadsels, gemaakt door Studio Another Day. Ook zijn er bijzondere illustraties en animaties te vinden van Senne Trip, speciaal met gecomponeerde muziek van Oscar Ekkelboom. 

Dit vind je misschien ook leuk: