Het leven van de Huismoeder
Joep van Belkom is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Als stadsecoloog draagt hij bij aan een groene, klimaatbestendige en gezonde inrichting van de stad voor íedereen. Hij versterkt en verspreidt kennis over de stadsnatuur, werkt samen met bewoners en externe partners en zorgt voor een versterking van de biodiversiteit in Nijmegen. Deze maand vertelt hij over de de Huismoeder.
Soms komt de natuur wel héél dicht bij huis. Zo ook vanochtend toen ik mijn badkamer in liep en een zandkleurig vlindertje tegen de wand zag aangeplakt. De ingevouwen vleugels en draadvormige antennen vertelden mij dat het hier om een nachtvlinder ging. Toen ze eenmaal opvloog waren haar opvallende oranjegele achtervleugels zichtbaar. Een speciale vondst was het niet. Het ging hier namelijk om de veelvoorkomende Huismoeder. Deze soort kan vrijwel overal worden aangetroffen. Zo ook binnenshuis. Vandaar de naam misschien.
In dit geval was het niet zozeer de soort, maar juist de locatie dat deze ontdekking speciaal maakte. Tegenwoordig richten we onze huizen zo strak in dat er geen leven meer aan te pas komt. We sluiten onszelf volledig af van de buitenwereld, en daarmee van de natuur. Een vondst als deze laat zien dat we zelfs in volledig door de mens-gedomineerd landschappen – de stad – omgeven zijn met een diversiteit aan niet-menselijke diersoorten. Ook al zijn dit niet altijd de meest zeldzame soorten, het zijn juist deze soorten die ons dagelijks in contact brengen met de natuur en ons doen laten inzien dat we als mens hier onderdeel van uit maken. Ik zou zeggen, ga eens op safari binnenshuis en laat je verwonderen. Wie weet wat we nog meer ontdekken…
Wist je dat?
In Nederland leven meer dan 2400 vlindersoorten, waarvan slechts zo’n 50-tal aan de dagvlinders toebehoren. Het gros aan vlinders is dus een nachtvlinder. Ondanks de donkere buitenlucht kun je deze soortgroep gemakkelijk waarnemen daar waar licht is. Tegelijkertijd is dat een zorgenpuntje. Kunstlicht werkt namelijk verstorend op het vlieggedrag van nachtvlinders. Hoe dat exact zit is nog onzeker. Echter is er recentelijk een nieuwe theorie beschreven door een groep in Engeland met de gedachte dat insecten als nachtvlinders het natuurlijke licht van de maan en sterren gebruiken om te achterhalen waar boven is en daarmee een juiste positie kunnen kiezen om naar voren te vliegen (zie onderstaande afbeelding). Kunstlicht zorgt daarbij voor de nodige verwarring, waardoor nachtvlinders zich minder goed door het landschap kunnen voortbewegen.
Ook voor ons mensen werkt licht dusdanig verstorend dat het onze gezondheid beïnvloedt. Om het donker meer onder de aandacht te brengen en men te laten ervaren hoe mooi de nacht is, vindt er jaarlijks het evenement ‘Nacht van de Nacht’ plaats. Dit jaar valt deze nacht op zaterdag 28 oktober. Neem eens een kijkje op www.nachtvandenacht.nl/activiteiten/ en ontdek wat er in en rondom Nijmegen wordt georganiseerd aan activiteiten in het donker.
© Marjelle Molenaar - Vlinderstichting
Een vliegend insect moet lift, een kracht omhoog, creëren als tegenkracht voor de zwaartekracht. Nachtvlinders gebruiken licht om de richting van deze lift te bepalen.