Op pad met de stadsecoloog: Liefde in het dierenrijk

| Stadsecoloog

Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Er is immers zoveel prachtig groen te vinden in Nijmegen! Voor haar is het een uitdaging om op de meest onverwachte plekken planten of dieren te spotten. Tegelijk werkt ze er aan om de stad nog groener en gezonder te krijgen. Deze maand vertelt ze over liefde in het dierenrijk.

Liefde in het dierenrijk

Het voorjaar komt er weer aan. Ruik jij het al in de lucht? Voel je het aan de wind? De meeste dieren weten al precies hoe laat het is. Voor hen is het tijd om een partner te zoeken, of om met hun vaste metgezel voorbereidingen te treffen voor een nestje.

Hoor je de vogels al zodra je ’s ochtends wakker wordt? Dat kan goed kloppen. Ze beginnen vroeg op de dag te zingen om zich van hun beste kant te laten horen. Zo bakenen ze hun territorium af, maar proberen ze ook indruk te maken op potentiële partners. Verschillende soorten vogels beginnen op verschillende momenten te zingen. Zo kan een merel, roodborstje of zanglijster al wel twee uur voor zonsopkomst aan zijn concert beginnen. Een koolmees of vink start een uurtje later en spreeuw, gaai en groenling slapen uit. Zij starten hun gezang pas rond of iets na zonsopkomst. Wil je preciezer weten wat je ’s ochtends allemaal hoort? Zoek dan eens op internet naar het dawn chorus of de zangklok om een overzicht te krijgen van nog meer soorten. Ook kun je op internet of via apps voorbeelden horen van de verschillende liedjes die je hoort.


Spreeuwen

Zoals ik noemde zijn er dieren die een eerdere partner weer opzoeken in de lente, of die überhaupt het hele jaar bij elkaar blijven. Waarschijnlijk het bekendste voorbeeld is de knobbelzwaan. Zie je die immers niet altijd meteen voor je als paartje, bij voorkeur met lieflijk gekromde halzen die samen een hartje vormen? Sommige van hen zoeken overigens in het voorjaar gewoon een nieuwe liefje, net een beetje als mensen misschien. Eksters, daarentegen, blijven normaal wel hun hele leven bij elkaar. Die trouwheid zie je verder ook terug in hun gedrag. Jongen blijven soms wel tot de eerste winter in de buurt van hun ouders.

Knobbelzwanen

Of alleen vogels monogaam leven? Nee hoor, ook een aantal zoogdieren (buiten ons om) doen dat. De wolf bijvoorbeeld, en de bever, die wij inmiddels ook in de stad hebben. Beverkoppels krijgen normaal één nest per jaar en blijven als ouders ook in de tussentijd bij elkaar, meestal op dezelfde plek. De jonkies moeten zelf op zoek naar een nieuwe territorium als ze groot genoeg zijn. Wie weet zie jij er de komende maanden wel één!

Wat overigens opvalt is dat monogame dieren meestal vrij grote territoria hebben. De paartjes leven samen, maar andere soortgenoten zitten op redelijke afstand. Onderzoekers zijn er nog niet helemaal uit of dat een oorzaak of een gevolg is van het monogame leven. Voor de filosofische inslag zou je kunnen overdenken hoe het bij mensen zit. En is er verschil tussen stad en platteland?

Tja, hoe dan ook, voldoende uitdagingen voor alle dieren (en andere natuur) de komende tijd weer. Geniet van het ontluikende voorjaar, let goed op en geef (jonge) dieren de ruimte. Zo kunnen we allemaal zo fijn mogelijk samenleven in de stad!

Dit vind je misschien ook leuk...