Filmimpressie: Forever-Forever – Volwassen worden in post-Sovjet Oekraïne

De film Forever-Forever, nu te zien in LUX, opent met een nieuwsgierig makende scène in een verlaten zwembad uit de Sovjettijd in Kyiv. De ruimte is donker en leeg, op een tienermeisje na, dat zich eenzaam maar zelfbewust op een van de startblokken opstelt. Rechtop, de armen bij elkaar, gestrekt omhoog. Een tegelmozaïek op de muur presenteert een heroïsche voorstelling van zwemmers – propaganda-uiting van weleer. Het meisje is Tonia (Alina Cheban), de hoofdpersoon. Soepel duikt ze het water in en begint baantjes te trekken. We zien kwetsbaarheid én innerlijke kracht.

Kyiv in de jaren negentig. Tonia is midden in het schooljaar hals over kop overgeplaatst naar een andere school, zo leren we later, omdat ze op haar oude school werd bedreigd door klasgenoot Pasha. Die had tegen haar wil seks met haar (”Ik wilde het niet, maar hij vroeg niets”). Bij de ruzie die volgde brak Pasha haar arm en dreigde dat zijn vrienden “haar voor de trein zouden gooien”.

Tussen haar nieuwe klasgenoten in een haveloze buitenwijk van Kyiv voelt de weinig streetwise Tonia zich ongemakkelijk. Een paar jongens kunnen niet wachten om hun versiertrucs op haar uit te proberen. Na school neemt klasgenootje Lera (Yelyzaveta Tsilyk) Tonia op sleeptouw en introduceert haar in een subcultuur van rebellerende jongeren. Die omgeving is energiek en rauw, soms ook hitsig. “Lekker ding”, klinkt het al meteen bij binnenkomst. Er heerst een losse seksuele moraal. Drank en softdrugs in overvloed, geweld is nooit ver weg.

Achtervolgd door verleden 

Wanneer Tonia en Lera ontspannend kletsend op straat wandelen verschijnt plotseling een jongen die op dreigende toon "Chloortje" naar Tonia schreeuwt. Tonia schrikt zich wezenloos, en aan haar reactie kun je zien dat ze doodsbang is. Samen met Lera slaat ze op de vlucht, maar hij duikt opnieuw op en slaat haar in elkaar. 

Dat schreeuwt om wraak. Er volgt een keiharde confrontatie tussen een groep jongens, geleid door de broer van Lera, en een groep aangevoerd door Pasha – een meedogenloze free fight à la de filmklassieker West Side Story uit 1961.  

Het verhaal komt cirkelvormig ten einde met een verwijzing naar het begin van de film: Tonia in een leeg en donker zwembad. Opnieuw maakt ze een sierlijke duik, maar nu vanaf de hoge duikplank – symbool voor de groei die ze heeft doorgemaakt. Beland in een harde leerschool, heeft ze met succes gevochten om overeind te blijven en zich een plaats weten te verwerven binnen haar groep leeftijdsgenoten.  

Als een rollercoaster

De film voelt aan als een rollercoaster – rustige momenten afgewisseld met plotselinge versnellingen en onverwachte wendingen. Het acteerwerk is over het algemeen sterk, hoewel op enkele momenten iets minder overtuigend. Uitstekend gekozen troosteloze locaties uit de Sovjettijd en voortreffelijke mise-en-scène. Ook de cameravoering en belichting zijn van hoge kwaliteit, wat de beelden tot een visueel spektakel maakt. De muziek weerspiegelt perfect de sfeer van de jaren negentig – denk aan U2, Radiohead, Smashing Pumpkins, Metallica. Zware, luide klanken die naadloos aansluiten bij de sfeer van de film.  

Respectvolle kijk 

Regisseur Anna Buryachkova geeft in deze film een respectvolle kijk op het leven van een tienermeisje, in een rauwe sociale omgeving, in een troosteloze buurt. Tonia blijkt geen weerloos object van mannelijke lusten en grillen, maar zoekt en vindt haar eigen weg, ondanks allerlei obstakels. Het respect voor de vrouwelijke personages en de kracht die ze in zich hebben, weerspiegelt duidelijk de hand en blik van een vrouwelijke regisseur.

Ben jij benieuwd naar de speeltijden van de film Forever-Forever in LUX? Check dan hun filmagenda.