Filmimpressie: Firebrand – verpletterend fraai en spannend (kostuum)drama

Zeker, Firebrand van regisseur Karim Aïnouz is een fraaie kostuumfilm, maar het is ook nog zoveel meer. Een psychologisch drama en een spannende politieke thriller in een historische context met een feministische invalshoek. De film is nog t/m 9 oktober te zien in filmhuis LUX. 

Het is 1544. Hendrik VIII (Jude Law) is koning van Engeland en Ierland. Zijn gezondheid is dreigend, zijn zwerende benen bezorgen hem ondragelijke pijnen. Hij is toe aan zijn zesde vrouw, Catharina (Alicia Vicander), de enige vrouw die hem overleeft en zij is hoofdpersoon van de film. Met zijn eerdere vrouwen is het slecht afgelopen, twee van hen heeft hij laten onthoofden.

Hij is egocentrisch en genadeloos. Ziet zichzelf als door god gezonden en heeft het over wij en ons wanneer hij zichzelf bedoelt – de pluralis majestatis. De dreiging die uitgaat van Hendriks onvoorspelbare gedrag is haast tastbaar, maar Catharina slaagt er telkens in hem te kalmeren. Haar drie stiefkinderen uit Hendriks eerdere huwelijken vrezen hem. De uitgebreide hofhouding, de edelen en de geestelijken rondom de troon, danst naar zijn pijpen. Het is vleien, veinzen en verlinken, al naar het hun uitkomt.

Regentes

Catharina, of Kit for short, is benoemd tot regentes wanneer Hendrik in het buitenland verkeert. Dat doet ze doortastend, ze neemt initiatieven en laat zich niet van de wijs brengen door de hooggeplaatste heren uit de hofhouding. Bij Hendriks onverwachte terugkomst wil hij geen feestje, hij wil alleen zijn met Kit. Hij houdt van haar en zij houdt zich op de vlakte.

Wanneer ze zwanger raakt – onduidelijk of Hendrik de vader is of haar trouweloze minnaar Lord Seymour, die haar later zal verraden – wordt Hendrik woest en mishandelt haar. Ze krijgt een miskraam. Op zichzelf gericht als hij is, ziet hij de miskraam als teken dat Kit niet van hem houdt.

Intimiteit in plaats van veldslagen

Aan het begin van de film lezen we op het filmdoek dat de geschiedenis verhaalt van mannen en oorlogen en dat we voor de rest van de wereld onze eigen conclusies moeten trekken. Firebrand helpt ons daar een handje bij. Anders dan in de meeste films over deze periode geen beelden van grootse veldslagen, maar inzoomen op intimiteit van de personages en hun onderlinge verhoudingen. 

Vrouwen waren onzichtbaar in de zestiende eeuw en speelden een ondergeschikte rol. Ondertussen waren er voor wie het wil zien wel degelijk intelligente en zelfbewuste vrouwen die door hun moed de loop van de geschiedenis hebben verlegd. Catharina Parr is een van hen. 

Door te richten op personages en hoe zij verwikkeld zijn in een universeel verschijnsel als huiselijk geweld, trekt Karim Aïnouz het verhaal onze tijd in. Hij versterkt dat door te kiezen voor een eigentijdse look van de aftiteling, begeleid door zware symfonische-rockmuziek.

Ben jij benieuwd naar de speeltijden van de film Firebrand in LUX? Check dan hun filmagenda.