Filmimpressie: Drieënhalf uur ‘The Brutalist’ vliegt voorbij

Met zijn film The Brutalist, nu te zien in LUX, presenteert regisseur Brady Corbet een uitstekende film, hoewel net geen meesterwerk. De film won tal van filmprijzen en nominaties. Een hele prestatie voor een regisseur die nog maar twee eerdere films op zijn naam heeft staan.

Betekenisvolle thema's

Regisseur Corbet verkent in de film betekenisvolle thema's zoals antisemitisme, het verloren rondlopen als berooide immigrant in een vreemde omgeving en de zoektocht naar herstel van een liefdesrelatie na afzonderlijk doorgemaakte traumatische ervaringen. Ook het meedogenloze kapitalisme, de American Dream in de naoorlogse jaren en, in contrast daarmee, bittere armoede en dakloosheid komen aan bod. Dit alles verpakt in een vertelling van het levensverhaal van het personage László Tóth (Adrien Brody), een Joods-Hongaarse overlevende van concentratiekamp Buchenwald.

Tactvolle toparchitect László versus opgeblazen kikker

In 1947 arriveert László in New York, waar zijn neef, eigenaar van een meubelzaak, hem uitbundig verwelkomt en tijdelijk onderdak en werk biedt. Van je familie moet je het hebben, voor de rest sta je er alleen voor, zo zal blijken. De architect László wil in de VS een nieuw leven opbouwen in afwachting van de komst van zijn vrouw, Erzsébet, die noodgedwongen voorlopig nog samen met een nichtje in Hongarije verblijft. Maar even snel als hij door zijn neef gastvrij in huis werd genomen, wordt hij weer de deur uitgewerkt en staat hij berooid op straat… letterlijk. Dit nadat de katholieke vrouw van zijn neef, die het niet op Joodse mensen heeft, hem onterecht beschuldigde van een versierpoging.

Megalomaan project

Kort ervoor is László in de meubelzaak benaderd door een arrogante jonge vent die een architect zoekt voor de renovatie van zijn vader's privébibliotheek, bedoeld om pa te verrassen. Het project loopt uit de hand wanneer de vader voortijdig terugkeert en zich ontpopt als een over het paard getilde bullebak: deze Harrison Lee Van Buren Sr. (Guy Pearce) scheldt László ongenadig de huid vol voor de chaos die de verbouwing in zijn huis veroorzaakt. Met deze gebeurtenissen zijn de karakters van de twee hoofdpersonen neergezet: de bescheiden, tactvolle toparchitect László en de impulsieve opgeblazen steenrijke kikker Harrison.

Nadat de van zijn eigen voortreffelijkheid overtuigde Harrison in een glossy leest dat László een gelauwerde architect is, begint hij hem te paaien. Hij neemt de pose aan van architectuurkenner met verfijnde smaak en een voorkeur voor de net hot geworden ‘brutalistische’ ontwerpstijl: robuust, geometrisch, blokvormig, onbewerkt beton, puur functioneel, zonder enige versiering. Hij overlaadt László met complimenten en verleent hem de opdracht voor een bouwproject op zijn uitgestrekte landgoed in Pennsylvania, ter nagedachtenis van zijn overleden moeder. Het moet 'iets nieuws, iets grenzeloos' worden. Megalomaan dus. Wat volgt is een ambitieus avontuur. In dit eerste deel van de film ('The Enigma of Arrival') gaat László’s leven bergop.

Fictieve vertelling, geworteld in de werkelijkheid

Regisseur Corbet besteedde zeven jaar aan het maken van The Brutalist – welbestede jaren mogen we concluderen. De film heeft veel vaart en boeit voortdurend. Het poëtische camerawerk is uitstekend vakwerk. Terecht ontving Lol Crawley, de DOP (director of photography – cameraregisseur), verantwoordelijk voor de visuele stijl, sfeer en uitstraling van een film, de oeuvreprijs Robby Müller Award 2025 – vernoemd naar de legendarische Nederlandse DOP met de bijnaam ‘Master of Light’. De belichting van de binnenopnamen oogt heel natuurlijk. De uitgekiende filtering levert een warm beeld op met diepe kleuren. Daaraan draagt ook bij dat de film, zeer uitzonderlijk, is opgenomen op analoge film, een medium dat bekend staat om zijn rijke kleurschakeringen en grote detaillering in zowel de lichte tinten als de schaduwen. Het verfijnde en afwisselende sounddesign versterkt het verhaal perfect.

Met deze derde film vervolgt Corbet het pad dat hij uitzette met zijn twee eerdere films (The Childhood of a Leader, 2015 en Vox Lux, 2018), die ook historische en maatschappelijke thema’s behandelen. Inspiratie vond hij in de werkelijkheid. Allereerst de Holocaust die op de achtergrond voortdurend, onnadrukkelijk, aanwezig is. Een andere inspiratiebron vormden de levens van enkele vooraanstaande architecten van de Brutalistische beweging die, net als de hoofdpersoon, naar de VS emigreerden. Vooral de in Hongarije geboren Marcel Breuer, en daarnaast onder anderen Mies van der Rohe. Ook het gegeven dat de Biënnale in 1980 voor het eerst ook architectuur als kunstvorm omvatte is historisch juist. Samen met de verwijzingen naar de Holocaust levert dit een vertelling op die, hoewel fictief, geworteld is in de werkelijkheid.

Een kanttekening is dat het tweede deel van de film wat tegenvalt in vergelijking met het eerste. Zo is de vertolking van de personages Erzsébet en Zsófia minder overtuigend en zijn enkele dramatische scènes niet zo geloofwaardig aangezet.

Indrukwekkende film waarbij je de tijd vergeet

Hoewel door het wat zwakkere tweede deel geen meesterwerk, is The Brutalist indrukwekkend in zijn thematiek, diepgang, cinematografie en sounddesign. Een film die je de tijd doet vergeten. Beslist een aanrader.

Ben jij benieuwd naar de speeltijden van de film The Brutalist in LUX? Check dan hun filmagenda.