Filmimpressie: Bird – rauwe film met verzachtend randje

Een donkergetint tienermeisje met een kroeskoppie loopt over een loopbrug met aan beide zijden een tralie-hekwerk, terwijl daarbuiten vogels vrij rondvliegen. Regisseur Andrea Arnold, bekend van American Honey (2016) en Fish Tank (2009), geeft met deze opening van haar geweldige film Bird – nu te zien in LUX – een voorbode van de beklemmende thuiswereld van de hoofdpersoon en haar drang naar vrijheid en een eigen leven. Het beeld van vrije vogels keert vaak terug in de film, net als een vreemde snuiter die, niet toevallig, Bird heet.

Beklemmende thuiswereld

De twaalfjarige Bailey (fantastisch gespeeld door Nykiya Adams) leeft in de grimmige wereld van een achterstandswijk in een stadje gelegen in het Britse Kent. Haar thuis is een kraakpand. Het trappenhuis vol graffiti, in de kamer die Bailey met haar broer deelt (slechts gescheiden door een gordijntje) naargeestige posters, met teksten als “I hate humans”. Haar pa Bug (Barry Keoghan – The Killing of a Sacred Deer, 2017), heeft zijn hele lijf laten tatoeëren, met een voorkeur voor kruipend ongedierte. Een enorme spin op de ene wang en een langgerekte duizendpoot op de andere, dwars doorlopend over de keel.

Volwassenen staan er permanent in overlevingsstand en slaan zich met veel moeite door het dagelijks leven heen. Ze komen er dan ook niet aan toe zich om hun kinderen te bekommeren. Die moeten het alleen zien te rooien.  

Vleugje fantasy

Een creatieve en effectieve vondst van Andrea Arnold is dat ze een vleugje fantasy heeft ingeweven in haar realistische vertelling. Ze doet dit op een vanzelfsprekende manier, waardoor ook deze scènes heel natuurlijk aanvoelen. Ze geven het verhaal wat lucht en maken Bird tot een rauwe film met een verzachtend randje. Zo krijg je als kijker de ruimte om het donkere verhaal met al zijn rafelranden te laten bezinken. Bovendien ontstaat het perspectief dat ontsnappen mogelijk is uit de sombere situatie waarin de film je meeneemt. Dat is zo overtuigend gedaan dat de opgewekte scènes van de bruiloft van pa met zijn nieuwe vlam eigenlijk wat overbodig zijn – een eenmalige verstoring van de verder uitstekende balans van de film.  

Raakvlakken met Ken Loach

De films van Andrea Arnold hebben raakvlakken met het werk van Ken Loach (The Old Oak, 2023; I, Daniel Blake, 2016). Beide regisseurs maken sociaal-realistische films waarin ze mensen portretteren die aan de rand van de samenleving bezig zijn met overleven. Waar Loach vooral de structurele oorzaken van sociale ongelijkheid in hun omgeving blootlegt, richt Arnold zich op de binnenwereld van haar personages. Ze zoomt in op tienermeiden die in deze omstandigheden opgroeien en legt de nadruk op hun innerlijke kracht, die hen helpt om hun eigen weg in het leven te vinden.

Meesterwerk

Bird is een meesterwerk. Andrea Arnold brengt haar poëtische stijl perfect in balans met een krachtige verhaallijn en uitgewerkte personages. Met een fijngevoelige toets schetst ze een overtuigend beeld van de harde werkelijkheid in een achterstandswijk. Tegelijk laat ze de hoop en veerkracht zien van het tienermeisje Bailey. Nykiya Adams speelt die rol overtuigend naturel. In contrast daarmee zijn de overige rollen behoorlijk vet neergezet, waardoor Bailey’s grimmige buitenwereld extra hard binnenkomt.

Kortom: een absolute aanrader voor liefhebbers van kwaliteitscinema.  

Ben jij benieuwd naar de speeltijden van de film Bird in LUX? Check dan hun filmagenda.