Filmimpressie: Anora – een meesterwerk, bekroond in Cannes

| Thomas Wijsman

Stripdanseressen in een seksclub, stampende housemuziek. De goedgebekte, jonge vrouw Ani, voluit Anora, loopt rond op zoek naar een klant. Klanten kopen er, zoals dat heet, dansen van de meiden. Een effectieve manier om in luttele minuten de hoofdpersoon en haar dagelijkse werkelijkheid te introducerende hoofdpersoon Ani als geroutineerde sekswerker in een seksclub.

“Werk je ook buiten de deur?”

Na de openingsscène van de film Anora, die nu in LUX draait, zien we twee jonge Russen rondlopen in de seksclub. Ani (Mikey Madison) neemt een van hen, Vanya, mee naar de viproom. Bij het afscheid vraagt hij haar of ze ook buiten de club werkt. Ze bevestigt dit en bezoekt hem 's avonds thuis. Vanya leidt een onbekommerd leven in een imposante villa van zijn vader, ommuurd, met een bewakerspost bij de poort. Er loopt allerlei personeel rond en het geheel straalt ongekende rijkdom uit. De locatie is waarschijnlijk het upscale Brighton Beach, een New Yorkse wijk die populair is bij rijke Russen. Aan de overdadige luxe te zien heeft Vanya een stinkend rijke pa, een Russische oligarch kennelijk. Hiertegen steekt Ani’s woonsituatie schril af: ze deelt met een aantal anderen een schamele woning vlak naast een lawaaiige, verhoogde metrobaan.

Voor $15.000 vriendin voor een week

In de avond volgt een overdonderend feest in de villa, met een massa genodigden en een overvloed aan drank en drugs, zoals cocaïne en ketamine. En seks natuurlijk, die Vanya zo goed bevalt dat hij Ani voor vijftienduizend dollar inhuurt als vriendin voor een week. Het tweetal vertrekt naar Las Vegas, waar ze in een opwelling trouwen – Ani belandt in een Assepoesterdroom. Na terugkomst van het stel in New York krijgt Vanya’s vader lucht van dit schandaleuze huwelijk en stuurt een knokploegje om zijn rebelse zoon tot de orde te roepen. Ze verprutsen de zaak. Vanya neemt de benen, Ani blijft achter en raakt in een slapstickachtig gevecht met een van de krachtpatsers. Met een rake trap breekt ze zijn neus, maar uiteindelijk wordt ze geboeid en met een prop in de mond afgevoerd in een imposante Chevrolet Suburban. Een hectische zoektocht naar Vanya volgt.

Traktatie voor het oog

De keuze van locaties is voortreffelijk, de mise-en-scène precies goed en de cinematografie is een traktatie voor het oog. Het acteerwerk overtuigt en voelt authentiek. Mimiek en lichaamstaal ondersteunen de dialogen en drukken de gevoelens en gedachten van de personages invoelbaar uit. Mikey Madison schittert als geroutineerde sekswerker Ani met, net als iedereen, behoefte aan warmte en tederheid. Mark Eidelshtein blinkt uit als het verwende joch Vanya, al vanaf zijn geboorte omringd door luxe en overdaad.

De acteurs geven hun personages een aanwezigheid en uitstraling waarmee ze je voortdurend geboeid houden. Dit geldt niet alleen voor de hoofdrolspelers, maar ook voor de kleinere rollen. Bijvoorbeeld Vanya’s moeder (Darya Ekamasova), de wraakgodin die tegen het eind van de film opduikt en hooguit vijf minuten vult, maar de toeschouwer nog lang bijblijft. Van uitzonderlijke kwaliteit zijn ook de regie en het camerawerk, vooral in de drukbevolkte en chaotische scènes. De choreografie van de personages en bijrollen creëert een levendige drukte die toch opmerkelijk overzichtelijk en logisch aanvoelt.

Anora heeft een hoog tempo en neemt je als een wervelwind mee. Toch zou de film nog sterker zijn geweest als de vechtscène en de zoektocht naar Vanya iets korter waren gehouden.

Zware thema’s, luchtige toon

Etnische tegenstellingen, de vrouw als seksspeeltje, materiële overdaad en tegelijkertijd inhoudelijke leegte, de vuile handen die aan het grote geld kleven, en de schijnheiligheid van de kerk. Dit alles komt voorbij in één vloeiende verhaallijn, zonder belerende nadrukkelijkheid. Anora raakt zware thema’s aan, maar heeft een luchtige toon.

De film zit vol subtiele humor en snedige dialogen. Zo vraagt een klant aan een van de sekswerkers “Weet je familie dat je hier bent?” “Antwoord: ‘Weet jóuw familie dat jíj hier bent?’” De leider van het knokploegje is een priester met onmiskenbaar een Robert De Niro-look (prachtrol van Karren Karagulian). Hij zit midden in een doopplechtigheid wanneer Vanya's vader zijn hulp inroept. Overhaast snelt hij de kerk uit, als enige uitleg "noodgeval" roepend – de aanwezigen blijven verbijsterd achter. De vele uitvergrotingen van personages en situaties zijn geraffineerd en raak, waardoor de film nergens uit de bocht vliegt.

Respectvolle satire

Anora is een overrompelende film die in een razend tempo draait om het ontwapenende personage Ani, vakkundig vertolkt door Mikey Madison. We gaan nog veel van haar horen in de filmwereld. Regisseur Sean Baker (maker van de al even fijngevoelige film The Florida Project uit 2017) zet zijn personages respectvol neer. Zo is Ani niet alleen maar een sekswerker, ze is een compleet mens met een eigen leven, behoeften, emoties en verlangens. Het is een zedenschets die gewoonten, gedragingen en normen met satirische uitvergroting belicht. Sean Baker werd op het Cannes Film Festival 2024 voor dit meesterwerk met recht beloond met de hoofdprijs, de Gouden Palm.

Ga deze voortreffelijke film zien!

Ben jij benieuwd naar de speeltijden van de film Anora in LUX? Check dan hun filmagenda.

Dit vind je misschien ook leuk...