Betoverende concerten in de Sint Stevenskerk door Nijmeegse Orgelkring

| Noa de Zeeuw

De Nijmeegse Orgelkring organiseert deze zomer een reeks betoverende concerten in de Sint Stevenskerk. Van juni t/m september kun je elke dinsdagavond naar een nieuw soort orgelmuziek luisteren. 

“Wij willen orgelmuziek aantrekkelijker maken voor een groter publiek”, vertelt Jurjen de Vries, voorzitter van de Nijmeegse Orgelkring. “Daarom is elk concert dat we deze zomer organiseren anders. Zo is er voor ieder wat wils”. Liefhebbers van Bach kunnen bijvoorbeeld aanschuiven bij een concert van IJsbrand ter Haar op 30 juli. Ben je toch meer geïnteresseerd in muziek uit de barokperiode? Breng dan een bezoekje aan Teun & Teun op 6 augustus. “Een grote tip is het filmconcert ‘The Kid’ van Charlie Chaplin", voegt Stadsorganist Jetty Podt toe. Deze stille film over een zwerver die zich ontfermt over een jongen die te vondeling is gelegd, wordt op groot scherm afgebeeld in de kerk. De orgelklanken van Geerten Liefting zorgen daarbij voor een extra intense kijkervaring. Het is een knipoog naar bioscopen van vroeger. “In het verleden stonden er orgels in bioscopen om de films van muziek te voorzien”, legt Jurjen uit.

Méér dan religieus

Jetty: “Door de concertreeks op dinsdagavonden te organiseren, wordt een oude traditie eer aangedaan. Voor de Tweede Wereldoorlog werd er in de Stevenskerk altijd orgel gespeeld op dinsdagavond. Maar tijdens de oorlog kwam de kerk in puin te liggen. Twintig jaar lang klonk er hierdoor geen orgelmuziek in het centrum van de stad”. Met drie verschillende orgels in het repertoire van de kerk wordt deze periode van stilte tegenwoordig goed ingehaald. 

De combinatie orgel en kerk is bijna niet weg te denken: de instrumenten staan immers vaak in kerken. Toch is het belangrijk om het religieuze imago van het orgel los te koppelen. Theo Andriessen, directeur van de Sint Stevenskerk, vertelt: “Met deze concerten laten we horen dat je méér dan alleen religieuze muziek op een orgel kunt spelen. Daardoor hopen we meer interesse voor het instrument te wekken.”

Jong betrokken, oud gedaan

De Stevenskerk verzorgt verschillende evenementen om ook jongeren met orgelmuziek in aanraking te brengen. Zo komen kinderen via de Lindenberg af en toe een bezoek brengen aan de Stevenskerk om op de orgels te spelen. “Je ziet ze dan eerst met grote ogen naar het instrument kijken. En dan gaan ze zonder twijfel zitten en beginnen ze gewoon te spelen, alsof het de normaalste zaak van de wereld is”, zegt Jurjen met een glimlach. Ook orgelstudenten van het conservatorium in Utrecht vinden hun weg naar de orgels. Theo: “Zij mogen hier komen spelen om te oefenen en hun voortgang te laten horen. Dat brengt uiteraard ook weer publiek met zich mee”. 

Spektakelstuk

Hoe zo’n orgel er dan uitziet en hoe het klinkt? Dat willen Jetty en Jurjen ons maar al te graag laten zien. Allereerst bekijken we het orgel dat in de zuiderkapel van de kerk staat. Wanneer Jetty een ingewikkelde partij speelt, zien we menig kerkbezoeker stilstaan om te luisteren. Tijdens het spelen trekt Jetty aan verschillende registers, een soort kleppen waarmee je kunt kiezen welke orgelpijpen je wil horen. “Dit zorgt steeds voor een ander geluid”, legt Jurjen uit. “Als organist ben je net als een schilder die bezig is met kleuren. Alleen kleur je geen schilderij, maar kleur je de klanken van het orgel”. 

Nadat we het iets grotere koororgel aan de andere kant van de kerk hebben bezocht, is het tijd voor het spektakelstuk: het König-orgel, dat een groot deel van de linkerzijde van de kerk beslaat. Via een houten wenteltrap beklimmen we het instrument en staan we opeens tussen de pijpen. Met wel 52 registers, drie klavieren (toetsenborden) en talloze pedalen om met je voeten te bespelen, is het duidelijk dat dit orgel niet zomaar een instrument is dat je ‘even’ bespeelt. Op indrukwekkende wijze laat Jetty ons zien hoe je van zacht naar steeds harder kunt spelen, tot de hele kerk gevuld is met zware en hoge klanken. Dat belooft veel goeds voor de komende concerten. Een overzicht van alle optredens vind je in de concertagenda van de Orgelkring

Mocht je niet in de gelegenheid zijn om deze zomer een orgelconcert te bezoeken: wees dan niet getreurd. Gedurende het hele jaar organiseren de Orgelkring en de Sint Stevenskerk orgel-evenementen, bijvoorbeeld het Orgelwoensdag Open Podum, op de eerste woensdag van de maand, en de Zaterdagmiddagmuziek op de tweede zaterdag van de maand.

Bekijk het programma van de Stevenskerk voor een overzicht van hun plannen. 

Fotografie: Matthijs van Houten

Dit vind je misschien ook leuk...