Lidia geeft kunstenaars uit Nijmegen en omgeving een bijzonder podium

Een oude sigarettenautomaat waar je wat muntjes in stopt en waar vervolgens een pakje kunst in plaats van sigaretten uitkomt. In de winkel Ieder z’n Vak, aan de Lange Hezelstraat, koop je zo’n bijzonder Pakje Kunst gemaakt door een kunstenaar uit Nijmegen en omgeving. “Ik geef mensen met een talent graag een podium’, vertelt Lidia van Engeland, die Pakje Kunst naar Nijmegen haalde.

‘Pas op! Kunst kan verrassen, verwarren, ontroeren, irriteren, et cetera. Om haar ten volle te bevatten heeft kunst een incubatietijd’, staat er op de achterkant van ieder Pakje Kunst. De verpakking heeft het formaat van een pakje sigaretten en komt zelfs uit een oude mechanische sigarettenautomaat die is omgebouwd tot een ware ‘kunstautomaat’. Hierin passen kleine kunstwerkjes gemaakt door beginnende én ervaren kunstenaars uit de eigen regio. 

Pakje Kunst is in 2016 opgericht door de Tilburgse Ro-Nalt Schrauwen – een beeldend kunstenaar. Inmiddels zijn er in Nederland zo’n 1000 kunstenaars die samen voor 52 automaten in 36 verschillende steden kunstwerkjes maken. Het idee van het concept is dan ook dat er in iedere stad in Nederland een automaat komt te hangen. Dankzij dit initiatief kunnen mensen op een laagdrempelige manier kennismaken met kunst van makers uit eigen omgeving. De automaten zijn op allerlei plaatsen te vinden zoals winkels en theaters maar ook bibliotheken en musea.  

Ruimte en vrijheid voor experimenteren 

Lidia gaat zelf op zoek naar de kunstenaars die de werkjes maken. “Ze kunnen iedere keer meedoen aan een bepaalde ronde”, vertelt ze. “Op deze manier kunnen ze zelf bepalen wanneer ze zin en tijd hebben.” Wanneer een kunstenaar meedoet aan een ronde betekent dit dat hij of zij dan 20 verschillende kunstwerkjes aanlevert. Per ronde wordt de automaat gevuld met zo’n 120 pakjes. Een pakje kost vier euro. Drie euro daarvan gaat naar de kunstenaar en de laatste euro wordt verdeeld onder de Tilburgse bedenker van het concept en Lidia zelf. 

Amanda is een van de aangesloten kunstenaars. Ze hoopt zichzelf uit te dagen door het maken van deze kunstwerkjes. “Ik heb lang de angst gehad dat niemand mijn kunst zou willen hebben. Dit platform heeft het voor mij toegankelijk gemaakt om er toch meer mee bezig te zijn. Voor de huidige serie heeft Amanda kleine tekeningetjes gemaakt. “Het is voor mij een plek waarin ik dingen kan uitproberen en ook de vrijheid voel om dat de doen.”

Maar wat zit er dan precies in zo’n Pakje Kunst? “Het kan echt van alles zijn, dat is juist de verrassing! Van schilderkunst tot een glaswerkje, werk van een smid of een zeefdruk. Ook zijn er kunstenaars die iets doen met taal en tekst.” Het leuke aan Pakje Kunst is dus eigenlijk dat alles mag en kan, als het kunstwerkje maar in de lijn ligt met ander voorgaand werk. Ook is het belangrijk dat de kunstenaar actief aan het werk is en zich presenteert via een eigen website of sociale media. 

100.000^e Pakje Kunst and still counting

Binnenkort wordt in Nederland - zes jaar na het oprichten van het initiatief – het 100.000^e pakje getrokken. De Nijmeegse Pakje Kunst automaat hangt er nu al zo’n vier maanden en Lidia wil graag met de automaat op tournee op meer plekken in Nijmegen en omstreken. “Ik hoop meer te gaan samenwerken met interessante events zoals de Kunstnacht en de Kaaij. Dit zijn perfecte plekken om bijvoorbeeld een tweede en tijdelijke automaat neer te zetten.”

Voor andere Nijmegenaren die ook iets bijzonders willen betekenen voor de stad wil Lidia het volgende advies meegeven: “Ga op zoek naar iets waar je zelf warm en enthousiast van wordt. Je moet je eigen manier vinden om iets te doen maar tegelijkertijd ook toelaten dat er dingen gebeuren waar je niet per se op rekent.” Want juist als je openstaat voor veranderingen in je plan, komen er misschien wel mooie, onverwachtse kansen, weet Lidia.