Tekenend voor Nijmegen - een interview met stadstekenaar Gabi Rets
Stadsdichters zijn een relatief bekend fenomeen, maar van stadstekenaars hebben we er in Nederland nog niet zo veel. Amsterdam heeft sinds 2014 een stadstekenaar. Rotterdam heeft er zelfs meerdere tegelijk. Hier in Nijmegen hebben we sinds 2017 een stadstekenaar. Vanaf september dit jaar is dat Gabi Rets. We treffen Gabi in haar atelier in het voormalige Montessori College in Nijmegen Oost om erachter te komen hoe zij de komende twee jaar vorm gaat geven aan het stadstekenaarschap en wat zij tekenend vindt voor Nijmegen.
Gabi zegt al snel dat ze er nooit op gekomen zou zijn om een gooi te doen naar het stadstekenaarschap. Ze vindt zichzelf immers geen klassieke tekenaar: “Ik was er totaal van overtuigd dat de commissie mij voor de vorm hadden gevraagd om een voorstel te doen. Inmiddels begrijp ik dat ze op zoek waren naar een manier van tekenen die wat ruimer is.” Want in plaats van lijnen op papier tekenen, maakt Gabi liever lijnen van papier, zoals kranten en verpakkingen. Nu ze naar eigen zeggen is bijgekomen van de schrik, heeft Gabi haar nieuwe positie omarmd. “Het voelt alsof ik een gouden sleutel heb gekregen waarmee ik mensen mag benaderen. Ik krijg veel reacties uit de buurt. Ik lijk wel een soort lokale beroemdheid geworden, dat is best leuk.”
Gepersonaliseerde postkaarten
Waar haar voorganger René Brouns wekelijks een tekening in De Brug publiceerde, kiest Gabi voor een andere invulling van het stadstekenaarschap. “Ik ben geen tekenaar die met een blokje door de stad loopt en onder toeziend oog van het publiek tekeningen maakt. Dat interesseert mij op een of andere manier niet.” Gabi zoekt het liever in het persoonlijke en intieme. Als stadstekenaar gaat Gabi dan ook in gesprek met inwoners van Nijmegen over de vraag wat maakt dat zij zich in de stad thuis voelen, het liefst iemand uit elke buurt. Op basis daarvan maakt ze gepersonaliseerde postkaarten. Dat leverde in korte tijd al zoveel aanvragen op dat er een wachtlijstje ontstond.
Welke dingen zouden we zien op Gabi’s eigen postkaart? Op die vraag zijn meerdere antwoorden mogelijk, zegt ze. En dus ook meer postkaarten. Op een daarvan zou de Waal te zien zijn. “Ik vind het heel erg fijn om aan de Waal te zijn. Ik ben ook geboren aan dezelfde rivier, in Bad Honnef, ten zuiden van Bonn. Als kind ben ik dagelijks aan de rivier geweest en het ontroert me dat ik nu weer aan dezelfde rivier zit.” Een andere postkaart zou gaan over de mensen die Gabi heeft leren kennen sinds ze zich vijfentwintig jaren geleden in Nijmegen vestigde. “In Nijmegen had ik niet meteen het gevoel dat ik thuis was. Ik vind het mooi om te merken dat het langzamerhand toch is gegroeid. Op die postkaart zouden dan de mensen staan die ik heb leren kennen in de tijd dat ik hier woon.”
Groot stadsbeeld van Nijmegen
De andere helft van Gabi’s project bestaat uit een groot stadsbeeld van Nijmegen dat tegen het einde van haar periode als stadstekenaar klaar zal zijn. Hoe dat er precies uit zal komen te zien, weet Gabi nog niet. Momenteel bevindt ze zich nog in de oriënterende fase. Die bestaat vooral uit de stad verkennen en het observeren van mensen en gebouwen. Aan inspiratie in ieder geval geen gebrek: “Ik kijk veel en ben erg gesteld op toeval en associatief werken. De gesprekken die ik voer met mensen zijn natuurlijk ook input. Ik beslis gevoelsmatig waarop ik doorga, maar er zijn wel dingen waarvan ik vind dat het belangrijk is dat ze erin komen. Sommige dingen verdwijnen weer naar de achtergrond, terwijl andere dingen een soort magneten zijn. Die werken goed om andere dingen aan vast te zetten. Dingen als de Stevenskerk moeten er gewoon in.”
Dat het straatbeeld van Nijmegen er sinds dit jaar anders uitziet, is ook Gabi niet ontgaan. Zomerfeesten en festivals werden afgelast. Cafés en restaurants gingen dicht. Afscheidingen van plexiglas en strepen op de grond bakenen nu de publieke ruimte af. “Ik vind het wel heel interessant om typische dingen als jaargetijden of dingen die nu gebeuren met gezichtsmaskers en het afstand houden terug te laten komen in het stadsbeeld. En dan ben ik ook benieuwd of dat aparte stukjes zullen worden of dat alles bij elkaar komt. Het lijkt me heel zinvol om de tijdsgeest of karakteristieke dingen erin te verwerken en een plek te geven.”
Waar en wanneer het stadsbeeld onthuld zal worden, blijft nog even geheim. Gabi’s installaties zijn ‘site specific’: omdat ze deze pas op locatie opbouwt, kan het stadsbeeld nog tot op het laatste moment worden aangepast. “Ik wil wel na een jaar – dus najaar ’21 – de stand van zaken van het geheel kunnen laten zien. Ik vind twee jaar echt een beetje te lang om het werk af te schermen van het publiek.” Tot het zover is, kun je Gabi’s werk volgen via Facebook, Twitter, Instagram en de officiële stadstekenaarspagina.
Fotografie: Martijn Kusters