Tech-expositie ArtEZ & NXP: “Kunst brengt chiptechnologie tot leven”

| Belinda Limani

NXP wil de technologiegeschiedenis levend houden. Voor de derde keer wordt daarom samengewerkt met studenten van ArtEZ Hogeschool om oude technologie, materialen en producten in te zetten als inspiratiebron voor kunst. Dit brengt niet alleen het roemruchte verleden van technologie tot leven, maar levert ook prachtige kunst op. Op de Novio Campus werden de kunstwerken tentoongesteld aan medewerkers van NXP, Novio Tech Campus en andere geïnteresseerden tijdens de mini-expositie op 29 en 30 september. De studenten waren aanwezig om hun werk te presenteren, vragen te beantwoorden en te laten zien welke objecten uit de geschiedenis van semiconductors voor hen de inspiratiebron waren.

Technologie zichtbaar maken

“Jongeren kiezen steeds minder voor een technische studie”, zegt Martijn van der Linden, verantwoordelijk voor de PR & communicatie bij NXP Semiconductors. “Projecten als deze maken technologie zichtbaar met als doel mensen te inspireren en te laten zien hoe mooi de chipindustrie werkelijk is.” NXP Semiconductors is de voormalige halfgeleiderdivisie van Philips. NXP is een wereldwijd opererend bedrijf met vestigingen  in 30 landen en met het hoofdkantoor in Eindhoven. Bij de vestiging in Nijmegen werken  meer dan 1.000 medewerkers. “Mensen met alleen een technische achtergrond  kijken toch anders naar technologie dan ArtEZ-studenten. Door deze andere vernieuwende manier van kijken ontstaan nieuwe concepten die vaak  een breder publiek aanspreken.”

Dataopslag in planten

Erik de Geus is een van de ArtEZ-studenten die met deze opdracht aan de slag gingen. Deze opdrachtgever paste goed bij hem, want hij was altijd al bezig geweest met de technologische, wiskundige en zelfs natuurkundige kant van grafisch ontwerpen. Hij begon in februari aan de opdracht, maar kon door de uitbraak van het coronavirus lange tijd niet bij het bedrijf komen. Ondertussen leerde hij echter ontzettend veel over chips en hun toepassingen. Erik begon zich steeds meer af te vragen wat er eigenlijk allemaal mogelijk is met chips en dataopslag in DNA. “Ik ben gaan kijken of hier al onderzoek naar was, en dat was er ook”, zegt Erik. Zo ging hij in gesprek met atoomonderzoekers van o.a. de TU Delft en kwam erachter dat, hoewel het een lastig verhaal wordt, data wel degelijk in DNA kan worden opgeslagen. Naar aanleiding van lopend onderzoek in verschillende laboratoria naar het gebruik van plant-DNA om data op te slaan, creëerde hij een kunstwerk waarin hij dit idee vormgeeft.

Natuurlijke balans

“De keuze voor planten-DNA is gebaseerd op de actuele nieuwsberichten over de toename van dataopslagparken, waardoor natuurgebieden steeds verder afnemen. Ik vroeg me daarom af: als we die data nu in planten zou kunnen opslaan, zouden we dan een balans kunnen creëren?” Briljant in theorie, maar kan het ooit werkelijkheid  worden? “Het mooie van wetenschap is dat het in het begin altijd als sciencefiction klinkt”, zegt Erik. “Maar het is al op kleine schaal mogelijk om data op te slaan in plant-DNA.” Dat laatste imiteerde hij in zijn kunstwerk, waarbij de tekst 'Data is in our DNA' in de DNA-draden van de plant is opgeslagen. Hoewel de plant in zijn kunstwerk eigenlijk geen DNA kan opslaan, wil Erik hiermee het gesprek erover openen. “Het project werkt gedachteverruimend en speculatief. Het legt de mogelijkheden om DNA in planten op te slaan op tafel”, besluit hij.

Martijn over het project van Erik: “Het is belangrijk om theorieën als deze voor een breder publiek toegankelijk te maken. Met kunstwerken als die van Erik wordt de complexiteit van techniek ontrafeld.” Kunst is volgens hem de uitgesproken vorm om het gesprek aan te wakkeren. “Kunst brengt chiptechnologie tot leven.”

Terug naar de kern

ArtEZ-student Berend te Linde neemt ons mee terug in de tijd, naar de basis van de chip. De SN7480, oftewel de 'full adder', is het kloppend hart van elke chip en computer. Met zijn sculptuur maakt Berend de full adder zichtbaar en brengt daarmee zijn waardering en respect over voor de eerste chipontwerpers, die onbewust nog steeds ons dagelijks leven beïnvloeden.

“Vroeger kon je van alles repareren”, zegt Martijn. “Tegenwoordig kun je de meeste mobiele apparaten niet eens openen.” Een kunstwerk als dat van Berend laat zien dat wat de meeste mensen als vanzelfsprekend beschouwen, toch complexer en tastbaarder is dan het lijkt. “De samenleving – en daarmee de technologie – wordt slimmer, maar niet transparanter”, stelt Martijn. “Hiermee verdwijnt ook de ambacht naar de achtergrond. Kunstobjecten als deze kunnen een inspirerend effect hebben en interesse wekken voor de werking van de technologische basis van onze samenleving.”

Heb je de expositie van NXP in samenwerking met ArtEZ gemist? De werken zullen binnenkort ook vertoond worden in de Pop-Hub store, de innovatiewinkel in de Marikenstraat. Meer over de kunstwerken kun je vinden op www.erikdegeus.space, www.wesselbosscher.com en www.xn--imq.net.
 

Fotografie: Edwin Smits

Dit vind je misschien ook leuk...