Eerste Britse zware pantserwagen (AEC Mk III Armoured Car) van de Guards Armoured Division, Recce, 2nd Household Cavalry Regiment

Operatie Market Garden en de bevrijding van Nijmegen

| Leanne Klauwer

“Het geluid van het gevecht klinkt snel harder, echoënd vanaf de omliggende gebouwen. Schoten vlogen over het plein. Ik vuurde blind, aangezien ik werd verblind door de flitsen van granaten en de brandende gebouwen.” - Private Noon in zijn dagboek van 17 september 1944.

Op 17 september 1944 strijdt de Amerikaanse soldaat Noon mee op het Keizer Karelplein. Hij is onderdeel van de 82e luchtlandingsdivisie van het Amerikaanse leger. Zij proberen de Duitsers terug te dringen uit Nijmegen. Op verschillende plekken in de stad wordt drie dagen lang strijd geleverd om het voorgoed te bevrijden. 

Slag om Nijmegen

De strijd staat bekend als “De Slag om Nijmegen”. Deze gebeurtenis is voor heel Nederland een belangrijk keerpunt geweest in de Tweede Wereldoorlog. De slag is onderdeel van Operatie Market Garden en bestond uit een combinatie van een luchtlanding (Market) en een grondoffensief (Garden). De gebeurtenis wordt jaarlijks herdacht in Arnhem, maar de strijd is ook in Nijmegen gevoerd. Met de operatie willen de geallieerden niet alleen het hoger liggende terrein in Groesbeek onder controle krijgen, maar ook de verschillende rivierbruggen in de omgeving. Het bekendste Nijmeegse voorbeeld is de Waalbrug. De geallieerden willen voorkomen dat de Duitsers de Waalbrug opblazen. Het verhaal gaat dat verzetsheld Jan van Hoof de explosieven van de Duitsers onklaar heeft gemaakt. 

Portretfoto van Jan van Hoof (7 augustus 1922 - 19 september 1944)
 

Topgeheim overleg

De dag na de slag op het Keizer Karelplein sturen de Duitsers vanuit Arnhem versterking naar Nijmegen om de Amerikanen tegen te houden. De Amerikanen en de Britten overleggen over de beste tactiek. Uiteindelijk besluiten ze naar het Keizer Lodewijk Plein (tegenwoordig het Keizer Trajanusplein) te trekken. Een hevig vuurgevecht barst los. De Duitsers zijn sterk en het wordt duidelijk dat dit dagen kan gaan duren. Zoveel tijd hebben ze echter niet. De Duitsers zijn wellicht van plan om de Waalbrug op te blazen en dat moet voorkomen worden. De Amerikanen en de Britten besluiten per boot de Waal over te steken om ook vanaf de andere kant de Duitsers aan te vallen. In zesentwintig bootjes gaan in verschillende etappes soldaten naar de overkant. Ze blijven niet onopgemerkt door de Duitsers. Schoten worden gelost en lang niet iedereen overleeft het, maar de missie is wel succesvol. 

Uiteindelijk lukt het om genoeg soldaten in Lent te krijgen en worden op 20 september zowel de verkeers- als de spoorbrug heroverd. In Arnhem gaat het echter mis. Daar moet de John Frostbrug worden opgegeven. Operatie Market Garden is dus gedeeltelijk mislukt, maar Nijmegen is in ieder geval bevrijd. 

Britse militairen in en om schutterputjes op het Keizer Lodewijkplein

Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.  

Dit vind je misschien ook leuk