Openbare kunst in Nijmegen: De Vrede van Nijmegen - De oudste stad van Nederland
Na Theophanu, het Februaribombardement en de Bataafse Opstand is Nijmegen sinds april 2021 weer een ‘Waalpainting’ rijker. Aan het Kerkegasje midden in het centrum zijn twee taferelen uit 1678-1679 te zien. ‘Aan de ene kant zie de ondertekeing van de vrede tussen Frankrijk en Nederland gesloten op 11 augustus 1678, aan de andere kant de bijna absurde omstandigheden waarin dat is gebeurd’ aldus de historicus Dennis Jussen, één van de initiatiefnemers van Waalpaintings.
Tijdens een koffiemomentje komen Dennis en Erika Manders, beide oud-geschiedenisstudenten aan de Radboud Universiteit, tot de conclusie dat er binnen Nijmegen meer moet gebeuren om de rijke geschiedenis te delen. ‘Er zijn meer dan genoeg verhalen in Nijmegen: een stad met meer dan 2000 jaar geschiedenis. Helaas is veel hiervan verloren gegaan tijdens het bombardement van 1944. Dus hoe kunnen wij zorgen dat mensen hier meer over te weten komen?’ vroeg Dennis zich af.
Creatieve vrijheid
Zodoende richten Dennis en Erika samen Waalpaintings op, een project dat de rijke maar vaak niet zichtbare geschiedenis van Nijmegen wil visualiseren middels vijftien muurschilderingen. ‘Erika en ik geven input en zorgen dat het allemaal historisch accuraat is. Maar de kunstenaars, in dit geval Vincent William (Combolution) en Rosalie de Graaf (RoosArt) hebben de creatieve vrijheid om de muurschildering zelf vorm te geven’, zegt Dennis over de muurschildering.
Voor ieder project worden kunstenaars gekozen die goed passen bij Waalpaintings en in overleg wordt het uiteindelijke ontwerp bepaalt. Zo waren de kunstwerken Theophanu, het Februaribombardement en de Bataafse Opstand al te zien. Sinds april 2021 hoort De Vrede van Nijmegen, officieel getiteld “Centrum van Europa”, daar ook bij.
Hoofdstad van Europa
De muurschildering vertelt over de periode van 1678 – 1679. Een periode waarin heel Europa werd geteisterd door oorlogen tussen de Republiek, Spanje, Frankrijk en hun bondgenoten en waarin vertegenwoordigers samen kwamen in Nijmegen voor vredesbesprekingen. De stad was ineens vol pracht en praal en werd voor een korte periode het centrum van Europa.
Aan de zijde van het Stadshuis zien we de ondertekening van het uiteindelijke vredesakkoord tussen Nederlandse en Franse afgezanten op 11 augustus 1678. Op basis van schilderijen uit die periode wordt inspiratie gehaald voor de aankleding van de diplomaten. De schildering is ook geplaatst aan deze zijde (richting de Marikenstraat), omdat daar vroeger het gebouw stond waar het verdrag werd ondertekend.
Wijnfontein
Aan de zijde van de Grote Markt zien we de impact van deze periode op de stad. ‘Wanneer je zo veel belangrijke vertegenwoordigers op een plek hebt, moet je natuurlijk zorgen dat ze niks te kort komen in je stad’, licht Dennis toe. Er was zelfs een heuse wijnfontein op de Grote Markt, waar witte en rode wijn uit kwam. ‘Dit was ter viering van de geboorte van de Duitse troonopvolger in die periode’.
Nog een anekdote uit die periode: 'Met zoveel belangrijke mensen op één plek en zoveel smalle straatjes, gebeurde het wel eens dat mensen met de koets tegenover elkaar stonden. Opzij gaan betekende echter toegeven dat de ander belangrijker was, dus deden ze dat niet. Soms kwam het zelfs zover dat de lakeien met elkaar op de vuist gingen tot een van de twee verloor of toegaf. Uiteindelijk, mede daardoor, werden in Nijmegen verkeersregels ingevoerd'.
Een wandeling door de geschiedenis
De eerstvolgende muurschildering komt aan de Nieuwmarktstraat, boven de trappen richting de Spoorbrug. Hier komt een muurschildering van de oude Romeinse stad op die in Nijmegen-West lag. Uiteindelijk wil Waalpaintings vijftien muurschilderingen door heel Nijmegen maken en hier een looproute aan koppelen. Door middel van QR-codes is het al mogelijk om meer achtergrond informatie over het historische verhaal en de totstandkoming van de muurschildering op te vragen.
Meer leren over de rijke geschiedenis van Nijmegen? Kijk eens op www.waalpaintings.nl
Fotograaf: Edwin Smits