Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

Canon van Nijmegen: Industriestad – De komst van NV Philips

Nijmegen bulkt van de historische verhalen. Over kopstukken en gewone lieden, wijken en politieke gebeurtenissen. In de Canon van Nijmegen zijn de belangrijkste verhalen over Nijmegen geselecteerd. ‘Nederland industrialiseert!’ luidde het parool na de Tweede Wereldoorlog. In Nijmegen kwam een industrialisatiegolf op gang die zijn weerga in de stadsgeschiedenis niet kende. De oude visie op Nijmegen als ‘woonstad’ en als toeristisch centrum was definitief verleden tijd.

In de jaren vijftig begon de gemeente met de uitgifte van moderne, zogeheten natte industrieterreinen aan het Maas-Waalkanaal. In die tijd vestigden veertig nieuwe bedrijven zich in de stad, aangelokt door lokale voordelen als relatief lage lonen, goedkope grond, goede infrastructuur en gunstige leningen. Werkten in 1930 nog 11.000 Nijmegenaren in de nijverheid, in 1960 bedroeg dat aantal 24.000.


NV Philips fabriek, 1991

Philips op het Mariënburg

Een van de nieuwkomers was de nv Philips, dat in 1953 in het gebouw van de voormalige Twentsche Bank op het Mariënburg in het hart van Nijmegen begon met de industriële productie van diodes en transistors. Philips was door de vooroorlogse overname van gloeilampenfabriek Splendor (1930) goed bekend met Nijmegen. Toch waren onder leiding van burgemeester Hustinx in de jaren 1947-1953 liefst vier pogingen nodig om Philips voor Nijmegen enthousiast te maken. Het Eindhovense moederbedrijf was beducht voor socialistische invloeden in Nijmegen en ook de arbeidsmoraal in de Waalstad werd laag aangeslagen.

De uitbreiding zet voort

Eenmaal gevestigd in de stad, opende Philips in de zomer van 1955 een groot complex buiten het centrum, bij Neerbosch, waar in de loop van de jaren de ene fabriek na de andere verrees. Spoedig verwierf het bedrijf met de arbeidsintensieve fabricage van halfgeleiders een plaats tussen de andere grote werkgevers in de stad: Dobbelman, de Automatic Screw Works Apparatenfabriek en de Papierfabriek Gelderland. Het aantal Philipswerknemers nam toe van ruim 50 in 1953 tot 4500 in 2003. Van 1957 tot 1984 was er bovendien een vestiging in Lent, waar onder meer basismateriaal voor diodes en transistors werd gemaakt.


Atelier van Philips, 1955

De kathedraal van Philips

In het midden van de jaren tachtig werden investeringen gedaan voor een megachipfabriek, die in de volksmond ‘de kathedraal van Philips’ ging heten. Innovatie van zowel producten als productietechnologie bezorgde Philips Nijmegen een plaats in de wereld van de submicrontechnologie en de microgeheugens. Maar het miljardenverslindende megachipproject werd ruw onderbroken door verliezen die de NV Philips eind jaren tachtig wereldwijd boekte. In het kader van de Operatie Centurion diende het Nijmeegse project, dat tot doel had de wereldmarkt van geheugenchips te veroveren, abrupt te stoppen, met alle gevolgen van dien voor arbeidsplaatsen en geïnvesteerd kapitaal.


Philips vestiging in Lent, het Thermiongebouw, 1956

Enkele jaren later echter wist Philips Nijmegen ‘de kathedraal’ opnieuw aan te wenden door op grote schaal nieuwe soorten halfgeleiders te produceren waarin de innovatieve submicrontechnologie kon worden toegepast. De halfgeleiderproductie in Nijmegen, een van de grootste in Europa, werd in 2006 door Philips afgestoten en kwam in handen van NXP, Next eXPerience.

Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.  

Dit vind je misschien ook leuk...

Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen