Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

Canon van Nijmegen: Een Merovingische elite, tussen de Romeinse tijd en de middeleeuwen

Nijmegen bulkt van de historische verhalen. Over kopstukken en gewone lieden, wijken en politieke gebeurtenissen. In de Canon van Nijmegen zijn de belangrijkste verhalen over Nijmegen geselecteerd. Een van die verhalen gaat over het einde van de Romeinen in de regio en de opkomst van de Merovingische elite. Met de inname van Keulen door de Franken, rond het midden van de vijfde eeuw, kwam een definitief einde aan het Romeinse gezag in de regio. De Frankische koningen (Merovingen) beschouwden zich als rechtmatige opvolgers van de Romeinse keizers. De Merovingische elite eigende zich daarom de Romeinse vestigingsplaatsen toe, ook in Nijmegen.

Begin 4e eeuw - komt van de Merovingers

Op het Valkhof werd in het begin van de vierde eeuw een Romeinse versterking aangelegd. Rond diezelfde tijd was op de aangrenzende Waaloever een kleine nederzetting verrezen. Bij archeologisch onderzoek in 1985-1987, voorafgaand aan de bouw van het casino op de Waalkade, is over een lengte van zo’n tachtig meter een tufstenen muur blootgelegd. Deze was bijna anderhalve meter dik en oorspronkelijk meer dan twee meter hoog. Deze muur moest de nederzetting aan de Waal beschermen. De bewoners ervan begroeven hun doden op het hogere gedeelte ten zuiden van de muur. Een vierde-eeuwse bewoonster kreeg de bijnaam ‘De loden Lady’, omdat haar resten in 2001 werden ontdekt in een loden sarcofaag onder de Burchtstraat. Dankzij moderne reconstructiemethoden heeft zij een gezicht gekregen. Na de komst van de Merovingers namen dezen bezit van de versterking op het Valkhof en van de nederzetting aan de Waaloever.

Archeologisch onderzoek

Van hieruit zullen de uitgestrekte koninklijke bezittingen rond Nijmegen bestuurd zijn. De vierde-eeuwse begraafplaatsen bleven gewoon in gebruik. In 1999 werden tussen de Raadhuisstraat en de Burchtstraat enkele graven gevonden uit het eind van de vijfde en het begin van de zesde eeuw. De graven lagen aan de voet van een grafheuvel waarin een aanzienlijk persoon begraven moet zijn geweest. Ze bevatten opmerkelijke vondsten, zoals ijzeren bijlen en een grote ijzeren lanspunt. Eén van de doden was zelfs bedekt met goudbrokaat.

Ook Nijmegen-Noord was bewoond in de Merovingische periode. Dat bleek onder meer uit de vondst van een grafveld aan de Azaleastraat, waar een Merovingische elite in de zevende en achtste eeuw zijn doden bijzette. In de directe nabijheid van dat grafveld werden de restanten van een laat-Romeins gebouw opgegraven. Archeologisch onderzoek in 2006 aan het Lentseveld leverde een zeer bijzondere Merovingische vondst op: een beslagstuk, versierd met goud en de kostbare steensoort almandine. Het beslag werd gemaakt aan het eind van de vijfde of het begin van de zesde eeuw. Ooit verfraaide het de bovenrand van een leren zwaardschede.

Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.  

Dit vind je misschien ook leuk

Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen