Uitzonderlijke vondst Herwen-Hemeling te zien in Museum Het Valkhof
Op maandag 20 juni maakten Provincie Gelderland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bekend dat er een compleet en relatief ongeschonden Romeins heiligdom is ontdekt in Herwen-Hemeling (gemeente Zevenaar), vlakbij UNESCO Werelderfgoed Romeinse Limes. Uit onderzoek van archeologisch bureau RAAP blijkt dat er meerdere tempels hebben gestaan. Vanaf vrijdag 24 juni t/m 30 september laat Museum Het Valkhof in Nijmegen de topstukken uit de vindplaats zien in de tentoonstelling De ontdekking van Herwen-Hemeling. Een Romeins heiligdom.
Goden en hun tempels
In Herwen-Hemeling hebben de Romeinse soldaten vanaf de 1e eeuw tot de 4e eeuw tot hun goden gebeden. De plek was bijzonder: bij de splitsing van de Rijn en de Waal lag al een verhoging in het landschap, die kunstmatig nog iets hoger is gemaakt. Bovenop dit heuveltje stonden twee, en misschien nog meer, tempels. Een daarvan was een Gallo-Romeinse omgangstempel met kleurig beschilderde muren en een pannendak. Een paar meter verderop stond nog een tempeltje, ook met fraai beschilderde muren. Bijzonder zijn de resten van enkele tientallen votiefstenen (kleine altaren) die zijn geplaatst door hooggeplaatste soldaten om een bepaalde gelofte in te lossen. De stenen zijn gewijd aan Hercules Magusanus, Jupiter-Serapis en Mercurius. Een grote stenen put had mogelijk ook een bijzondere functie: een stenen trap leidde naar beneden, het water in. Rondom de tempels brandden af en toe flinke offervuren, waarvan de haardkuilen zijn teruggevonden.
Eerdere heiligdommen in Nederland
In Nederland zijn meerdere Romeinse heiligdommen bekend, maar dit is de eerste tempel die pal op de grens van het Romeinse rijk (Limes) in Nederland is gevonden. De tempels van Elst, Nijmegen, Empel en Aardenburg zijn inmiddels bekende voorbeelden. Het heiligdom in Herwen-Hemeling is bijzonder om een aantal redenen. Nog nooit eerder is in Nederland zo’n compleet complex gevonden met een tempelgebouw, votiefstenen en kuilen met resten van offers. Daarnaast is de hoeveelheid kalkstenen sculptuurfragmenten ongekend. De locatie is eeuwenlang in gebruik geweest en zo’n lange gebruiksduur is uitzonderlijk. Herwen-Hemeling is heel compleet. Verschillende Romeinse gebouwen zijn in latere perioden namelijk regelmatig verwerkt als een praktische voorraad kant-en-klare stenen die opgingen in toenmalige bouwprojecten. Dat is hier veel minder gebeurd. Votiefstenen, sokkels, een stenen put, delen van beelden het is er allemaal nog.
Biddende officieren langs de Limes
Het heiligdom is vooral in gebruik geweest door soldaten. Dat is te zien aan de vele dakpanstempels: de dakpanindustrie was in die tijd een activiteit van het leger. Daarnaast zijn er veel onderdelen van paardentuig, onderdelen van harnassen, en bijvoorbeeld speer- en lanspunten gevonden. Tientallen votiefstenen zijn opgericht door hoge officieren uit het Romeinse leger. Ze bedankten daarmee een god of een godin voor het vervullen van hun wens. Dat hoeft niet eens het winnen van een veldslag te zijn: een verblijf in deze noordelijke streken overleven, soms ver van huis, was al reden genoeg om dankbaar te zijn.
De wereld in Zevenaar
Wat het heiligdom van Herwen-Hemeling goed laat zien, is hoeveel migratie er in die tijd plaatsvond. De manschappen die hier een offer kwamen brengen, waren in Hongarije geweest, in Spanje en Afrika. En ze namen hun goden met zich mee…
Zichtbaar voor het publiek
Provincie Gelderland is partner in UNESCO Werelderfgoed Romeinse Limes. Erfgoedgedeputeerde Peter Drenth: “Gelderland is onverwachts een bijzondere Romeinse vindplaats rijker. Een waardevolle toevoeging aan ons verhaal over Romeinse Limes. We gaan nu deze prachtige vindplaats zo goed mogelijk onderzoeken en laten zien aan de inwoners van Gelderland.”
De ontdekking van Herwen-Hemeling. Een Romeins heiligdom is vanaf vrijdag a.s. tot en met 30 september te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen.
Dit vind je misschien ook leuk...
-
Buurtbewoners starten crowdfinanciering om culturele hotspot Thiemeloods te redden
Buurtbewoners starten crowdfinanciering om culturele hotspot Thiemeloods te redden
De Thiemeloods is een unieke plek. Een sfeervolle plek om elkaar te ontmoeten of je feestje te vieren, een podium voor artiesten en een heerlijke wijnbar. Deze bijzondere locatie dreigt te verdwijnen en daarom starten buurtbewoners een crowdfinanciering.
-
December: Nijmegen pakt uit
December: Nijmegen pakt uit
December is dé feestmaand waarin Nijmegen eens flink uitpakt! Geniet tijdens de Nijmeegse Winterweken van een prachtige lichtsculpturenroute, bekijk de mooiste kerstfilms in de bioscoop of shop de leukste cadeaus bij Nijmeegse ondernemers.
-
Levendige boekpresentatie van Iris Vervoort over rouw en helen
Levendige boekpresentatie van Iris Vervoort over rouw en helen
Toen Iris Vervoort haar moeder verloor aan kanker, waren het woorden die haar hielpen in dit proces van verdriet. In haar debuutgedichtenbundel 'Als ik Guus geheten had', die ze op 15 november presenteerde, deelt ze haar reis door diverse emoties.
-
Theaterimpressie: Prima Facie - Eline Arbo in Stadsschouwburg Nijmegen
Theaterimpressie: Prima Facie - Eline Arbo in Stadsschouwburg Nijmegen
Sommige voorstellingen blijven zo hangen, dat je er nog dagen, soms weken mee bezig blijft en soms laten voorstellingen je ook niet meer los. Zo ook Prima Facie van Eline Arbo voor ITA (Internationaal Theater Amsterdam) in de Stadsschouwburg Nijmegen.
-
Interview: Moniek van Daal - oprichter van Club Goud
Interview: Moniek van Daal - oprichter van Club Goud
Sinds 2017 bestaat Club Goud, een organisatie die zich inzet voor een vrolijke en betekenisvolle oude dag voor senioren. Oprichter Moniek van Daal deelt haar passie voor kunst, cultuur en het creëren van verbindingen tussen generaties.
-
Opening nieuwe fietsenstalling in het Valkhofkwartier
Opening nieuwe fietsenstalling in het Valkhofkwartier
Op 22 november om 13.30 uur opent de nieuwe fietsenstalling Kelfkensbos in het Valkhofkwartier aan de Voerweg. Dit gedeelte van de stad had nog relatief weinig beschikbare fietsparkeerplekken en daar komt met deze stalling verandering in.
-
Fotoverslag: intocht Sinterklaas 2024
Fotoverslag: intocht Sinterklaas 2024
Afgelopen zaterdag was het eindelijk zover: de intocht van Sinterklaas en zijn Pieten in Nijmegen. De Waalkade stroomde vol met enthousiaste kinderen, ouders en opa’s en oma’s, allemaal in spanning wachtend op hun komst.
-
Filmimpressie: The Outrun – juweeltje over alcoholverslaafde jonge vrouw, die haar heil zoekt op de Orkney eilanden
Filmimpressie: The Outrun – juweeltje over alcoholverslaafde jonge vrouw, die haar heil zoekt op de Orkney eilanden
Met een bipolaire vader en een strenggelovige moeder is de jeugd van Rona (Saoirse Ronan) op een van de Orkney eilanden, ten noorden van Schotland, niet gemakkelijk. Zodra ze kan, verlaat ze dan ook de grimmige eilandengroep en vertrekt naar Londen.
-
Bijzondere boekpresentatie van Toine Heijmans aan boord van de Pannenkoekenboot
Bijzondere boekpresentatie van Toine Heijmans aan boord van de Pannenkoekenboot
Afgelopen vrijdag, 1 november, was IntoNijmegen getuige van een bijzondere boekpresentatie. Toine Heijmans schreef met Buitendijks een boek over de Waal. Een presentatie aan boord van de Pannenkoekenboot lag daarmee passend voor de hand.
-
Filmimpressie: Anora – een meesterwerk, bekroond in Cannes
Filmimpressie: Anora – een meesterwerk, bekroond in Cannes
Stripdanseressen in een seksclub, stampende housemuziek. Een jonge vrouw loopt rond op zoek naar een klant. Een effectieve setting the scene in luttele minuten: hoofdpersoon Ani als ervaren sekswerker in een seksclub, in de film Anora. Te zien in LUX!
-
Winterse zondagen op Kasteel Hernen
Winterse zondagen op Kasteel Hernen
Het winterseizoen is gestart voor kasteel Hernen. Het kasteel is vanaf nu alleen op zondagen te bezoeken. Tijdens een tocht met de pratende lantaarn ervaren bezoekers hoe het was om in winterse omstandigheden op een kasteel te wonen.
-
Unieke combinatie: Moderne Muziek Nijmegen en Galerie Marzee
Unieke combinatie: Moderne Muziek Nijmegen en Galerie Marzee
Een verborgen muzikale parel in Galerie Marzee! Deze galerie herbergt niet alleen een uitgebreide collectie hedendaagse sieraden. Ze biedt ook onderdak aan Moderne Muziek Nijmegen, de stichting die er in het winterseizoen maandelijks een concert geeft.
-
Fotoverslag: Pasar Malam Asia in de Jan Massinkhal
Fotoverslag: Pasar Malam Asia in de Jan Massinkhal
Van 25 tot en met 26 oktober 2024 werd de Jan Massinkhal aan de Nieuwe Dukenburgseweg omgetoverd tot het mooiste én meest onderscheidende Oosterse festival in Nederland: Pasar Malam Asia. IntoNijmegen legde de sfeer van deze enorme markt vast op beeld!
-
Kunstluis presenteert vergeten geschiedenis: Digitale Archeologie
Kunstluis presenteert vergeten geschiedenis: Digitale Archeologie
Voor zijn zesde interventie, Digitale Archeologie, graaft de Kunstluis van het Valkhof Museum naar vergane sporen van digitale archieven van cultureel erfgoed. Van 5 t/m 11 november presenteert hij de "digitale ruïne" van het museum.
-
Dé filmtips van november
Dé filmtips van november
Nu de avonden langer en donkerder worden, is er geen beter moment om jezelf te trakteren op een goede film. Pak de popcorn er maar bij, want dit zijn dé must-sees voor november!
-
Nationaal Fietsmuseum Velorama zoekt nieuwe vrijwilligers na behalen Michelin-ster
Nationaal Fietsmuseum Velorama zoekt nieuwe vrijwilligers na behalen Michelin-ster
In het Nationaal Fietsmuseum Velorama is er een permanente presentatie van de grootste en belangrijkste fietscollectie ter wereld. Met een toenemend aantal bezoekers is het museum op zoek naar aanvulling van het team van vrijwilligers!
-
Theaterimpressie: De exploderende walvismusical in Theater Het Badhuis
Theaterimpressie: De exploderende walvismusical in Theater Het Badhuis
Op vrijdagochtend wachten groepen 7 en 8 van OBS De Muze in Theater Het Badhuis in Nijmegen-Oost om De Exploderende Walvismusical te zien. Deze fantasierijke muzikale vertelling gaat over een samenleving die dacht het water al te hebben weggejaagd...
-
Fotoverslag: Festival Jazz International (FJIN) 2024
Fotoverslag: Festival Jazz International (FJIN) 2024
Afgelopen weekend was het tijd voor de negende editie van Festival Jazz International Nijmegen (FJIN) en kon er weer genoten worden van hoogkwalitatieve jazzconcerten van nationale én internationale artiesten op diverse locaties in de binnenstad!
-
Maak een tijdreis met de hele familie in Bibliotheek Mariënburg
Maak een tijdreis met de hele familie in Bibliotheek Mariënburg
Tijdens de familiedag ‘Familie Tijdmachine’ op zondag 10 november in de stadsbieb draait alles om het verleden en de toekomst. Er is een voorstelling over de 16e eeuw, schrijver Yorick Goldewijk komt langs, een familiequiz, mini-bios en nog veel meer!