![](https://assets.plaece.nl/thumb/yvbkxHkjbtnEfcRwgAxeANmZkByReg-LFKFpRthbiDk/resizing_type:fit/width:1280/height:0/gravity:sm/enlarge:0/aHR0cHM6Ly9hc3NldHMucGxhZWNlLm5sL2t1bWEtbmlqbWVnZW4tc3RhZHNwYXJ0bmVycy91cGxvYWRzL21lZGlhLzYwMzYyMjQ4MmI5MDEvc3RhZGh1aXMtbmlqbWVnZW4tMi1jLXNqb2VyZC1nZXJyaXRzZW4uanBn.jpg)
Canon van Nijmegen: De Plooierijen, politieke moorden in Nijmegen
Nijmegen bulkt van de historische verhalen. Over kopstukken en gewone lieden, wijken en politieke gebeurtenissen. In de Canon van Nijmegen zijn de belangrijkste verhalen over Nijmegen geselecteerd. Een van die verhalen gaat over de politieke strijd tussen de Oude en de Nieuwe Plooi. Hoe resulteerde dit in de zes moorden op Nijmeegse regenten?
Na de dood van stadhouder Willem III in 1702 ontstond in Nijmegen een strijd om de politieke macht tussen twee rivaliserende regentenfacties: de Oude en de Nieuwe Plooi. Uiteindelijk zou dit leiden tot de moord op zes Nijmeegse regenten.
1675-1702: Willem III koos het stadsbestuur
Stadhouder Willem III had in 1675 het recht gekregen het Nijmeegse stadsbestuur te benoemen. Daarmee bedankte de stad hem voor het verdrijven van de Franse troepen die van 1672 tot 1674 Nijmegen bezet hadden gehouden. Maar Willems benoemingspolitiek riep al snel weerstand op. Omdat hij vooral oog had voor de buitenlandse politiek, benoemde hij steeds weer dezelfde regenten, die door familie- en vriendschapsbanden onderling nauw verbonden waren. Jarenlang domineerden de families Beeckman, Roukens, Verbolt en De Beijer het stadsbestuur. Veel Nijmegenaren was dat een doorn in het oog.
1702-1705: de strijd van de Oude en de Nieuwe Plooi
Na de dood van Willem III in 1702 besloot de door de stadhouder benoemde raad, de Oude Plooi, het bestuur van de stad voor altijd aan zich te trekken. De vooraanstaande families die sinds 1675 van het bestuur uitgesloten waren, kwamen nu in opstand. Zij vormden de Nieuwe Plooi. Zij kregen daarbij hulp van de gilden, die in de middeleeuwen veel invloed op het stadsbestuur hadden gehad, maar inmiddels niet meer. Toen zes leden van de zittende raad, onder wie burgemeester Willem Roukens, weigerden hun plaatsen af te staan, zette de Nieuwe Plooi in juni 1702 de hele raad af. Er werd een nieuwe raad gekozen, die deels uit oude raadsleden en deels uit gildemeesters bestond.
![Sjoerd Gerritsen](https://assets.plaece.nl/thumb/lm80kz9SL8Q6OfVzFOXbSROaJQncFLZY6ze5Ma9F3gg/resizing_type:fit/width:640/height:0/gravity:sm/enlarge:0/aHR0cHM6Ly9hc3NldHMucGxhZWNlLm5sL2t1bWEtbmlqbWVnZW4tc3RhZHNwYXJ0bmVycy91cGxvYWRzL21lZGlhLzYwMzYyMWE5OTY0OWMvc3RhZGh1aXMtbmlqbWVnZW4tYy1zam9lcmQtZ2Vycml0c2VuLmpwZz90b2tlbj0vdXBsb2Fkcy9tZWRpYS82MDM2MjFhOTk2NDljL3N0YWRodWlzLW5pam1lZ2VuLWMtc2pvZXJkLWdlcnJpdHNlbi5qcGc.jpg)
Stadhuis Nijmegen
Korte tijd later werd de Oude Plooi met behulp van het garnizoen in ere hersteld, maar in januari 1703 wist de Nieuwe Plooi met hulp van het opgezweepte Nijmeegse volk het stadhuis te heroveren. Omdat in de volgende maanden tijdens bijeenkomsten van Oude Plooiers onlusten dreigden, werden voor alle zekerheid Willem Roukens en zes van zijn medestanders uit de stad verbannen. Zij besloten daarop met geweld in te grijpen, ‘dat wij de nieuwe heeren altemaal den hals breken’, en schakelden een knokploeg in, die op 7 augustus 1705 korte tijd het raadhuis bezette. Aanhangers van de Nieuwe Plooi wisten de knokploeg nog dezelfde dag met geweld te verdrijven, waarbij drie doden vielen. De verontwaardiging was zo groot dat men vijf overvallers nog dezelfde avond ter afschrikking ophing aan de ramen van de raadszaal op de eerste verdieping, de huidige Trêveszaal. Willem Roukens, die buiten het stadhuis op de goede afloop gewacht had, werd gevangengenomen. De volgende dag werd hij zonder noemenswaardig proces onthoofd.
Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.
Dit vind je misschien ook leuk
-
Pop-up expositie stadspijn bombardement 1944 trekt door Nijmegen
Pop-up expositie stadspijn bombardement 1944 trekt door NijmegenIn de maanden februari en maart trekt een pop-up expositie over de stadspijn van het vernietigende luchtbombardement van 22 februari 1944 door Nijmegen. De aftrap is deze week in wijkcentrum Dukenburg in Meijhorst.
Meer lezen over Pop-up expositie stadspijn bombardement 1944 trekt door Nijmegen
-
Oorlogsdoden Nijmegen krijgen een gezicht
Oorlogsdoden Nijmegen krijgen een gezichtOp 20 februari 2025 worden in het Infocentrum WO2 Nijmegen aan het publiek de nieuwste videoportretten getoond door de onderzoekers van Werkgroep Oorlogsdoden Nijmegen.
-
Intrigerende tentoonstelling 'De Eettafel' bij Museum Kinderdorp Neerbosch
Intrigerende tentoonstelling 'De Eettafel' bij Museum Kinderdorp NeerboschVan 1 februari tot en met 31 maart 2025 presenteert Museum Kinderdorp Neerbosch de tentoonstelling 'De Eettafel', een kunstproject van Lotus Parel van Zoggel, student Beeldende Kunst aan ArtEZ Arnhem.
Meer lezen over Intrigerende tentoonstelling 'De Eettafel' bij Museum Kinderdorp Neerbosch
-
De Latijnse School: Nieuw leven en nieuwe lessen
De Latijnse School: Nieuw leven en nieuwe lessenOm kennis weer toegankelijk te maken voor de Nijmegenaren, heeft de gemeente in 2023 de Latijnse School cadeau gedaan aan Radboud Universiteit. Nu staat het weer op de kaart als een plek waar ze ‘iedereen nieuwsgierig maken naar wetenschap.’
Meer lezen over De Latijnse School: Nieuw leven en nieuwe lessen
-
Ontdek Herenboeren: Rondleidingen op Landgoed Grootstal
Ontdek Herenboeren: Rondleidingen op Landgoed GrootstalHerenboeren Lingezegen nodigt je uit voor rondleidingen op de nieuwe locatie op Landgoed Grootstal. Vanaf 1 februari tot en met 29 maart 2025 kun je elke zaterdagochtend om 10.00 uur een kijkje komen nemen op de boerderij.
Meer lezen over Ontdek Herenboeren: Rondleidingen op Landgoed Grootstal
-
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
7x bijzondere historische plekken in NijmegenDe oudste stad van Nederland zit natuurlijk vol met verhalen. We hebben de meest bijzondere, historische plekken in Nijmegen voor je op een rijtje gezet. Ook op deze plekken ervaar je de geschiedenis nog altijd!
Meer lezen over 7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
-
Knutselkasteel in de kerstvakantie in Kasteel Hernen
Knutselkasteel in de kerstvakantie in Kasteel HernenKasteel Hernen in het Land van Maas en Waal is in de kerstvakantie extra geopend. Het verandert in de tweede week van de vakantie in een knutselkasteel. Kinderen kunnen dan een armbandje vilten. Onder begeleiding kunnen de mooiste creaties gemaakt worden.
Meer lezen over Knutselkasteel in de kerstvakantie in Kasteel Hernen
-
De Vrouwenschool: een unieke gemeenschap in onzekere tijden
De Vrouwenschool: een unieke gemeenschap in onzekere tijdenAan de Dominicanenstraat in de wijk Nijmegen- Oost bevindt zich in het voormalige Dominicanessenklooster De Vrouwenschool. Op deze bijzondere plek komen vrouwen en non-binaire mensen samen om er te wonen én werken.
Meer lezen over De Vrouwenschool: een unieke gemeenschap in onzekere tijden
-
Start Leesclub Kunstgeschiedenis in Nijmegen
Start Leesclub Kunstgeschiedenis in NijmegenRubens, Breitner, Art nouveau, Dada… Er zijn zoveel interessante kunstenaars en stromingen om je in te verdiepen. Maak daarom eens kennis met de leesclubs van Senia in de Bibliotheek Mariënburg in Nijmegen.
Meer lezen over Start Leesclub Kunstgeschiedenis in Nijmegen
-
Illustrator Luuk Tuchner brengt het verhaal van Mariken van Nieumeghen opnieuw tot leven
Illustrator Luuk Tuchner brengt het verhaal van Mariken van Nieumeghen opnieuw tot levenEen volledig zelf geïllustreerde en -geschreven hervertelling van het verhaal van Mariken van Nieumeghen als afstudeerproject. De vierentwintigjarige Luuk Tuchner deed het! Het boek is nu zelfs op verschillende plekken te koop.
-
Lezing 'De Polar Parade' in Kinderdorp Neerbosch
Lezing 'De Polar Parade' in Kinderdorp NeerboschIn de winter van 1944 veranderde Kinderdorp Neerbosch in een militair kamp. Op zondag 22 december nemen historicus Jan Brauer en museumdirecteur Esther Bánki je in een korte lezing mee naar bijzondere verhalen uit die tijd.
Meer lezen over Lezing 'De Polar Parade' in Kinderdorp Neerbosch
-
Sluitstuk Kunstluis 'Slooparcheologie' in Valkhof Museum
Sluitstuk Kunstluis 'Slooparcheologie' in Valkhof MuseumTijdens de verbouwing en verhuizing van het Valkhof Museum komen bijzondere vondsten aan het licht. In zijn laatste interventie als Kunstluis brengt kunstenaar Pavèl van Houten verbouwing en archeologie samen in een korte film.
Meer lezen over Sluitstuk Kunstluis 'Slooparcheologie' in Valkhof Museum
-
Samen geschiedenis maken op de Gelderse Landdag 2024
Samen geschiedenis maken op de Gelderse Landdag 2024Op donderdag 12 december organiseren de Radboud Universiteit en Erfgoed Gelderland de tweejaarlijkse Gelderse Landdag, dé ontmoetingsdag voor iedereen in Gelderland die zich bezighoudt met de geschiedenis van de provincie.
Meer lezen over Samen geschiedenis maken op de Gelderse Landdag 2024
-
Winterse zondagen op Kasteel Hernen
Winterse zondagen op Kasteel HernenHet winterseizoen is gestart voor kasteel Hernen. Het kasteel is vanaf nu alleen op zondagen te bezoeken. Tijdens een tocht met de pratende lantaarn ervaren bezoekers hoe het was om in winterse omstandigheden op een kasteel te wonen.
-
Kunstluis presenteert vergeten geschiedenis: Digitale Archeologie
Kunstluis presenteert vergeten geschiedenis: Digitale ArcheologieVoor zijn zesde interventie, Digitale Archeologie, graaft de Kunstluis van het Valkhof Museum naar vergane sporen van digitale archieven van cultureel erfgoed. Van 5 t/m 11 november presenteert hij de "digitale ruïne" van het museum.
Meer lezen over Kunstluis presenteert vergeten geschiedenis: Digitale Archeologie
-
Maak een tijdreis met de hele familie in Bibliotheek Mariënburg
Maak een tijdreis met de hele familie in Bibliotheek MariënburgTijdens de familiedag ‘Familie Tijdmachine’ op zondag 10 november in de stadsbieb draait alles om het verleden en de toekomst. Er is een voorstelling over de 16e eeuw, schrijver Yorick Goldewijk komt langs, een familiequiz, mini-bios en nog veel meer!
Meer lezen over Maak een tijdreis met de hele familie in Bibliotheek Mariënburg
-
5x dit mag je écht niet missen tijdens TOEN Festival
5x dit mag je écht niet missen tijdens TOEN FestivalIn de herfstvakantie staat Nijmegen in het teken van TOEN: het Nijmeegs Geschiedenisfestival. Van 19 t/m 27 oktober nodigt het festival je uit om te ontdekken hoe illusies, misleiding en verborgen waarheden de Nijmeegse geschiedenis hebben beïnvloed!
Meer lezen over 5x dit mag je écht niet missen tijdens TOEN Festival
-
Nationaal Fietsmuseum Velorama op het Het Nijmeegs geschiedenisfestival TOEN!
Nationaal Fietsmuseum Velorama op het Het Nijmeegs geschiedenisfestival TOEN!Het Nijmeegs geschiedenisfestival TOEN vindt dit jaar plaats van 19 tot en met 27 oktober. Ter gelegenheid van het geschiedenisfestival presenteert het Nationaal Fietsmuseum Velorama een viertal rondleidingen met als thema 'fraude op de fiets.'
Meer lezen over Nationaal Fietsmuseum Velorama op het Het Nijmeegs geschiedenisfestival TOEN!
-
Kunstluis onthult: archeologie van de toekomst
Kunstluis onthult: archeologie van de toekomstArcheologische vondsten bestaan vaak voor het grootste deel uit scherven. In 'Archeologie van de toekomst' speelt kunstluis Pavèl van Houten in op dit fenomeen door te kijken naar de scherven van vandaag.
Meer lezen over Kunstluis onthult: archeologie van de toekomst