Kunst voor iedereen op het Waalzinnig Festival

Het is pas net middag en de stenen van het Mariënburgplein stralen al een aangename warmte uit. Het terras bij LUX loopt gestaag vol, zoals op elke zomerse zaterdagmiddag. Maar in het weekend van 29 en 30 juni was er veel meer gaande, zowel hier op dit plein als op andere plekken in de binnenstad. Twee dagen lang kon je er namelijk gratis genieten van allerlei kunstvormen tijdens Waalzinnig Festival, waarbij iedereen op zijn eigen manier meedeed.

Een deel van het plein is omgetoverd tot een sportveld, waarop een groep sportievelingen uit alle leeftijdsgroepen samen een potje rolstoelbasketbal speelt. Twee knusse tenten staan voor de Mariënburgkapel. Kleine groepjes mensen blijven geïntrigeerd staan luisteren naar de artiesten die er hun talent laten zien. Anderen slenteren ontspannen een rondje om het plein langs de kraampjes van de kunst- en creamarkt. En in de bibliotheek wordt de Living Library opgezet. De hele middag kun je er levende boeken lenen: je mag een-op-een in gesprek met mensen met een bijzonder levensverhaal.

Diversiteit alom

Bij de informatiestand staat communicatiemedewerker van het festival Chantal. “Dit is alweer de zesde editie, sinds 2015 organiseren we het elke twee jaar. Het Waalzinnig Festival draait om meedoen en samen mooie dingen creëren. Het begon als een manier om mensen met een beperking een podium te bieden. Vaak krijgen ze dat namelijk niet, maar het zal je verbazen wat mensen allemaal kunnen,” vertelt ze.

Vandaag de dag werkt het festival met een groep mensen die even divers is als het aantal kunstvormen dat de revue passeert. Op verschillende plekken in de stad zijn muzikanten, dansers en acteurs met en zonder beperking te bewonderen. En ben je beperkt in je mobiliteit? Dan brengt een van de fietstaxi’s bij de infostand je met plezier van A naar B.

Horizon verbreden

Sommige artiesten treden alleen op, anderen maken deel uit van een coproductie. Waalzinnig bracht begin 2024 groepen mensen bij elkaar die normaal gesproken niet snel met elkaar in contact komen. Samen werkten ze aan coproducties: kunstprojecten met muziek, dans, film of fotografie. Het doel? Werelden vergroten en tegelijkertijd samen iets moois voortbrengen. Zo kregen kwetsbare ouderen les in djembé spelen, samen met jonge kinderen. Je kunt dit instrument namelijk nog prima bespelen als je tachtig bent!

Tijdens het festivalweekend kan het publiek genieten van het muzikale optreden waar de artiesten afgelopen maanden op hebben geoefend. Deze en andere voorstellingen worden allemaal gratis vertoond in Arthouse LUX en Cultuurhuis De Lindenberg. Wie zijn horizon wil verbreden, hoeft alleen maar online een plekje te reserveren. “Hartstikke mooi dat zoiets wordt georganiseerd,” zegt een bezoeker. “Mensen die je normaal niet zo snel ziet, vallen nu opeens op. En knap ook. Ga er maar staan. Ik zou het zelf niet durven!”

Op het programma

Uit tent 1 schalt een hiphopnummer met een pakkende beat die meerdere mensen doet stilstaan en luisteren. Misschien omdat het lekker klinkt, maar misschien ook omdat de stoere stem gelijkheid en vrede op aarde predikt. Rapper Nette Jonguh doet zijn naam eer aan.

Later horen we de zwoele Spaanse muziek van de workshop Flamenco dansen, die perfect aansluit bij de stralende zon en de strakblauwe lucht vandaag. Ook hier kan iedereen vrij bij aansluiten. Want Waalzinnig draait om meer dan kijken en luisteren. Meedoen en zelf ervaren zijn minstens zo leuk.

Op het Mariënburgplein luister je naar zangeres Floor, een breekbaar ogende jonge vrouw. Zittend brengt ze een mix van eigen nummers en covers ten gehore. Haar gevoelige, heldere stem heeft wat weg van Birdie. Na het optreden vertelt ze wat muziek maken voor haar betekent. “Dat is wie ik ben, mijn identiteit. Het is een uitlaatklep voor me, een vorm van verwerking. Er zijn eigenlijk geen woorden aan te geven, het is iets op zielsniveau.” Haar optreden op Waalzinnig omschrijft ze als “een beetje rommelig, maar wel erg leuk.” In de toekomst hoopt ze op een groter podium en meer toeschouwers, want ze wil blijven leren en groeien.

“Mijn droom is om voor zalen op te treden en ook te zingen op festivals die niet gericht zijn op mensen met een beperking.” De zondag erna doet ze dat op Lazy Sunday Afternoon in Utrecht. Met een beetje mazzel leidt dat weer tot nieuwe kansen. “Want met een beperking is het soms moeilijk om verder te komen, ook al heb je talent en ambitie. Je moet soms echt geluk hebben dat je ergens in stroomt.”

Film en Dans

Als je voeten aan een pauze toe zijn, kun je plaatsnemen in een van de knusse bioscoopzalen van LUX. Hier worden korte films vertoond van het multimediateam van Waalzinnig. Ze geven een bijzonder kijkje achter de schermen van de coproducties dans en muziek. Choreograaf Paula stoomde haar groep leerlingen de afgelopen maanden klaar voor een dansvoorstelling. Het werd een samenspel van professioneel ontworpen choreografie en improvisatie van de dansers.

De trots en ontroering straalt van het doek af als Paula vertelt over haar leerlingen. “Door ouderdom en andere lichamelijke beperkingen kunnen mensen niet elke beweging precies nabootsen. Ze passen de beweging aan op wat hun lichaam kan en zo ontstaat iets nieuws en origineels. De beweging weerspiegelt het verhaal van de persoon. Ik hoop dat mensen de waarde en schoonheid van deze mensen zien en voelen.”

Het Waalzinnig festival keert terug in de zomer van 2026. Nieuwsgierig naar dit evenement? Laat je inspireren op www.waalzinnigfestival.nl.

Fotografie: Henk Beenen