Historische tuinderij De Warmoes

| Luus Veeken

In Lent, aan de Griftdijk, vind je een unieke historische tuinderij: De Warmoes. Groenten en fruit worden er zoveel mogelijk volgens oude methoden geteeld. Met een grote variatie in rassen en soorten. Je kan er verse groente, fruit en plantjes kopen, maar zelf oogsten is ook mogelijk. Er is een gezellig tuincafé, met natuurlijk producten uit eigen tuinderij. We gingen een kijkje nemen en werden verrast!

Groene oase

Heb je je weleens afgevraagd waarom het nieuwe Nijmeegse stadsdeel net ten noorden van de Waal ‘Historische Tuin’ heet? Omarmd door de bebouwing van de Waalsprong ligt daar, enigszins verscholen, historische tuinderij De Warmoes. Een groene oase te midden van oprukkende nieuwbouw. Knoestige hoogstambomen met fruitrassen uit vervlogen tijden. Schone van Boskoop (appel), Eldense Blauwe (pruim), Lents Witje (pruim), Lentse Blonde (kruisbes): hoe kleurrijk klinkt dat? Bijna vergeten groenten en kruiden, zo van het land of uit de koude kas. Een eetbare bloementuin en een bloementuin waar je zelf je boeket bij elkaar kunt plukken. En na gedane arbeid, of gewoon omdat het er zo heerlijk toeven is, op het terras of in het tuincafé genieten van een lunch, sapje of taart bereid met producten uit eigen tuin.

Warmoezeniersdorp Lent

Marlies van Loon, lid van de tweekoppige leiding van De Warmoes, leidt mij rond over de één hectare grote tuin. Lent was vroeger een echt tuindersgebied, vertelt ze. Met tuinders die groenten en fruit kweekten en deze in de stad verkochten. Warmoezeniers werden ze genoemd. Lent was een typisch warmoezeniersdorp. De Warmoes is een voorbeeld van zo’n gemengd tuinbouwbedrijf, een warmoezerij. Warmoes is ook de oude naam voor snijbiet, een historische groente die dankzij inspanningen als die van De Warmoes in Lent weer volop geteeld wordt.

Variëteit

Warmoezeniers hadden weinig gekoelde opslagmogelijkheden. Door te kiezen voor een grote variëteit aan groenten en fruit waren ze toch het hele jaar verzekerd van voldoende aanvoer. Sommige rassen zijn vroeg, andere kunnen later in het jaar geoogst worden. Bewaarappels, het woord zegt het al, kunnen lang worden bewaard. Een koelcel is dan niet nodig. Door die variëteit zorgden warmoezeniers tegelijkertijd ook voor risicospreiding. Werd een gewas getroffen door een ziekte, dan had je altijd nog de opbrengst van andere gewassen. Een duurzame wijze van telen waarvoor, met dank aan de klimaatcrises, hernieuwde belangstelling is.

Toenemende verstedelijking

Toen het tuinbouwgebied rond Lent onder de toenemende verstedelijking dreigde te verdwijnen, stak een aantal oude tuinders uit Lent de koppen bij elkaar. Ze wilden een plek creëren waar het traditionele warmoezeniersbedrijf, zoals het in Lent en omstreken gewoon was, in stand werd gehouden. Inclusief de teeltmethoden. Ze richtten daartoe eind jaren tachtig een stichting op. En begin jaren negentig kwam de tuinderij beschikbaar waarop nu De Warmoes bedrijf uitoefent. Toen zijn ook de hoogstambomen geplant die nu zo’n dertig à vijfendertig jaar oud zijn. “In de bloei van hun leven”, zoals Marlies het uitdrukt. Aanvankelijk had De Warmoes vooral een traditionele museumfunctie, met werktuigen en andere attributen van een tuinderij. Af en toe kwam er een groepje bezoekers voor een rondleiding door het museumpje. En dat was het dan. Daarna gingen ze elders aan de koffie.

De stad komt naar De Warmoes

Dat moest anders, vond De Warmoes. Van recente datum is de omslag naar een wat Marlies noemt ‘levend museum’. Plukdagen, een winkeltje, een tuincafé, oude tuinderswoning gastenverblijf, kassen hersteld, et cetera. Veel te beleven dus. Rond de vijftig vrijwilligers zorgen nu gezamenlijk voor de tuinderij. Bezoekers komen niet langer alleen maar kijken naar De Warmoes, ze ervaren het. Steeds meer mensen weten de Warmoes te vinden. Wanneer de nieuwbouw niet alleen de omliggende landerijen maar ook de tuinderij dreigt op te slokken, komt de omgeving in verzet, en met succes. En zo is er die groene oase in de oprukkende verstedelijking. “Warmoezeniers gaan niet meer naar de stad, de stad komt naar de Warmoes”, besluit Marlies, zichtbaar enthousiast.

Wil je eens een kijkje nemen in de historische tuin? De Warmoes is open van 11-17 uur. Op maandag en dinsdag gesloten. Kijk voor meer informatie op de website.

 

Fotografie: Wilger Brevoord 

Dit vind je misschien ook leuk...