Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

Door de lens van Jan van Teeffelen

| Heyta Melssen

Ruim 1,3 miljoen foto’s en negatieven liet de in 2011 overleden fotograaf Jan van Teeffelen achter in een huis dat moest worden leeggeruimd: een ware schatkamer vol unieke beelden. Zijn zoon Marc nam het archief onder zijn hoede en begon de megaklus om alle foto’s te digitaliseren. Helaas werd hij zelf ziek dus nam het bestuur van de stichting Jan van Teeffelen dit karwei over.

Waar Marc alles zelf deed, legde het bestuur de taak al snel bij een professional. De gedigitaliseerde foto’s worden vervolgens bekeken en veilig opgeslagen. En daar zitten foto’s bij die Jan zelf waarschijnlijk nooit gezien heeft. Hij gebruikte vaak slechts enkele beelden per rolletje om af te drukken, de rest bewaarde hij als negatief.

Jan werd in 1931 geboren in Dreumel en verhuisde al op jonge leeftijd naar Nijmegen, waar hij nooit meer is weggegaan. Vanaf ongeveer 1960 legde hij als ‘stadsfotograaf’ voor diverse opdrachtgevers alle belangrijke gebeurtenissen en culturele activiteiten in de stad vast. Daarnaast ging hij dag in dag uit met zijn camera op pad alsof hij niets van het stadsleven wilde missen. En eigenlijk leverde dat de mooiste plaatjes op, spontane stadsportretten die een tijdsbeeld schetsen van het leven in de Benedenstad, de gaten in het straatbeeld die langzaam werden gevuld met wederopbouw en de verscheidenheid aan mensen die hij tegenkwam. Jan maakte makkelijk contact en hield ook tijdens het fotograferen dit contact in stand doordat hij de mensen bleef aankijken. Dat dit bijzondere portretten oplevert is te zien in het boek dat afgelopen zaterdag 7 december werd gepresenteerd.

Eerste boek voor de eerste burger

In een goedgevulde Dekker v.d. Vegt vertellen Henk Braam en Ger Loeffen, bestuursleden van de stichting, over hun monnikenwerk. Ga er maar aanstaan, keuzes maken uit zoveel materiaal. Want dat er een boek moest komen was al heel snel duidelijk. Het werk van Jan van Teeffelen hoort tot het materiële erfgoed van de stad en verdient het om gezien te worden. Vandaar ook dat het eerste exemplaar door voorzitter Wim Hompe wordt aangeboden aan Hubert Bruls, burgemeester van de stad die zo fraai in beeld is gebracht. Hij complimenteert de samenstellers en hij heeft het even uitgerekend: er is pas één duizendste procent van het fotomateriaal gebruikt dus hij verheugt zich al op vervolgboeken die hopelijk nog gemaakt gaan worden.

En met hem vele anderen. Het publiek reageert in elk geval positief op deze opmerking. Een publiek overigens dat voor een groot deel bestaat uit fotografen die nog bij Jan gestudeerd hebben toen hij les gaf aan de Lindenberg. En opvallend veel van hen hebben een oude analoge camera om hun nek hangen.

Het boek zelf, formaat grote stoeptegel, is een prachtig uitgevoerd koffietafelboek waarin je blijft bladeren, kijken en je verbazen over de veelzeggende eenvoud van de beelden. Jan leek altijd precies op het goede moment de sluiterknop in te kunnen drukken om een uniek beeld te vangen, een gave die niet veel fotografen hem zomaar kunnen nadoen. Hoewel het boek gezien kan worden als een tijdsdocument hebben de samenstellers er uitdrukkelijk voor gekozen om de foto’s niet te voorzien van een jaartal of een onderwerp. Zoals Jan zelf in een citaat in het voorwoord zegt: ‘een goede foto heeft geen tekst nodig’.

En nu verder?

De leden van de stichting worden nog dagelijks verrast met nieuwe foto’s, het digitaliseren is nog lang niet klaar dus het idee om meer boeken te maken is er zeker. Daarnaast loopt er al enige tijd een serie in de Gelderlander waar op maandag een foto

van Jan van Teeffelen door journalist Geert Willems wordt voorzien van een verhaal. Wellicht zou het een goed idee zijn om ook deze columns die vol staan met interessante wetenswaardigheden in druk uit te brengen. Maar, houden Braam en Loeffen een slag om de arm, dan moet er wel geld voor zijn. Voor de totstandkoming van dit boek hebben ze een beroep kunnen doen op diverse subsidiegevers en het is de vraag of dat weer gaat lukken.

Tot die tijd zijn er nog plannen genoeg. In februari start een overzichtstentoonstelling met nog veel meer werk van Jan van Teeffelen in de Stevenskerk en er is een facebookpagina die regelmatig wordt bijgehouden. Daarop komt soms interessante informatie binnen over de plaats en de tijd waarop de foto’s zijn gemaakt en over de personen en situaties die er op staan. Want met Jan is de kennis daarover ook verdwenen.

Het boek Jan van Teeffelen kost 39,50 euro en is onder andere te koop bij Dekker van de Vegt.
 
Meer informatie: weblog Ad Lansink. De Schatkamer van Jan op de website van de Gelderlander.


Fotografie: Willem Melssen

Dit vind je misschien ook leuk...

Geschreven door: Heyta Melssen Bekijk profiel
Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen