Beeldende Kunst Nijmegen: Dicht, en dan? Groeien achter gesloten deuren

3 mei 2021 | Merel van den Nieuwenhof

Met een kritisch oog en een liefde voor kunst gaan onafhankelijke schrijvers in opdracht van Beeldende Kunst Nijmegen de diepte in over dat wat nu te zien is in de stad. Waar mogelijk openen culturele instellingen langzaam weer hun deuren. Deze keer buigt Merel van den Nieuwenhof zich over de vraag: hoe zag het afgelopen jaar er voor ze uit? Stelden ze hun plannen bij, gooiden ze het roer volledig om of dienden zich wellicht zelfs nieuwe mogelijkheden aan? Voor POST en The Big Draw Nijmegen was 2020 een jaar van transitie en groei.

Inspireren met tekenkunst

‘Voor The Big Draw Nijmegen waren er in 2020 meer kansen dan struggles’, aldus organisator Anita Waltman. ‘Ondanks beperkingen kon het festival in september gelukkig doorgaan. Zonder performances, maar de activiteiten in de straten van Nijmegen en bij culturele partners waren goed uitvoerbaar.’ Onderdeel van het jaarlijkse festival is de ramenroute in het centrum, waarvan een deel van de tekeningen nog steeds zichtbaar is. Dat deed het, net als tekeningen in de openbare ruimte als onderdeel van Walk of the Town, goed bij centrumbezoekers die het zonder horeca en winkels moesten stellen.

^{The Big Draw, koeien tekenen}

Niet alleen vond het festival doorgang, de organisatie groeide zelfs. Na zes jaar alleen in Nijmegen te hebben plaatsgevonden, werd afgelopen jaar al samengewerkt met Arnhem en Apeldoorn en wordt er daarnaast in 2021 ook getekend in Wageningen en Zutphen. Na Gelderland lonkt het nationale en internationale podium. Anita: ‘Wat we tussen steden aan kruisbestuiving zien ontstaan, bijvoorbeeld door uitwisseling van kunstenaars, is ook landelijk en buiten onze landsgrenzen interessant. Voor 2022 staat een estafette door alle provincies op het programma; we gaan heel Nederland inspireren met tekenkunst.’

Op internationaal gebied werkte The Big Draw eerder al met Duitse samenwerkingspartners aan een ‘Woordenboek der zorg’. In 2021 worden banden aangehaald met Japan, de bakermat van manga en anime. ‘We zagen dat tieners en twintigers als doelgroep achterbleven. Voor hen is deze subcultuur aantrekkelijk, zo bleek wel uit onze volgeboekte workshops in 2020. Volgend jaar betrekken we ook Zuid-Korea bij dit programma.’ De organisatie werd dit jaar strategisch partner van het Big Draw-hoofdkwartier in Londen en ook thuisbasis Nijmegen groeit intussen. Het kunsteducatieprogramma werd uitgebreid en in februari opende een expositieruimte in de Papengas. De lockdown vormde geen belemmering, want de glazen uitbouw leent zich bij uitstek voor een etalage-expositie, die voorbijgangers in de openlucht kunnen bekijken.

Belofte voor de toekomst

Achter gesloten deuren was het ook bij Expoplu drukker dan ooit. De Nijmeegse presentatie-instelling maakte zich op voor een geplande transitie en betrok een tweede locatie in Arnhem. Artistiek directeur Youri Appelo vertelt: ‘Het plan om uit te breiden naar Arnhem lag er al. We wilden de beide stedelijke regio’s verbinden, en ons daarnaast profileren als artistieke grenspost tussen Nederland en Duitsland.’ De nieuwe naam POST is, in tegenstelling tot Expoplu, meertalig uitspreekbaar en multi-interpretabel. Toen de organisatie, samen met kunstenaarsduo Frank en Michiel, Schakel025, Dit is Bowley en Kompagnie Kistemaker, een oud postkantoor in Arnhem kon betrekken, paste dat perfect.

^{POST, opening eerste pilottentoonstelling 'In Belief is Power' in Arnhem}

Intussen liep het tentoonstellingsprogramma afgelopen jaar door. ‘Door de lockdown realiseerden we ons dat wat wij doen voornamelijk is geworteld in de fysieke presentatie en de opbouw ervan. Dat laat zich lastig naar het platte scherm vertalen. Daarbij: welke bijdrage kun je nog leveren aan het online aanbod, ga je dan met de hele wereld concurreren?’ En dus voerde wat toen nog Expoplu was alle geplande projecten toch zoveel mogelijk fysiek uit. Helaas betekende dat minder zichtbaarheid voor publiek, maar het kwam de continuïteit en het proces van de uitgenodigde kunstenaars, voor wie al zoveel in het water viel, ten goede. ‘Het kunnen maken van een nieuwe stap blijft waardevol voor ieders praktijk. Maar we snakken nu wel echt naar bezoekers!’

Die hadden er moeten zijn in het geplande openingsweekend in april. ‘Twee dagen, twee plekken, zo hadden we de overgang voor ons gezien. Maar het kwam te vroeg,’ aldus Youri. Niet op het beoogde moment en ook niet synchroon, maar de tentoonstellingen komen er zodra het kan. En zo markeert de naam POST straks ook het post-coronatijdperk. Youri: ‘Als voorzetsel verwijst post naar wat voorafging en waar het op reflecteert of reageert. Tegelijk is het een belofte voor wat nog gaat komen.’ Wat hij zelf verwacht van onze post-coronamaatschappij, en de rol van kunst daarin? ‘Dat het publiek zich realiseert dat kunst meer dan entertainment is. Kijkend naar kunst kom je tot hele andere gesprekken dan thuis op de bank of op het terras. Ik hoop en verwacht dat men de diepere waarde van kunst gaat inzien.’

^{Expoplu, tentoonstelling 'Departures' 2019, werk van Golshan Azadokht}

‘Astrid Mulder – KRA! gaat door’ is van 24 april t/m 29 mei te zien in de Papengas, expositieruimte van The Big Draw Nijmegen. The Big Draw Nijmegen Festival vindt plaats van 9 t/m 12 september.

‘Nucleus of Capital’ is online te zien via www.platformpost.nl. Op 4 juni opent ‘When stones awake’ in POST Nijmegen.