Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

Welke schijn bedriegt er in de Nijmeegse geschiedenis? Ontdek het tijdens Festival TOEN

| Heyta Melssen

Toen was alles anders. Maar wat is er waar van onze beleving van toen? Kloppen de verhalen die onze geschiedenis vertelt of is er sprake van schone schijn? De geschiedenis zit vol met valstrikken en Festival TOEN biedt een unieke kans om de verhalen en mythes van Nijmegen te ontdekken en te ontrafelen. TOEN nodigt alle liefhebbers van Nijmegen uit om te ontdekken hoe illusies, misleiding en verborgen waarheden de loop van de Nijmeegse geschiedenis hebben bepaald. Welke verhalen zijn echt, welke zijn echt nep? Ga deze herfstvakantie mee op stap en ontdek de verhalen van TOEN tijdens een wandeling, workshop, bierproeverij of de Kunst- en Kitschdag.

De verhalen van toen

Nijmegen kent een rijke geschiedenis die deels is gebouwd op officiële feiten, maar die ook is ontstaan en doorgegeven via verhalen en verzonnen heldendaden. Nog steeds worden mythes geboren en blijken eerdere waarheden vals. De geschiedenis ligt niet vast maar stroomt en verandert. In de verhalen van toen liggen lessen voor de toekomst, maar is er ook ruimte om het verleden te herbeleven.

Samen met historici, archeologen en andere experts, die dagelijks onderzoek doen naar de verhalen uit het verleden, zorgt het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis voor de invulling van het Nijmeegse Geschiedenisfestival. Sinds 2023 gebeurt dit in de vorm van Festival TOEN. Deze samenwerking vormt de kracht van het festival. Iedereen weet wel iets, samen weten we veel en kunnen we het verschil zichtbaar maken tussen echt en nep. Tijdens TOEN komt de geschiedenis tot leven zodat mensen nu kunnen ervaren wat de mensen van toen beleefden in de stad waar wij elke dag wonen, werken, struinen en shoppen. Daar, in die straten, gasjes en langs de Waal zitten ontelbaar veel verhalen verstopt.

Het ontstaan van TOEN

Oktober is de Maand van de Geschiedenis. Door het hele land worden activiteiten georganiseerd samen met musea, bibliotheken, archieven en andere culturele instellingen. Onder het motto ‘ontdek gisteren, begrijp vandaag’ wordt elk jaar gedurende deze Maand geschiedenis voor het voetlicht gebracht. In 2024 staat het thema ‘Echt nep’ centraal. TOEN is een lokale spin-off, waarbij ervoor is gekozen om een eigen draai te geven aan het thema. In dit geval ‘schijn bedriegt,' waardoor de Nijmeegse verhalen beter aan bod komen en het festival inhoudelijk goed op elkaar kan aansluiten binnen een afgebakende periode.

Nijmegen barst natuurlijk van de geschiedenis, mensen die daarin geïnteresseerd zijn kunnen overal terecht. Wat voegt zo’n festival dan nog toe? We vroegen het aan Robin Hoeks, directeur van het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis en organisator van het festival.

Robin steekt enthousiast van wal: “Vorig jaar kregen we vanuit de gemeente de opdracht om tijdens de Maand van de Geschiedenis het Nijmeegse erfgoed op een laagdrempelige manier beleefbaar te maken. Dat past ook enorm goed bij de missie van het Huis, om verhalen over Nijmegen op verschillende manieren te vertellen. We willen daarbij niet alleen gebruikmaken van ‘klassieke’ middelen zoals lezingen en exposities, maar de verhalen juist laten leven. Daarom hebben we in 2023 het concept van dit festival bedacht, geïnspireerd op het festival ONGEKEND uit 2022. We doen dit samen met andere organisaties uit het Nijmeegse erfgoedveld en koppelen de activiteiten aan kunstenaars, muzikanten, wetenschappers en plaatselijke horeca.”

Beleving staat voorop

Het format van een festival is bij uitstek geschikt om spannende historische avonturen te beleven op een verrassende manier. Bezoekers kunnen terecht op historische plekken waar net als vroeger bij kaarslicht verhalen worden verteld, ze worden meegenomen op een stadswandeling waarin allerlei mythes worden doorgeprikt met een bierproeverij als afsluiting. En voor je het weet heb je geleerd hoe je een kunstwerk van de Gebroeders van Lymborch vervalst.

Er zijn activiteiten voor allerlei doelgroepen: voor de kinderen zijn er verhaaltjes voor het slapengaan bij De Bastei, maar wie meer van spanning houdt, kan naar het duistere verleden tijdens Duister Nijmegen. Pubquiz-liefhebbers halen hun hart op bij de Grote Nijmeegse Geschiedenisquiz en ook liefhebbers van kunst, muziek en film komen aan hun trekken. Zo is er elke dag wel iets te doen.

En wat doen we de rest van het jaar?

Het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis wil op een laagdrempelige manier verhalen vertellen die op andere locaties in de stad weinig aan bod komen. De exposities wisselen en zijn gratis toegankelijk, dus iedereen is welkom in de Mariënburgkapel. Daarnaast is het Huis een verbinder die samen met andere partijen zoals musea en historische verenigingen maar met ook kunstenaars en ondernemers projecten opzet. Festival TOEN is daarvan het beste voorbeeld.

Robin hoopt dat bezoekers van TOEN denken: “Oh, dit is interessant, ik ga deze locatie wat beter volgen, want misschien doen ze wel meer leuke dingen.” Zodoende blijven bezoekers ook gedurende de rest van het jaar ergens terugkomen en kan er meer georganiseerd worden. Hopelijk biedt de innovatieve manier waarop TOEN is opgezet ook gedurende de rest van het jaar inspiratie voor de organisatie van historische activiteiten.

Festival TOEN vindt plaats van zaterdag 19 t/m zondag 27 oktober. Kijk op www.toenfestival.nl voor het gehele programma.

 

 

Fotografie: Edwin Smits

Dit vind je misschien ook leuk...

Geschreven door: Heyta Melssen Bekijk profiel
Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen