Interview: unieke familietentoonstelling ‘Alleen op de Wereld’ in het Van ’t Lindenhoutmuseum

| Belinda Limani

Het Van ’t Lindenhoutmuseum is hét museum over wezen opvang, jeugdzorg en voogdij. Vanaf 2 oktober 2020 heeft het museum een nieuwe familietentoonstelling: Alleen op de Wereld. De tentoonstelling vertelt het verhaal van verschillende boeken en films waarin weeskinderen de hoofdrol spelen. Beroemde weeskinderen, zoals Anna en Elsa uit Frozen, Luke en Leia uit Star Wars, Pipi Langkous, Assepoester en natuurlijk Remi uit het boek Alleen op de Wereld staan in de tentoonstelling centraal. Roos Geraets, hoofd educatie en presentatie van het museum, vertelt ons meer over deze unieke expositie.

De titel van de tentoonstelling is afgeleid van de gelijknamige jeugdroman Alleen op de Wereld van Hector Malot uit 1878. De verschillende objecten in de tentoonstelling laten zien dat weeskinderen in veel kinderverhalen een grote rol spelen. “Als je erop gaat letten, dan zie je het thema overal in terug” zegt Geraets. De tentoonstelling Alleen op de Wereld van Van ‘t Lindenhoutmuseum is geschikt voor alle leeftijden en is – zodra de musea open gaan – te bezoeken tot ten minste september 2021.

Familietentoonstelling Alleen op de Wereld

Het thema is een duidelijke aanleiding voor Van ‘t Lindenhoutmuseum om deze tentoonstelling over te nemen van het Elisabeth Weeshuis Museum in Culemborg. Wel zijn een aantal dingen aangepast. “We hebben voor een nieuwe titel gekozen die we passender vonden” vertelt Geraets. “Maar we hebben de inhoud grotendeels overgenomen en eigen gemaakt.” De bijzondere expositie in de kelder van het museum bestaat uit vier kamers waarin telkens een ander verhaal over weeskinderen centraal staat.

Zo worden bijvoorbeeld Assepoester, Pipi Langkous en Star Wars belicht. “Daarbij hebben we ook een speurtocht ontwikkeld met interactieve opdrachten” vertelt Geraets. “De hand-outs van de speurtocht gaan we binnenkort online zetten, zodat je een aantal van de opdrachten ook thuis kan doen, omdat je de films natuurlijk wel kunt bekijken.” Daarnaast is er een groot interactief multimediascherm waarop allerlei filmfragmenten te zien. Dit is meer gericht is op jongeren en volwassen bezoekers. “Zo hebben we voor ieder wat wils en besteden we aandacht aan meerdere perspectieven. Het leukste is natuurlijk om zelf te komen kijken!”

Nieuwe verhalen uit oude bronnen

Literatuur en boeken staan niet per se centraal in de tentoonstelling, maar vormen wel een belangrijke bron. Zo zijn veel sprookjes en verhalen gebaseerd op oudere verhalen in een tijd dat communicatiemiddelen nog schaars waren. Die verhalen zijn herschreven en vertoond in gemaakte films. Dat zie je mooi terug in de tentoonstelling. “Zo is Frozen bijvoorbeeld gebaseerd op De Sneeuwkoningin van Hans Christian Andersen uit 1844” vertelt Geraets. “Veel mensen weten dat bijvoorbeeld niet, daarom is het interessant om erachter te komen hoe zo’n verhaal is ontstaan.”

De literaire benadering slaat meteen een brug naar de vaste collectie van het Van 't Lindenhout Museum over het in Neerbosch gevestigde kinderdorp. Zo werden veel weeskinderen opgeleid in de boekdrukkunst en was er vroeger een drukkerij in het kinderdorp. “Dat was best uniek in Nederland. Daarom vind ik ook dat de expositie een mooie link heeft met de geschiedenis van de weesinstelling.” Helaas is de tentoonstelling op dit moment niet te bezoeken, maar je kunt de boeken en de films natuurlijk wel thuis bekijken. “Na het zien van de tentoonstelling ga je toch met een ander oog naar deze films en boeken kijken” zegt Geraets. “Je kunt je bijvoorbeeld afvragen welk verhaal erachter zit en waarom het op die manier wordt verteld.”

Samenwerkingen

Tijdens de Kinderboekenweek is het museum een samenwerking aangegaan met de kinderboekenwinkel in Nijmegen. In naam van de tentoonstelling heeft het museum een aantal workshops in de winkel gegeven, waarin boeken werden voorgelezen aan kinderen en ze zich ook konden verkleden als bijvoorbeeld Elsa of Anna van Frozen. Daarnaast verkoopt het museum een selectie boeken en speelgoed van de kinderboekenwinkel. “Zo kunnen we toch nog iets extra’s bieden aan bezoekers en steunen ook nog eens een mooi doel.”

Als het aan Geraets ligt, gaat het museum nog veel meer dergelijke samenwerkingen aan. Zo is ze al bezig met het opzetten van een nieuwe tentoonstelling, startend met de foto expositie Achtergelaten, het verhaal van de ‘verweesde’ migrantenkinderen van Marijn Fidder. Het bijzondere van deze expositie is dat jongeren uit Nijmegen en omstreken de kans krijgen om te helpen met het ontwikkelen van de expositie. “Dit doen we samen met Erfgoed Gelderland” vertelt Geraets. “Zij helpen ons ook mee met het werven van jongeren en de eventuele begeleiding daarvan.” Gedurende een aantal maanden zullen er jongeren tussen de 14 en 20 jaar wekelijks in het museum werken aan een nieuw lesprogramma. “Zo zijn we met het museum meer de samenwerking en de actualiteit aan het opzoeken.”

---

Wil jij ook meedoen? Het Van 't Lindenhout Museum is nog op zoek naar geïnteresseerde jongeren! Daarnaast is het Van 't Lindenhoutmuseum aangesloten bij de organisatie Museum Jeugd Universiteit.

Het museum is i.v.m. coronamaatregelen tijdelijk gesloten. Het museum is nog wel telefonisch en per e-mail bereikbaar.

Fotografie: Henk Beenen

Dit vind je misschien ook leuk