Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

Rebelleren en dwarsdenken tijdens het Nijmeegs Boekenfeest

| Heyta Melssen

De vijftiende editie van het Nijmeegs Boekenfeest ziet er anders uit dan anders. Rebels en dwars heeft de organisatie het thema aangegrepen om dit literaire vlaggenschip af te stoffen, op te poetsen en opnieuw uit te vinden. Geen programma-onderdelen meer in de kleinere zalen, geen keuzestress, maar een avond die zich volledig afspeelt in de grote Concertzaal. Het programma belooft een mix van bekende schrijvers, debutanten, filosofen, dwarsgeborenen, nieuwe Nederlanders en muzikale intermezzo’s. 

De avond wordt geopend door Wintertuindirecteur Frank Tazelaar. Koen Frijns treedt op als spreekstalmeester en het eerste optreden is zoals gewoonlijk van stadsdichter Wout Waanders.

Niet zonder gevaar, dat dwarse denken

Dwarsdenkers en rebellen, het klinkt zo lekker recalcitrant en vernieuwend, maar het houdt ook grote risico’s in om je zo op te stellen. En wat gebeurt er als het dwarse denken mainstream is geworden? Ben je dan rebels als je het oude gedachtengoed weer afstoft?

Zo vertelt Qader Shafiq later op de avond over de opa van zijn vader, en hoe hij er indirect voor zorgde dat wij deze kersverse Nijmegenaar kunnen omarmen. Overopa had ideeën die niet strookten met het gedachtengoed van de toenmalige koning van Afghanistan. Dus werd hij gevangengenomen en werden hem de ogen uitgerukt. Later werd de blinde man gerehabiliteerd en benoemd tot imam.

Barbaars? Luister dan naar het verhaal van Joris Luyendijk over hoe het er in het westerse bankwezen aan toegaat. Medewerkers worden bij aanstelling gedwongen een contract te tekenen waarin zij afzien van alle werknemersrechten en worden volkomen overgeleverd aan de willekeur van ‘De Directie’. Sterker nog, een keer per jaar wordt 2% van de medewerkers ontslagen. The culling, heet dit fenomeen. Luyendijk kreeg dit te horen van een HR-medewerkster van een van de grote banken toen hij bezig was met zijn bestseller Dit kan niet waar zijn. 

Hoewel we dol zijn op dwarsdenkers, hebben klokkenluiders het zwaar. Maar of we nu dwars denken of de klokken luiden, Luyendijk pleit er vooral voor om buiten de eigen bubbel te treden. 

Op ruwe planken

Een van de vaste onderdelen van het Nijmeegs Boekenfeest wordt verzorgd door het tijdschrift Op Ruwe Planken. Voorheen een bewuste keuze van het publiek in het café van De Vereeniging, nu als onderdeel van het hoofdpodium. Zoals elk jaar hebben ze een wedstrijd georganiseerd en dit jaar was die lekker rebels, met als opdracht: je mag niet schrijven.

De winnaars hebben daaraan een fraaie invulling gegeven: Elianne van Elderen met een geborduurde tent (80 uur werk!) en een gedicht. En Rudie Verbunt maakte een hilarische muzikale voordracht die hij samen met vocalisten Elly Kellner en Max Majorana voor het voetlicht brengt. Ook de winnaar van de Nijmeegse Literatuurprijs, Pascal Lamberigts, brengt zijn bijdrage ‘Barcelona’ ten gehore, een kort verhaal over een reis met bizarre wendingen.

Dwarsgeboren

Het is al laat als Abdelkader Benali het podium betreedt. Benali is een nieuwe Nederlander en winnaar van de Gouden Ganzenveer waardoor hij dit jaar literair ambassadeur is van de Nederlandse taal. Zijn missie is om jonge mensen te enthousiasmeren, de voordracht die hij speciaal voor de boekenweektournee heeft geschreven is prikkelend. Rebels en dwars is hij altijd al geweest, zijn moeder verzuchtte dat hij dwars geboren is. Hij is wars van grenzen en afbakening en altijd op zoek naar het onmogelijke. Zoals de zoektocht die hij beschrijft naar een ‘bitch die kan knopenzetten’. Dat is toch niet te veel gevraagd? Niks dvd’tje op de bank, naald en draad bij de hand en de knopen weer aan zijn overhemd zetten.

Ook Qader Shafiq, de kersverse Nijmegenaar van het jaar, heeft rebellie en dwarsheid in zijn genen zitten. Niet alleen zijn al eerder genoemde overopa, ook zijn vaders vader, zijn ooms en zijn vader zelf hielden zich niet stil bij misstanden. Met als gevolg dat zij in eigen land niet meer veilig waren. Nijmegen voelt nu als zijn thuis, ís zijn thuis en hij is zo goed ingeburgerd dat hem regelmatig wordt gevraagd om niet meer te nuilen.

Ontspoord slotakkoord

Vruchtjes eten, het klinkt zo lieflijk en onschuldig en zo begint het ook. Joost Oomen en de band Kruidkoek maken muziek over vruchtjes. Die je kan eten, waar je van droomt, die er uit zien als besjes of die over de elektriciteitskabels dansen. Huh? Na het eerste nummer begint de boel te ontsporen. Mensen worden uit het publiek gehaald om met de in groten getale aanwezige vruchten muziek te maken. Er komt een kanon met bloemblaadjes en popcorn, een trapauto vol druiven en tot slot mag iedereen meezingen en de polonaise lopen op de instantkraker: papa, papaja. Het ruikt nog lang fruitig in de Vereeniging. De band heeft nog een flinke opruimklus maar het overgebleven publiek is intussen al vrolijk aan het dansen bij dj’s Lenkens & Schmerig.

Het Nijmeegs Boekenfeest wordt georganiseerd door Stichting Literaire Activiteiten Nijmegen, De Nieuwe Oost I Wintertuin, Bibliotheek Gelderland Zuid, Stadsschouwburg en De Vereeniging, Boekhandel Dekker v.d. Vegt, Faculteit der Letteren RU, Op Ruwe Planken en Radboud Reflects.  

Fotografie: Willem Melssen

Dit vind je misschien ook leuk

Geschreven door: Heyta Melssen Bekijk profiel
Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen