Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

Sterrenkijken bij de Radboud Universiteit

| Luus Veeken

Wie er weleens langskomt, heeft ze vast gezien: twee heuse sterrenkoepels op het Huygensgebouw. Daar, aan de Heyendaalseweg, huist de afdeling sterrenkunde van de Radboud Universiteit. Bij helder weer turen studenten sterrenkunde vanuit die koepels naar   de sterrenhemel. Van september tot maart zijn er elke laatste vrijdagavond van de maand open sterrenkijkdagen, waar belangstellenden welkom zijn. Je kan door een telescoop een blik op de hemel werpen en een presentatie bijwonen over een sterrenkundig thema. Ook wij namen een kijkje.

Grootsheid van het heelal

Was je nog niet onder de indruk van de grootsheid van het heelal dan, heeft de in 2021 gelanceerde James Webb telescoop daar vast verandering in gebracht. Wow, wat een prachtbeelden! Bij menigeen zal de belangstelling voor de sterrenhemel daardoor extra zijn aangewakkerd. Met behulp van telescopen kunnen liefhebbers planeten en andere hemelobjecten met eigen ogen aanschouwen.

De Radboud Universiteit beschikt over twee radiotelescopen en twee optische telescopen, een spiegeltelescoop en een lenzentelescoop. De radiotelescopen vangen radiostraling uit de ruimte op, die vervolgens wordt omgezet in een elektrisch signaal. Met een radiotelescoop is voor een leek niet veel te zien, een spiegel– of lenzentelescoop daarentegen levert spectaculaire beelden op.

Open sterrenkijkdagen

Iedere laatste vrijdag van de maand van september tot en met maart opent de afdeling Sterrenkunde van de Radboud Universiteit zijn deuren voor het publiek. Leden van de Astronomische Kring Nijmegen verzorgen dan een rondleiding. Enthousiaste (amateur)astronomen begeleiden de bezoekers naar de sterrenkoepels, boven op het dak. De belangstelling voor de rondleidingen is groot. Het publiek is zeer gemêleerd qua leeftijd: van een driejarige op de schouders van haar vader tot ouderen van in de tachtig, en alles daartussenin.

Spiegeltelescoop

De rondleiders leggen de werking van de spiegeltelescoop uit, vervolgens draaien de koepel en telescoop in positie, het licht gaat uit. Een voor een beklimmen de bezoekers het kleine trapje om door de lens te kunnen kijken. In focus bevindt zich de planeet Jupiter, een immense gasreus, de grootse planeet in ons zonnestelsel. Opmerkelijk is de grote rode vlek. Het is een gigantische storm, drie keer zo groot als de aarde, die al minstens 300 jaar voortraast. Niet te bevatten, overweldigend. Helaas, wanneer ik aan de beurt ben om Jupiter te aanschouwen schuift er een wolk voor. Weg uitzicht, geen Jupiter!

Lenzentelescoop

Na de spiegeltelescoop schuift onze groep door naar de tweede, de lenzentelescoop. Wenteltrap af, wenteltrap op naar de tweede koepel. De lenzentelescoop van het Radboud is meer dan honderd jaar oud en still going strong. Dit type werkt net als een verrekijker, maar dan vele malen krachtiger natuurlijk. Deze telescoop is indertijd speciaal gemaakt voor de Franse zakenman M.L. Palacchi, die ermee op kometenjacht ging. Helaas voor hem heeft hij er nooit een kunnen vinden.

Lezing over het elektromagnetisch spectrum

Als toetje bezoek ik een informatieve lezing door de sterrenkundige dr. Ashley Chrimes over de verschillende soorten golven in het elektromagnetische spectrum: gammastraling, röntgenstraling, ultraviolet, infrarood, zichtbaar licht en radiogolven.

Einstein voorspelde al dat er naast de eerdergenoemde typen golven ook zwaartekrachtgolven voorkomen, ruimtelijke rimpelingen veroorzaakt door twee zware objecten – onder andere neutronensterren, zwarte gaten – die op korte afstand om elkaar heen draaien. Pas in 2015 hebben wetenschappers het bestaan van zwaartekrachtgolven echt kunnen bevestigen (LIGO-project). De andere typen golven zijn al veel langer bekend.

Wil je ook eens door een telescoop een blik op die verre wereld werpen en/of een lezing over sterrenkunde bijwonen? Dat kan iedere laatste vrijdagavond van de maand. Toegang is gratis, aanmelden niet nodig. Meer informatie is te vinden op de website. 

 

Fotografie: Edwin Smits

Dit vind je misschien ook leuk...

Geschreven door: Luus Veeken Bekijk profiel
Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen