Historische wandelroute Romeins Nijmegen-Oost

Beschrijving

• De route begint bij Museum Het Valkhof, hij is circa 5 kilometer lang. Links van het museum staat het eerste paneel met QR-code(s) voor geluid en beeld (als je het museum uitkomt, rechts). Voorbij het paneel volg je een klinkerpaadje omhoog naar de Belvédère. Van hieruit kijk je uit over de Waal. Rond 100 na Chr. had je bij helder weer de forten bij Arnhem en Duiven kunnen zien liggen.
• Loop weer een stukje terug naar beneden en neem het eerste pad links (steil) omhoog. [mensen die minder goed ter been zijn kunnen teruglopen naar Het Valkhof, gaan links om het museum heen, lopen door de St. Jorisstraat, steken die bij het zebrapad over en steken naar links
  de St. Canisiussingel over, gaan linksaf en slaan rechtsaf de Graadt van Roggenstraat in.
• Neem vervolgens de eerste straat links, de Reinaldstraat, langs Hotel Belvoir naar de Batavierenweg en vandaar verder als hoofdroute vanaf * Sla rechtsaf en ga het bruggetje over en loop rechtdoor langs de achterkant van het museum. Volg het pad naar beneden en sla linksaf onder de boog door.
• Houd het koffiepaviljoentje aan je rechterhand en steek het park over langs het beeld van Canisius en over het monument van de tijdscapsule voor Operatie Market Garden. Ga de trap af en steek de Generaal James Gavinweg over. Steek aan de overkant gekomen rechtsaf de Nieuwe Ubbergseweg over, loop langs het fietspad en steek de straat over. Neem het voetpad dat steil omhoog loopt. Hier kijk je uit over de Ooijpolder.
• * Volg het pad, onder de overhangende eerste verdieping van het voormalig Estelgebouw door, sla rechtsaf en loop via een zandpaadje [of om het plantsoen heen] door het plantsoen naar de Barbarossastraat, ga daar linksaf. Iets verderop verandert de naam in
  Ubbergseveldweg. Deze weg volgt op dit stuk hetzelfde tracé als de Romeinse weg, die hier op een aantal plekken bij opgravingen is gevonden. Sla linksaf de Ottostraat in, steek de Batavierenweg over en volg het voetpad dat rechtdoor het park in loopt. Aan het eind, op het ronde plateautje stond de noordwestelijke hoektoren van de houten castra die hier in 19 voor Chr. werd gebouwd.
• Neem dezelfde weg terug naar de Ubbergseveldweg en volg deze aan de overzijde tot huisnummers 30-36. Hier stond in de Romeinse tijd de herberg. Je nadert nu de westelijke muur van het fort dat rond 70 na Chr. gebouwd werd. De toegangspoort bevond zich ter hoogte van huisnrs. 48-50.
• Overal langs de limes zijn de forten op dezelfde wijze ingedeeld: het hoofdgebouw of principia bevond zich op de kruising van de twee wegen die het fort doorsneden. Naast de principia lag een heiligdom, het auguratorium, ter hoogte van het parkeerterrein tegenover de Sterredansschool. Je volgt nog steeds de Ubbergseveldweg en ter hoogte van de Broerweg loop je het fort weer uit. In de volgende zijstraat rechts, de Eikstraat, lag het forum (marktgebouw). De voorzijde liep ongeveer parallel aan de Ubbergseveldweg, de achterzijde lag ongeveer ter hoogte van de Populierstraat (dat is de derde zijstraat aan de rechterhand als je de Eikstraat in gaat). De contouren van het forum zijn met een afwijkende kleur straatstenen aangegeven. In de Eikstraat staat een replica van de zuil die op de binnenplaats van het forum stond.
• Vervolg je weg over de Ubbergseveldweg. De volgende straat links is de Kopseweg. Vanaf hier strekt zich het Kops Plateau uit. Het Kops Plateau is vrij toegankelijk voor wandelaars, maar maakt geen onderdeel uit van de route. Ga terug naar de Ubbergseveldweg, bij de Beekmansdalseweg loop je het fort weer binnen. In de voortuin van Porta Romana is met muurtjes de stenen poort van de legerplaats van het Tiende Legioen aangegeven. Op ongeveer dezelfde plek lag de houten poort van de legerplaats uit 19-12 voor Chr. In de straat en het trottoir zijn de paalgaten met afwijkende stenen aangegeven. Vervolg de Ubbergseveldweg. Aan linkerkant, tegenover nr. 95 loopt een pad naast een parkeerterrein waarvan de eerste 100 meter dwars door de principia voert en daarna het tracé volgt van
  de weg die het fort in de lengte doorsneed. Loop door tot de Huygensweg en sla hier linksaf.
• Je steekt de Berg en Dalseweg over de Dommer van Poldersveldtweg in. Neem de eerste straat rechtsaf, de Rembrandtstraat. In deze buurt vind je op meerdere plaatsen de fundamenten van de muren van het amfitheater gemarkeerd in een afwijkende kleur straatstenen.
  Op de kruising met de Mesdagstraat vind je de ingang van het amfitheater. Ga naar rechts de Mesdagstraat in tot de kruising met de Vermeerstraat, waar de noordkant van het amfitheater is weergegeven. Ga linksaf de Vermeerstraat in. Aan het eind van de straat zijn 4 vierkante palen van een wachttoren en de grachten van de legerplaats uit het eind van de 1e eeuw voor Chr. met een afwijkende kleur steen aangegeven. Ga rechtsaf de Heydenrijckstraat in, loop door tot de Berg en Dalseweg, steek deze over en vervolg je weg via de Museum Kamstraat.
• In deze straat lag in de eerste eeuw een grafveld. Op nr. 45 staat het voormalige Museum G.M. Kam. Het gebouw is speciaal voor de archeologische collectie van G.M. Kam gebouwd en is nu het Gelders Archeologisch Centrum. In de gevel zijn diverse Romeinse elementen verwerkt: munten, wolvin, de afkorting SPQR, fasces, (de roedenbundel met bijlen die de macht van de hoge magistraten symboliseerde).
• Sla direct na het museum linksaf, de Jan van Goyenstraat, volg deze tot het eind, ga daar rechtsaf de Hugo de Grootstraat in. Hier lag in de vierde en vijfde eeuw na Chr. op de plaats waar nu de nieuwbouw staat, een grafveld. Loop de Hugo de Grootstraat uit tot de Barbarossastraat, ga linksaf en volg de straat, die verderop de Graadt van Roggenstraat heet, tot aan het Keizer Traianusplein.
• Ga linksaf, steek de St. Canisiussingel over en steek vervolgens rechtsaf de St. Jorisstraat over. Vervolg je weg aan de overzijde tot je weer voor Museum Het Valkhof staat.