Wetenschappers uit de hele wereld testen in LUX nieuwe theater-beleidsmethodiek ‘scenariosessies’
Afgelopen week vond de Earth Systems Governance conferentie plaats in Nijmegen, dit keer georganiseerd door de Radboud Universiteit. Wetenschappers uit de hele wereld kwamen samen om na te denken over de verhouding van grote wereldpolitiek tot bestaande uitdagingen. In LUX deden 15 wetenschappers mee aan een test van een nieuwe beleidsmethodiek: scenariosessies. In 2024 start de Gemeente Nijmegen met de eerste pilot.
Voor de ESG-conferentie vonden we Scenariosessies als programma perfect passen. In deze test ervaren we namelijk samen een nieuwe vorm van democratie. En dat is nodig, want onze huidige democratie volstaat niet om grote maatschappelijke uitdagingen als de klimaat- en biodiversiteitscrisis het hoofd te bieden. Aldus Peter Scholten, onderzoeker bij de Rabdoud Universiteit en oranisator van het Earth Systems Governance in Nijmegen.
“In tijden waar ideeën zo oppervlakkig lijken en meningen zo polariserend zijn, is het een fantastische manier om kunst in te zetten om weg te bewegen van het krampachtig vasthouden aan de dingen die we denken zeker te weten. Scenariosessies brengt gelaagdheid in complexiteit aan en dat is een inspirerende zet richting meer dialoog, empathie en een gezonde samenleving.” Aldus een van de deelnemers.
Het naspelen van de toekomst
Grote bedrijven zoals de oliegigant Shell doen het al decennialang: succesvolle scenarioschrijvers inzetten ter voorbereiding op een onvoorspelbare toekomst. Maar waarom gebeurt dat in de politiek en bij het maken van beleid nog zo weinig? In praktisch elk beleid is behoefte aan toekomstperspectief en de (vaak tegengestelde) belangen van anderen overstijgen vaak je eigen inbeeldingsvermogen. Kunnen we met scenariosessies een meer toekomstgericht en inclusiever beleid maken dat het eigen belang overschrijdt? Met die vraag zijn arthouse LUX en Radboud Universiteit aan de slag gegaan.
Theatertechnieken
In Scenariosessies combineer je theatertechnieken zoals lichamelijkheid, ruimtelijkheid en rolinleving om ingewikkelde casussen het hoofd (of het hart) te kunnen bieden. De methode bestaat uit een reeks van drie sessies waarin beleidsmakers de rol van een van de belanghebbende spelen. Het idee is juist dat men inzicht verwerft over de belangen van een ander door middel van gevoel en ervaring. “Wat het mooie is aan theater, is dat het de enige kunstvorm is waarin ons hele mens-zijn aan het werk wordt gezet als instrument om onderzoek te doen. Theatrale technieken helpen ons om de realiteit objectiveren. Hierdoor kunnen we nieuwe perspectieven voor ons zien, die we vervolgens meteen in een verbeelde realiteit kunnen oefenen door te repeteren.” Aldus Ilse Schaminee theatermaker (Perelman) en programmamaker bij LUX.
Ook de stem van de boom is vertegenwoordigd
Tijdens een scenariosessie krijgen ook niet-menselijke entiteiten, zoals de Boom in het bedreigde bos of de Gierzwaluw in de oude kerk, een stem. Hoe het scenario zichzelf ontvouwd is van tevoren niet bepaald en daarom volledig afhankelijk van de input van de deelnemers. Er is een regisseur aanwezig die het spel van de deelnemers aanstuurt en voorkomt dat de rollen in een verbale discussie verzanden.
LUX en de Radboud Universiteit werken samen aan de ontwikkeling van deze methode met het doel dat Scenariosessies uiteindelijk een vaste aanvulling kan zijn in het proces van beleidsontwikkeling.
Earth System Governance
Het Earth System Governance Project is een mondiaal onderzoeksnetwerk dat tot doel heeft kennis te bevorderen op het raakvlak tussen mondiale milieuverandering en bestuur. Het netwerk verbindt en mobiliseert wetenschappers uit de sociale en geesteswetenschappen die onderzoek doen op lokale en mondiale schaal. De conferentie wordt dit jaar georganiseerd door het Radboud Centre for Sustainability Challenges (RCSC) en is onderdeel zijn van de viering van het 100-jarig jubileum van de universiteit.