Lux doorbreekt stigma met programma's over huislijk geweld
Met vier theatervoorstellingen van Via Berlin, een live onderzoek in samenwerking met de Radboud Universiteit en diverse contextprogramma’s o.a. samen met Veilig Thuis wordt het thema huiselijk geweld ontleed. Wat maakt dat geliefden verstrikt raken en blijven in een verraderlijk web van schadelijke gedragspatronen? Welke rol speelt de buitenwereld hierin en wanneer grijp je als omstander in?
Huiselijk geweld is nog steeds een groot probleem in Nederland en in Nijmegen. Bijna 1,3 miljoen Nederlanders van 16 jaar en ouder waren in 2022 het slachtoffer van huiselijk geweld, blijkt uit onderzoek van het CBS. Het kan daarbij gaan om lichamelijke- of geestelijke mishandeling, seksueel misbruik, verwaarlozing, vernedering, stalking of financiële uitbuiting.
“Mensen herkennen de signalen van mishandeling nog te weinig. Dit geldt vooral voor ouderenmishandeling (denk bijvoorbeeld aan financiële uitbuiting). Uit onderzoek blijkt dat het percentage kindermishandeling en ouderenmishandeling even hoog is. Toch gaat slechts 2% van de meldingen die wij binnenkrijgen over ouderen. Ook in Nijmegen blijven die meldingen achter.” Zegt Hiske Japser, medewerker Team Toegang bij Veilig Thuis, Voorzitter Landelijk Platform Bestrijding Ouderenmishandeling én Projectleider aanpak Ouderenmishandeling Gelderland-Zuid.
Vergrijzing kan zorgen voor een toename aan onveilige situaties
Nederland is aan het vergrijzen, dat zorgt ervoor dat de zorgvraag in de komende jaren steeds meer gaat toenemen. Jongere generaties zullen voor een groot deel als mantelzorgers deze zorg op zich moeten nemen. Daar staan nog maar weinig mensen bij stil. Mantelzorg is zwaar en zeker niet gemakkelijk, dat wordt nog vaak onderschat. Met de groei aan mantelzorgers neemt ook het risico op gewelddadige situaties toe. Want zelfs wanneer je zorgt vanuit liefde, kunnen situaties omslaan.
“Veilig Thuis spreekt daarom ook nooit van daders en slachtoffers. Een geweldsituatie kan namelijk ook zonder opzet ontstaan. Vaak zien we dat de mantelzorger overloopt door de extra zorgtaken boven op de stress van zijn/haar eigen leven. In zo'n situatie zijn er twee slachtoffers. Door aan de bel te trekken bij Veilig Thuis kun je de rust en ondersteuning krijgen om weer even op adem te komen.” Aldus Hiske Jaspers.
Theater en live onderzoek in HUIS G.
HUIS G. is een sensueel en beklemmend liefdesverhaal over toxische relaties, en tegelijk ook een real time wetenschappelijk onderzoek naar de rol van de omstander. Geïntegreerd in de theatraliteit van de voorstelling worden data van de bezoekers, in hun rol als omstander, live verzameld. Tijdens het kijken van HUIS G. word je namelijk geconfronteerd met geweld. Welk effect heeft dit op je? Deze data worden verder geanalyseerd en gebruikt als basis voor wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met hoogleraar psychologie Johan Karremans van de Radboud Universiteit.
Er vinden vier voorstellingen van HUIS G. met nagesprek plaats in LUX op vrijdag 24, zaterdag 25 en zondag 26 november. Op vrijdag vindt het nagesprek plaats met onderzoeker van de Radboud Universiteit Johan Karremans.
Zorgen uit liefde. Waar ligt de grens?
Naast de voorstellingen kun je op zondag 26 november in gesprek met ervaringsdeskundige en mantelzorger Ivonne en medewerker van Veilig Thuis Hiske Jaspers. Het gesprek wordt geleid door Mara van Nes, programmamaker bij Via Berlin. Samen met het publiek onderzoeken ze wanneer en hoe we grenzen moeten aanbrengen in onze relationele daden, ook wanneer deze uit liefde zijn. Dit doen ze aan de hand van de data uit de voorstelling en casussen uit de praktijk.
“We hopen dat dit programma de bezoekers bewuster zijn van de signalen van (ouderen)mishandeling en dat ze gaan nadenken waar voor hen de grens ligt. En hoe ze ervoor zorgen dat ze die grens niet overgaan. Tegelijkertijd doen we ook een oproep aan jongeren. Dit gaat over hun toekomst. Ga het gesprek eens aan met je ouders. Wat wil je als je niet meer voor jezelf kunt zorgen? Hoe gaan we dat op een goede manier regelen.” Mara van Nes, programmamaker Via Berlin
Daarnaast kun je op zaterdag 25 november meespelen met De Conflict Kit! het kaartspel dat je helpt om je meer bewust te worden van de gevoelens die een rol spelen rondom veel voorkomende conflicten.