Nijmeegs Versfabriek: lokaal, circulair en duurzaam ondernemen

_{⌂ » Werk & ondernemen » Nijmegen innoveert}

Ruud Klep noemt zichzelf met recht een Boer van de Toekomst. Met zijn Versfabriek in Nijmegen streeft hij naar een optimaal circulair landbouwsysteem door van lokale restproducten voedsel te maken. Dat gebeurt via lokale landbouw en productie op daken en in containers. Deze circulaire producten, zoals oesterzwammen, levert hij aan lokale afnemers. ‘We ontwikkelen businessmodellen voor het verwaarden van reststromen en stadslandbouw.’

Het klinkt misschien wat abstract, maar een voorbeeld maakt al snel duidelijk hoe urban farmer Ruud Klep met de Versfabriek te werk gaat. Zo kweekt hij oesterzwammen op koffiedik afkomstig van Nijmeegse bedrijven en instellingen. Die oesterzwammen, of producten gemaakt van oesterzwammen, levert hij vervolgens aan Nijmeegse horeca en onderwijsinstellingen.

Versfabriek

Dat werkt als volgt: Versfabriek mengt verzamelde koffiedrab met water, kalk, koffieschilletjes (afvalproduct uit de koffiebranderij) en oesterzwamsporen. Het mengsel hangt in worstvormige zakken in groeicontainers. Op die zakken kweekt Ruud Klep zijn oesterzwammen. Het restafval van de kweek gaat naar de afvalenergiecentrale, waar het gebruikt wordt voor biogas en compost. De oesterzwammen of producten daarvan gaan naar horecaondernemers, zoals De Vereniging of Meesterproef, of onderwijsinstellingen. Die producten ontwikkelde een vega-topkok voor Versfabriek, zoals bitterballen, de Zwambal en Zwamkroketten.Versfabriek Nijmegen, duurzaam, circulair en lokaal 2.

Pionier in hart en nieren

‘Van huis uit ben ik bioloog en plantenecoloog’, vertelt Ruud Klep. ‘Ik hield me altijd al bezig met duurzaamheid, circulariteit en biodiversiteit. Ook toen het nog niet populair was. Ik pionier graag; door gebaande paden te bewandelen, verander je de wereld niet. En we moeten veranderen, zoveel is zeker. Ik koos ervoor om een bedrijf te starten en zo lokaal, circulair en duurzaam te ondernemen als mogelijk is.’

Naast de oesterzwammen is de Versfabriek ook bezig met de eetbare slakkenteelt. ‘Daarvoor gebruiken we snijafval, zoals groente- en fruitresten. Dat voeren we aan de slakken. Als die volwassen zijn, verkopen we ze aan horecabedrijven’, vertelt Ruud Klep.

Koks overtuigen

Hij ijvert voor voedselproductie die lokaal gebeurt, meer ingebed is in de lokale economie en waarbij er veel aandacht is voor biodiversiteit. ‘Het opzetten van een netwerk met leveranciers en afzetbedrijven is een enorme klus. Veel horecabedrijven hebben vaste lijnen met groothandels, bijvoorbeeld. Om in zo’n geolied, bestaand systeem een plek te verwerven als Versfabriek, is een flink karwei. Dat zijn een heleboel koks om te overtuigen!’

Docent Commerciële Economie

Behalve bioloog, is Ruud Klep ook deeltijd docent Commerciële Economie aan de HAN. Hij begeleidt vooral afstudeer- en eindejaartrajecten. Die combinatie maakt hem misschien wel een ideale ondernemer; bevlogen en gedreven, maar ook zakelijk en realistisch.

Stadslandbouwers opleiden

De grootste stip aan zijn horizon? Ruud Klep: ‘Een plek in Nijmegen creëren waar we via onze eigen ophaaldienst reststromen laten samenkomen, die we ter plekke verwerken in containers en op stadsdaken, om het duurzaam geproduceerde voedsel daarna via onze eigen, milieuvriendelijke distributiedienst weer terug de stad in te brengen. Dat zie ik binnen een jaar of drie voor me. Als ik dan nog verder vooruitkijk, hoop ik ooit met Versfabriek ook een sociale functie te kunnen vervullen. In mijn ideaalbeeld leiden we dan mensen op tot gediplomeerde stadslandbouwers die, mogelijk zelfs wereldwijd, lokaal en circulair gaan ondernemen.’

Levenswerk

Hij besluit: ‘Wat momenteel als circulair wordt gezien, is afval gebruiken om er iets nieuws van te maken. Maar in een echt circulair proces ontstaat geen afval meer. Dat besef sijpelt langzaam door. Net als het besef dat waarde niet alleen een economische lading heeft. Waarde kan ook betrekking hebben op mens, dier en planeet. Versfabriek is daarvan doordrongen. We liften niet zomaar mee op een hippe, groene golf. Het is een levenswerk.’

Dit artikel verscheen eerder op Tech Gelderland.