De geschiedenis van de Hezelstraat gaat ver terug. Tweeduizend jaar geleden begroeven de Romeinen hun doden in de Hezelstraat. In 1310 werd de lange Hezelstraat samen met de stikke Hezelstraat de 'Hesestraet' genoemd, die richting het dorp Hees voerde. De kleurrijke panden, die het karakteristieke Hezelstraatkwartier kenmerken, ontstaan in de jaren na 1310. Ondanks het bombardement zijn de panden in de straat grotendeels bespaard gebleven. In het Hezelstraatkwartier ontdek je daarom nog steeds plekken met bijzondere verhalen over het veelzijdige verleden van het gebied.
Vier historische hotspots
Kronenburgergasje
Kronenburgergasje is een zijstraatje van de lange Hezelstraat waar je uitzicht hebt op de Kronenburgertoren. Vroeger liep dit steegje door tot aan de Kronenburgertoren en de stadsmuur.
Het St. Jacobskapel
Het St. Jacobskapel is gebouwd in de vijftiende eeuw als onderdeel van het St. Jacobsgasthuiskapel. Het kapel is een overblijfsel van een kloostercomplex. De houten boog boven de steeg dateert uit 1900.
St. Stevenskerk
De St. Stevenskerk komt uit de helft van de 13e eeuw. De trappen naar de St. Stevenskerk dragen de naam van klokkengieter Geert van Wou. Op de trappen vind je een beeld van Moenen, de duivel, met zijn rug naar de kerk toe.
Ganzenheuvel
De Ganzenheuvel is tot de Tweede Wereldoorlog bebouwd. Door de sloop van wat panden ontstaat een klein plein. In 2000 is het kunstwerk WAT-ER-IS van Marc Ruygrok geplaatst.
Historische verhalen
Een oude grens ‘Hezelpoort’
Loop je langs de natuurstenen gevelsteen bij het pand aan de Lange Hezelstraat 105-107, dan passeer je een oude grens. De Hezelpoort was in 1876 de zwaarst versterkte poort van Nijmegen en deze stond tot 1876 op deze plek. De poort scheidt de oude stad van het omliggende platteland en is onderdeel van de stadsomwalling uit het midden van de veertiende eeuw. Bij de poort hoort de St. Jacobsgracht, ook wel ‘Halve Maan’ genoemd, vanwege haar vorm. Een klein deel van de gracht is nog te zien in de vijver van het Kronenburgerpark.
Paardenparkeerplaats
De tekst op de zijgevel van Lange Hezelstraat 94 verwijst naar de tijd van vóór de auto, toen men nog met paard en wagen naar de stad kwam. De paarden en rijtuigen konden terecht in de stalling. Maar de geschiedenis van dit pand gaat veel verder terug. In de middeleeuwen is de grond in bezit van het klooster ’s Gravendaal in de plaats Asperden, dat nauwe banden heeft met de graven van Gerle. In het klooster zijn dertien graven en hertogen van Gelre begraven.
Begin van de stad
In 1597 verkopen Jacob Roever en zijn vrouw Udtken de helft van het perceel op de Lange Hezelstraat 95 aan Gaert Kuijper en zijn vrouw Elisabeth. Er is een plaatsje en een put aanwezig. Gaert en zijn vrouw lenen 75 gulden van de verkopers om de koop te kunnen betalen. De eerstvolgende eigenaar is Andries Verhillen, de schoonzoon van Gaert Kuijper. In documenten uit 1615 wordt hij ‘Andries in De Kern’ genoemd. ‘De Kern’ is in de zestiende eeuw ook de naam van het gebouw op dit perceel. Maar de geschiedenis van deze plek gaat veel verder terug, zo laten recente vondsten zien
Nooit ontdekte kelder
Het pand op de Lange Hezelstraat 83 kent een bijzondere en lange geschiedenis. In de Gouden Eeuw woont hier een familie van bierbrouwers en wijnhandelaren. Vele jaren later is er een klooster gevestigd. De zusters van de congregatie ‘Filles de la Sagesse’ zijn uit Frankrijk gevlucht en vinden hier rond 1900 een veilige plek. Maar het meest bijzondere aan dit pand is de verborgen kelder, recentelijk ontdekt door een elektricien. Hij stuitte op een holle ruimte onder de vloer. Er blijkt een oude trap naar een nog oudere kelder te zijn.
Nyemichs bier
In de middeleeuwen is bier volksdrank nummer één. Nijmegen kent een rijke biercultuur in de zestiende en zeventiende eeuw. Het Nijmeegse molbier staat regionaal bekend als kwaliteitsproduct en wordt veel geëxporteerd. Pas met de komst van koffie en thee in de achttiende eeuw verliest bier aan populariteit en loopt het aantal brouwers gestaag terug. De ‘Lange Brouwerstraat’, ‘Korte ‘Brouwerstraat’, ‘Gruitberg’ en de ingemetselde bierton aan de Begijnenstraat 30 zijn herinneringen aan dit verleden. Ook ‘Het Lemke’ op de Lange Hezelstraat 59, een van de grootste voormalige brouwerijen, ademt de biergeschiedenis van Nijmegen.
Burgerschap
Vroeger waren lang niet alle inwoners van Nijmegen ook burgers van de stad. Wel burger zijn, brengt veel voordelen met zich mee. Verschillende beroepen, zoals brouwer en textielwever, zijn alleen uit te oefenen door burgers van de stad Nijmegen. Ook hebben burgers betere rechtsbescherming, belastingvrijstellingen en toegang tot sociale voorzieningen zoals het Burger Weeshuis. Mochten de ouders komen te overlijden, dan zorgt de stad ervoor dat de weeskinderen worden opgevoed en een vak leren. Aan de Lange Hezelstraat 53 doen meerdere bewoners een aanvraag om burger van Nijmegen te worden. De verschillen tussen hen zeggen ons veel over de maatschappij van toen.
Muren uit 1300
Het valt misschien niet meteen op, maar veel panden in deze straat zijn honderden jaren oud, vaak nog met middeleeuwse kelders en muren. Op nummer 52 zijn de oude muren nog nadrukkelijk te zien. Ze vormen een scherp contrast met de moderne glazen voorgevel. De muren van dit pand stammen uit het jaar 1300. Dit maakt het pand een van de oudste gebouwen van de stad Nijmegen. Door de eeuwen heen wonen en werken hier veel families. Er is een bierbrouwerij in het pand gevestigd en later ook een herberg, met de naam ‘De Zwarte Ruiter’.
Het moderne winkelen
Je staat er misschien niet bij stil, maar winkelen zoals wij dat gewend zijn bestaat pas honderdvijftig jaar. Aan het einde van de negentiende eeuw zien we de Hezelstraat volledig transformeren. In korte tijd nemen moderne winkels het straatbeeld over. Het publiek wordt verleid en naar binnen gelokt met prachtige koopwaar in verlichte etalages. Winkelen is niet meer slechts een noodzakelijk iets, het wordt een tijdverdrijf waar veel mensen geen genoeg van kunnen krijgen. Het moderne shoppen is ontstaan. Om het winkelende publiek optimaal te bedienen gaan ook de eigenaren van het pand op de Lange Hezelstraat 40 aan de slag.
Romeins Graf
De Hezelstraat is al tweeduizend jaar oud. Het is de weg tussen de Romeinse stad Ulpia Noviomagus in het westen van het huidige Nijmegen en de legerplaats in het oosten. In die tijd bestaat het wegdek uit grind met aan weerszijden van de weg greppels om het regenwater op te vangen. Karren, ruiters en voetgangers mengen zich met soldaten. Langs de weg liggen graven, bedekt met een laag heuveltje zand. Soms met een steen of plank erop, met daarop de naam van degene die er ligt begraven. Wat er in zo’n grafkuil zit, is te bewonderen op de Lange Hezelstraat 32.
Ontdek meer van Nijmegen
-
Hezelstraat
Hezelstraat
De Hezelstraat is de oudste winkelstraat van Nederland en dé perfecte straat om te shoppen. Het is een gezellige straat met veel geschiedenis die nog volop te beleven is. Ook vind je er verschillende restaurants en cafés waar je zéker een bezoekje aan wilt brengen.
-
Nijmegen-Centrum
Nijmegen-Centrum
Nijmegen heeft op dit moment misschien wel de meest bruisende binnenstad van Nederland. Je kunt er heerlijk een dagje winkelen of juist genieten van de gezellige cafés en restaurants.
-
Stadsdelen
Stadsdelen
Nijmegen is een mooie stad en kent vele leuke wijken. Of je nu een dagje wilt winkelen, cultuursnuiven of de geschiedenis wilt omarmen. Bekijk alle wijken van Nijmegen en laat je verrassen door al het moois wat Nijmegen te bieden heeft!