“De dood of de gladiolen!”
(Bijna) ieder jaar wordt in de derde week van juli de Nijmeegse St. Anna omgedoopt tot de Via Gladiola. Dan lopen de deelnemers van de Nijmeegse Vierdaagse hun laatste loodjes over deze ‘via’ naar de finish. Maar waarom eigenlijk deze naam: ‘Via Gladiola’? Daan de Bruin legt het je uit.
Al wandelend over de Via Gladiola worden de deelnemers aangemoedigd door een publiek in jubelstemming. Het is traditie dat het publiek tijdens deze laatste loodjes gladiolen uitdeelt aan de langslopende deelnemers. Ik spreek uit ervaring als ik zeg dat het een geweldig gevoel is om hier aan deel te nemen en na vier zware dagen zo richting de finish te lopen. Zijn de bloemen de reden dat de St. Anna dan veranderd in de Via Gladiola? Of zit er iets meer achter?
De dood of de gladiolen
Ook ik kreeg gladiolen van vrienden die langs de kant stonden, maar ook van compleet vreemden. Waarom precies deze bloem, vroeg ik me af. De organisatie van De Nijmeegse Vierdaagse heeft hier een theorie over: wanneer in de tijd van de oude Romeinen twee gladiatoren elkaar in een arena te lijf gingen met hun zwaarden, zou het publiek vaak "De dood of de gladiolen!" uitgeroepen hebben. Deze gevechten duurden tot de dood erop volgde en de overlever schijnt aan het einde ook bedolven te worden onder gladiolen.
Historisch gezien is het moeilijk te bewijzen wat het publiek wel en niet riep tijdens zo’n gladiatorengevecht en wat precies de gebruiken waren. Het is wél zo dat de gladiool ook wel de ‘zwaardlelie’ genoemd wordt. Volgens de Dikke van Dale komt de benaming ‘gladiool’ van het Latijnse verkleinwoord voor zwaard: gladiolus, vanwege de zwaardvormige bladeren. Het woord ‘gladiator’ komt volgens de Dikke van Dale van het Latijnse woord voor zwaard: gladius. Het lijkt dus niet helemaal toeval dat die twee aan elkaar gelinkt zijn.
Bewonderenswaardige prestatie
Wat wel zeker is, is dat duizenden jaren later de gladiool een symbool van de Nijmeegse Vierdaagse geworden is. Waarschijnlijk omdat de wandelaars die hem uitlopen ook een bewonderenswaardige prestatie leveren, net als de gladiatoren in de Romeinse tijd. De leus ‘de dood of de gladiolen’ heeft hiermee voor Nijmegenaren en wandelaars van de Nijmeegse Vierdaagse een beetje extra betekenis gekregen. Daarnaast komt het natuurlijk goed uit dat het imago van Nijmegen als oud(st)e stad door deze vergelijking bevestigd wordt.
Dit vind je misschien ook leuk
-
Winterse zondagen op Kasteel Hernen
Winterse zondagen op Kasteel Hernen
Het winterseizoen is gestart voor kasteel Hernen. Het kasteel is vanaf nu alleen op zondagen te bezoeken. Tijdens een tocht met de pratende lantaarn ervaren bezoekers hoe het was om in winterse omstandigheden op een kasteel te wonen.
-
Kunstluis presenteert vergeten geschiedenis: Digitale Archeologie
Kunstluis presenteert vergeten geschiedenis: Digitale Archeologie
Voor zijn zesde interventie, Digitale Archeologie, graaft de Kunstluis van het Valkhof Museum naar vergane sporen van digitale archieven van cultureel erfgoed. Van 5 t/m 11 november presenteert hij de "digitale ruïne" van het museum.
-
Maak een tijdreis met de hele familie in Bibliotheek Mariënburg
Maak een tijdreis met de hele familie in Bibliotheek Mariënburg
Tijdens de familiedag ‘Familie Tijdmachine’ op zondag 10 november in de stadsbieb draait alles om het verleden en de toekomst. Er is een voorstelling over de 16e eeuw, schrijver Yorick Goldewijk komt langs, een familiequiz, mini-bios en nog veel meer!
-
5x dit mag je écht niet missen tijdens TOEN Festival
5x dit mag je écht niet missen tijdens TOEN Festival
In de herfstvakantie staat Nijmegen in het teken van TOEN: het Nijmeegs Geschiedenisfestival. Van 19 t/m 27 oktober nodigt het festival je uit om te ontdekken hoe illusies, misleiding en verborgen waarheden de Nijmeegse geschiedenis hebben beïnvloed!
-
Vrijwilligerscentrale zet adviesbureau op dankzij samenwerking met Vierdaagsefeesten
Vrijwilligerscentrale zet adviesbureau op dankzij samenwerking met Vierdaagsefeesten
Stichting Vierdaagsefeesten vindt maatschappelijke betrokkenheid van groot belang. Dit jaar zijn de Maatjes Nijmegen geïntegreerd in het programma van de feesten, om aandacht te vragen voor het Maatjesproject van de Vrijwilligerscentrale Nijmegen.
-
Nationaal Fietsmuseum Velorama op het Het Nijmeegs geschiedenisfestival TOEN!
Nationaal Fietsmuseum Velorama op het Het Nijmeegs geschiedenisfestival TOEN!
Het Nijmeegs geschiedenisfestival TOEN vindt dit jaar plaats van 19 tot en met 27 oktober. Ter gelegenheid van het geschiedenisfestival presenteert het Nationaal Fietsmuseum Velorama een viertal rondleidingen met als thema 'fraude op de fiets.'
-
Kunstluis onthult: archeologie van de toekomst
Kunstluis onthult: archeologie van de toekomst
Archeologische vondsten bestaan vaak voor het grootste deel uit scherven. In 'Archeologie van de toekomst' speelt kunstluis Pavèl van Houten in op dit fenomeen door te kijken naar de scherven van vandaag.
-
Welke schijn bedriegt er in de Nijmeegse geschiedenis? Ontdek het tijdens Festival TOEN
Welke schijn bedriegt er in de Nijmeegse geschiedenis? Ontdek het tijdens Festival TOEN
Kloppen de verhalen die onze geschiedenis vertelt of is er sprake van schone schijn? Ga van 19 t/m 27 oktober mee op stap en ontdek de verhalen van TOEN: het Nijmeegse Geschiedenisfestival.
-
Een weekend in het teken van vrijheid: 80 jaar bevrijding Nijmegen
Een weekend in het teken van vrijheid: 80 jaar bevrijding Nijmegen
Afgelopen weekend stond Nijmegen stil bij een bijzonder jubileum: 80 jaar vrijheid. Met een veelzijdig programma van herdenkingen, muziek, theater en kunst werd zowel de bevrijding als het leven in vrijheid gevierd.
-
Fotoverslag: 80 jaar Waalcrossing Nijmegen
Fotoverslag: 80 jaar Waalcrossing Nijmegen
Dit jaar herdenken we de Waalcrossing van 1944, waarbij Amerikaanse soldaten Nijmegen onder zwaar vuur bevrijdden. Dit weekend kwam deze historische gebeurtenis opnieuw tot leven met diverse evenementen en activiteiten.
-
Welke ‘schijn bedriegt’ in de Nijmeegse geschiedenis? Ontdek het tijdens TOEN festival!
Welke ‘schijn bedriegt’ in de Nijmeegse geschiedenis? Ontdek het tijdens TOEN festival!
Het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis nodigt je uit om te ontdekken hoe illusies, misleiding en verborgen waarheden de loop van de Nijmeegse geschiedenis hebben beïnvloed. Welke verhalen zijn echt nep? Ontdek het tijdens TOEN van 19 t/m 27 oktober.
-
4x tips rondom 80 jaar vrijheid in Nijmegen
4x tips rondom 80 jaar vrijheid in Nijmegen
In september herdenkt Nijmegen de heroïsche Operatie Market Garden en de bevrijding van de stad tachtig jaar geleden. Drie dagen lang bruist de stad met een programma vol historische herdenkingen en het belang van vrede. Wil je weten wat er te doen is?
-
Schrijfwedstrijd Valkhof Museum: drie winnaars brengen verhaal 'Loden Lady' tot leven
Schrijfwedstrijd Valkhof Museum: drie winnaars brengen verhaal 'Loden Lady' tot leven
Valkhof Museum daagde publiek deze zomer uit om hun fantasie over het verhaal van de ‘Loden Lady.' Een vijfkoppige jury koos op 14 september uit ruim 90 inzendingen drie winnaars: Myrthe Schrama, Christian Kicken, en Martine Peters van Ton.
-
Thema-avond: Queer activisme en (Nijmeegse) feminisme, toen, nu & straks
Thema-avond: Queer activisme en (Nijmeegse) feminisme, toen, nu & straks
SPOTforall, Lesbisch Archief Nijmegen, Amnesty Nijmegen en feministisch/queer skatecollectief de Rollende Mina's gaan in gesprek over queer- en feministisch activisme tijdens een thema-avond, op donderdag 19 september in Waalhalla.
-
Lindenberg Cultuurhuis viert 80 jaar vrijheid
Lindenberg Cultuurhuis viert 80 jaar vrijheid
In september 1944 vond de militaire operatie Market Garden plaats. Het hoofddoel werd niet behaald, maar Brabant, Limburg en het Rijk van Nijmegen werden bevrijd. In september staat de Lindenberg stil bij deze gebeurtenis met voorstellingen en lezingen.
-
Nijmegen beste Erfgoedstad 2024
Nijmegen beste Erfgoedstad 2024
Nijmegen is uitgeroepen tot beste Erfgoedstad van het jaar, mede dankzij de inzet voor het behoud van jong erfgoed zoals gebouwen uit de jaren 1960-1980. Deze aandacht helpt bij het koesteren van ons rijke historische verleden.
-
Aangrijpende expositie over de vervolging van Joden in Nijmegen
Aangrijpende expositie over de vervolging van Joden in Nijmegen
In september is in de aula van de Joodse Begraafplaats in Nijmegen de indrukwekkende expositie ‘Razzia 17 november 1942’ te zien over de vervolging van Joodse inwoners tijdens de Tweede Wereldoorlog.
-
Fotoverslag: dit waren de Vierdaagsefeesten 2024
Fotoverslag: dit waren de Vierdaagsefeesten 2024
Het zit er helaas weer op: de Vierdaagsefeesten 2024! Maar niet getreurd: in deze terugblik hebben we de mooiste momenten voor je op een rijtje gezet. Droom weg bij deze mooie herinneringen en begin alvast uit te kijken naar de editie van volgend jaar.
-
Een onvervalste Vierdaagsefeesten-week die een 8,2 scoort bij bezoekers
Een onvervalste Vierdaagsefeesten-week die een 8,2 scoort bij bezoekers
Vierdaagsefeesten 2024 is getekend door goede doorstroom, met momenten van topdrukte. Van een editie met grote en bekende namen tot bijzondere feestconcepten en culturele evenementen, schone straten, emotionele en indrukwekkende momenten.