Khondrion ontwikkelt medicijnen tegen energie-stofwisselingsziekten

Het Nijmeegse Khondrion doet onderzoek naar medicatie voor de behandeling van energie-stofwisselingziekten. Met meer dan 300 bekende onderliggende gendefecten en een scala aan aandoeningen is de vraag naar een medicijn groot. Sonlicromanol, het medicijn van Khondrion, bevindt zich inmiddels in een fase 2b-studie. Oprichter van Khondrion Jan Smeitink en Herma Renkema, directeur Wetenschap, leggen uit hoe Khondrion te werk gaat.

Energie-stofwisselingziekten, of mitochondriële ziekten, zijn zeldzame aandoeningen. Mitochondriën zitten in vrijwel elke cel van het lichaam en hebben als belangrijkste functie het opwekken van energie. Als dat fout gaat, missen de cellen in je lichaam niet alleen energie, maar ontstaan er ook schadelijke verbindingen in de cel. “Dit tast de cellen van je organen aan en met name die organen die veel energie nodig hebben zoals de hersenen, het oog en de spieren”, legt Jan uit. “Energie-stofwisselingsziekten hebben uiteenlopende gevolgen. Van overlijden vlak na de geboorte tot een eerste debuut en chronisch verloop op volwassen leeftijd.”

Het gemis van medicatie

Dat het diagnostisch proces van mitochondriële ziekten ingewikkeld is, weet Jan als geen ander. Met 25 jaar ervaring als hoogleraar Mitochondriële Geneeskunde aan het Radboudumc, richtte hij in 2012 Khondrion op. “In mijn werk als hoogleraar hield ik me veel bezig met het diagnostisch proces, de zorg voor patiënten en toegepast en fundamenteel onderzoek. Maar ik miste medicatie om mijn patiënten te behandelen en misschien wel te genezen. Daarom heb ik Khondrion opgericht.”

Herma sloot in 2016 aan, en nam een brede ervaring in de medische biologie en mitochondriële biochemie mee. Bij Khondrion is ze verantwoordelijk voor de strategie en het onderzoek in het lab. Khondrion heeft veel specialistische kennis in huis. “Die kennis was voor ons het startpunt, om te kijken of wij zelf medicatie zouden kunnen ontwikkelen. Na bijna 9 jaar kunnen we zeggen dat dit met ons eerste medicijn in ontwikkeling, sonlicromanol, gelukt is. We zijn nu bezig met het evalueren van de effecten van sonlicromanol in klinische trials in Nederland, Duitsland, Engeland en Denemarken.”

Volwassenen en kinderen

Khondrion richt zich op energie-stofwisselingsziekten bij zowel kinderen als volwassenen. “Bij kinderen kijken we als primaire eindpunt van de fase 2 trial vooral naar afwijkende bewegingspatronen van de spieren. Veel van de kinderen met mitochondriële ziekten hebben een afwijkend bewegingspatroon. Bij volwassenen kijken we in de fase 2b trial naar de hersenen. Jan legt uit dat het onderzoek naar de medicatie voor volwassenen in een fase 2b-onderzoek zit.

“In de eerste fase kijk je naar de veiligheid, de farmacokinetiek en de verdraagzaamheid van het middel dat je onderzoekt in gezonde volwassenen. Dat hebben we afgerond. In de tweede fase doe je eerst een exploratief onderzoek, met een kleine groep patiënten. Op basis van de positieve signalen op onder andere cognitie hebben we een Europees fase 2b-onderzoek opgezet. Aan deze internationale studie nemen meer patiënten deel en worden twee verschillende doseringen van sonlicromanol getest.”

Herma verklaart hun keuze voor een tweede fase 2-onderzoek: “De fase 3 wordt pivotal genoemd. Je mag dan niet meer concluderen dat ‘het lijkt alsof de medicatie zo of zo werkt’. Dat is niet meer genoeg, je moet met een ‘ja’- of ‘nee’-antwoord komen. De stap daarna is namelijk het aanvragen van autorisatie om het medicijn op de markt te brengen. We wilden dus echt zeker weten dat we de juiste onderzoeken doen om te kunnen aantonen dat sonlicromanol werkt in de patiënten.”

De volgende stap

Sinds september werkt Khondrion niet meer vanuit het Radboudumc, maar vanaf de Novio Tech Campus in Nijmegen. “We willen in de toekomst een grote speler worden op het gebied van mitochondriële ziekten. Daarvoor moeten we kunnen groeien en daarom zijn we op zoek gegaan naar een eigen locatie. Een beetje zoals studenten op kamers gaan en loskomen van hun ouders.”

De keuze voor de campus was snel gemaakt. “We zitten nu nog steeds centraal in Nijmegen”, legt Herma uit. “Daarnaast kenden we de campus al, dat maakt de overgang ook makkelijker. De nieuwe locatie bevalt erg goed, met een combinatie van laboratoria en kantoorruimtes.”

Te bescheiden

Jan en Herma hopen over 8 tot 9 maanden goed nieuws te hebben als de eerste resultaten van de fase 2b studie bekend worden, maar zijn nadrukkelijk voorzichtig. “Er is nog geen enkel medicijn beschikbaar voor patiënten met een energiestofwisselingziekte. We vinden het belangrijk om de verwachtingen richting patiënten goed te managen.”

Jan: “Wat het resultaat van onze lopende studies ook is, we hebben belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling een mogelijke eerste behandeling met medicatie voor deze ernstige ziekten. We schreeuwen niet van de daken dat we een van de meest vooruitstrevende bedrijven zijn op dit terrein. Maar met de opgedane kennis gaan we Khondrion uitbouwen tot een wereldspeler.”

Dit artikel verscheen eerder op Novio Tech Campus.