Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

De Witte Molen: Molenaarsbedrijf én museum ineen

| Luus Veeken

Vanuit alle windrichtingen is de hoog langs de Graafseweg oprijzende Witte Molen al van verre zichtbaar. Met zijn draaiende wieken een landmark dat zijn stempel drukt op de omgeving. Een molen ook die nog echt maalt, onder andere biologische granen uit de omgeving van Nijmegen. En er is een winkeltje waar de liefhebber van broodbakken terecht kan voor allerlei soorten meel. IntoNijmegen redacteur Luus Veeken was benieuwd en nam er een kijkje.

Op de wind zetten en opzeilen

De Witte Molen, een ronde stenen molen, stralend wit, dateert uit 1760.  Eind zeventiger jaren van de vorige eeuw is de molen grondig gerestaureerd. Vanaf 1980 functioneert De Witte Molen weer echt als molen. Het is de enige molen in de wijde omtrek waar ze alles wat ze verkopen zelf malen, daarbij 6 dagen per week gebruikmakend van windkracht. Molenaar Hans Titulaer vertelt: ‘Iedere ochtend is ons eerste werk de molen op de wind zetten en de wieken opzeilen’. Op de omloop rond de molen laat hij zien hoe dat op de wind zetten in zijn werk gaat. Draaien, draaien aan een groot wiel, zwaar werk, zo te zien.

Molenaar Hans Titulaer

Alles met windkracht

Alles wordt gemalen tussen formidabele molenstenen. Tarwe, rogge, gerst, haver, boekweit, rijst en, minder bekend, in onbruik geraakte granen als kamut en emmer. De granen zijn biologisch en zoveel mogelijk lokaal geteeld. Veel ervan gaat rechtstreeks naar biologische bakkerijen in Nijmegen en omgeving, zoals De Knollentuin, Bakker Arend en Brood op de Plank. Maar ook thuisbakkers weten de molen te vinden. ‘In totaal malen we per jaar zo’n 275 ton graan, waarvan iets minder dan de helft op windkracht. We pakken ieder windje, ook al voel je het nauwelijks, de molen loopt heel licht. En zelfs het hijswerk gebeurt met windkracht’, vertelt de molenaar. ‘Heel milieuvriendelijk dus, daar zijn we best trots op’. In Nederland zijn er nog maar zo’n zeven á acht molens die op deze wijze, zo intensief doen waarvoor ze gebouwd zijn.

Jakobsladder

Ga je de molen binnen, dan stap zo je het verleden in. Een wirwar van smalle steile trappen, hijsbalken, houten tandraderen, luiken, graansilo’s en grote stapels meelzakken. Dat alles verdeeld over zes verdiepingen. De machines en apparaten, maalstenen, pletwals, zeefinstallatie, zakkenklopper, zakkenvuller etc., staan opgesteld op verschillende verdiepingen. Gelukkig voor de molenaar bevindt zich in het hart van de molen een jakobsladder, een soort oneindige lift met bakjes die de grondstoffen van de ene naar de andere verdieping transporteren. Op de site vind je een virtuele tour door de molen, waar je het interieur van de molen kunt ervaren. Spectaculair, zo’n kijkje in het binnenste van de molen. Bekijk het wel op een computer en niet op het kleine schermpje van je smartphone.

Unesco cultureel erfgoed

‘Als bedrijf vinden we ook de sociale en educatieve aspecten belangrijk. Bij ons werken mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, die zo de gelegenheid krijgen om betaald werk te doen. We hebben hier zelfs iemand uit de Pompekliniek gehad’, vertelt Hans. In totaal werken er in De Witte Molen zo’n negen mensen, van wie vier betaalde krachten en zo’n vijf vrijwilligers, onder andere in het winkeltje.


Verder leiden ze bij De Witte Molen ook schoolklassen en andere groepen geïnteresseerden rond. ‘Onze molen is namelijk niet alleen een bedrijf, maar ook een museum van het ambacht. Het molenaarschap staat op de Unesco lijst van immaterieel cultureel erfgoed. Een mooie opsteker voor het ambacht.  We vinden het belangrijk dat leerlingen ermee in aanraking komen’, aldus molenaar Hans.

Wensen

De molenbiotoop, de omgeving van de molen, is van wezenlijk belang. Ontbreekt het aan wind, dan zijn de prestaties van een windmolen natuurlijk magertjes. Hoge gebouwen en bomen verlagen het rendement. Doordat bomen in de omgeving zijn gegroeid en veel wind wegvangen zijn de prestaties van De Witte Molen minder dan zou kunnen. Daar zou eigenlijk wat aan moeten gebeuren. Ook wil De Witte Molen graag een uitbouw aan de molen. Het ontbreekt op de werkplek aan sanitaire voorzieningen, er is zelfs geen rioolafvoer. Dat is natuurlijk niet van deze tijd. Hans ijvert al sinds jaar en dag bij de eigenaar van de molen, de gemeente, voor een uitbouw om de noodzakelijke voorzieningen te kunnen realiseren.

Van leraar tot ambachtelijk molenaar

Hans Titulaer was niet voorbestemd om molenaar te worden. Hij is opgeleid als leraar aardrijkskunde en biologie. Toevallig kwam hij op fietsvakantie bij een molen uit en nam er een kijkje. Het ambachtelijke molenaarsbestaan sprak hem zozeer aan dat hij nog voor hij het leraarsvak instapte, het roer radicaal heeft omgegooid. Hij ging als vrijwilliger bij een molen aan de slag en volgde een cursus tot molenaar. Wat later raakte hij betrokken bij de restauratie van De Witte Molen en runt daar sinds de jaren tachtig zijn eigen bedrijf.

Wil je eens een kijkje nemen bij de Witte Molen? Of biologische granen, vlokken of melen aanschaffen? Je bent van harte welkom op Looimolenweg 17 of neem eens een kijkje op www.dewittemolen.eu.
 

 

Fotografie: Edwin Smits

Dit vind je misschien ook leuk...

Geschreven door: Luus Veeken Bekijk profiel
Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen